Sedło (hora)

Z Wikipedije, swobodneje encyklopedije
Sedło
Landeskrone
Sedło ze sewjerozapada
wysokosć 420 m
kraj Sakska, Němska
masiw Łužiske hory
typ Trubjelowa pjelnjenka
kamjenizna Bazaltowy přełam w zornowcu
Sedło (hora) na karće Sakskeje
Sedło (hora) na karće Sakskeje
DEC
Wobdźěłać
p  d  w
51.12861111111114.932777777778


Napohlad Sedła ze Zhorjelca
Berzdorfski jězor ze Sedłom w pozadku

Sedło (tež Krajna króna; němsce Landeskrone) je 420 metrow wysoka hora blisko Zhorjelca we wuchodnej Sakskej. Wone je hižo wot daloka (na přikład z Budyšina) widźeć a derje spóznajomne a płaći tohodla jako charakteristiske znamjo města. Namaka so juhozapadnje měšćanskeho centruma a je woblubowane wulětnišćo z dobrym wuhladom na Zhorjelc a jeho wokolinu a hač k Sněžnicam a Kyrkonošam.

Po Sedle je znata Zhorjelska piwarnja Landskron pomjenowana.

Geografija[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]

Wjeski a sydlišća pod Sedłom su Schlauroth w sewjeru, Běžnica w sewjerowuchodźe, Kunnerwitz w juhu a k Markoćicam słušacy Pfaffendorf w zapadźe. Sewjernje hory běžitej zwjazkowa dróha 6 a železniska čara Drježdźany–Zhorjelc.

Stawizny[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]

Sedło je wulkaniskeho pochada a ma zornowcowy podstawk a stołpowcowy kehel. Nasta před něhdźe 34 milionami lět jako šlakowy kehel na wulkanje. Najstarše slědy wobsydlenja na Sedle pochadźeja z młódšeje bronzoweje doby a słušeja k Łužiskej kulturje. W serbskej dobje bu wokoło lěta 900 nimo wobtwjerdźenja mjez wjerškomaj Sedła dalši woborny nasyp při južnej skłoninje hory natwarjeny. Kamjentna woborna murja je něhdźe 8 metrow sylna. Dalše namakanki pokazachu na to, zo bě Sedło hłowne městno słowjanskeho kmjena Bjezunčanow a pozdźišo małemu městu podobne sydlišćo Milčanow.

Prěnje wěste naspomnjenje hory jako castrum landischrone pochadźa z lěta 1268. Němske mjeno přińdźe prawdźepodobnje wot zemjanskeho rodu Landskron. We wysokim srjedźowěku bu na Sedle wažny hród natwarjeny, kotryž słušeše dołho knjezam z Biebersteina, kiž mějachu tójšto wobsydstwa w Čechach a we Łužicy. Hród měješe wulki wuznam za wobstražowanje wikowanskeho wobchada na Wysokej dróze, wjedźacej wot Lipska přez Hornju Łužicu do Wrócławja a dale. Wokoło lěta 1440 kupi město Zhorjelc twjerdźiznu a da ju zničić.

W lěće 1796 natwari so kamjentna rozhladna wěža na wjeršku, kotraž so tam hač do dźensnišeho namaka. Nimo wěže namakatej so na Sedle dźensa tež hotel a hosćenc.

Žórła[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]


Wotkaz[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]

 Commons: Sedło – Zběrka wobrazow, widejow a awdiodatajow
Z Wikipedije, swobodneje encyklopedije