Nalětnja horiwka

Z Wikipedije, swobodneje encyklopedije
Nalětnja horiwka
Nalětnja horiwka (Adonis vernalis)
systematika
Domena Eukaryoty
Swět Rostlinstwo
rjad: (Ranunculales)
swójba: Maslenkowe rostliny (Ranunculaceae)
podswójba: Ranunculoideae
tribus: Adonideae
ród: Horiwka[1][2] (Adonis)
družina: Nalětnja horiwka
wědomostne mjeno
Adonis vernalis
L.
Wobdźěłać
p  d  w
Jědojta družinaŠkitana družina

Nalětnja horiwka[1] (Adonis vernalis) je rostlina ze swójby maslenkowych rostlinow (Ranunculaceae).

Wopis[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]

Nalětnja horiwka je trajne zelo, kotrež docpěje wysokosć wot 10 hač 40 (50) cm. Rostlina je přećiwo mrózej nječućiwa.

Stołpik je zrunany a njese jedne kćenje.

Łopjena[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]

Łopjena su jara sćeńka rozdźělene a měnjate, při čimž wone jara husto steja. Wotrězki su linealne a docpěja šěrokosć wot něhdźe 1 mm. Wone su nimale njestołpikate.

Kćenja[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]

Kćěje wot apryla hač meje. kćenja docpěja wulkosć wot 4 hač 6 (7-8) cm a steja po jednym. 10/12-20 krónowych łopješkow je błyšćace a złotožołte. Próškowe łopješka su jara mnoholičbne. Kćenja so při słónčku puknu a slěduja za čas dnja stawk słónca.

Płody[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]

Płody su worješki, kotrež docpěja wulkosć wot hač do 5 mm. Wone su syćonerwne, kosmate a njesu hóčkojty pysk.

Stejnišćo[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]

Družina je wuchodoeuropska a sibirska stepowa rostlina. W našim teritoriju na suchich trawnikach, łučnych stepach, na suchoćopłych, kerčinatych hórkach. Ma radšo w lěće ćopłe, suche abo w prawym měrje suche, zwjetša wapnite hlinjane pódy.

Rozšěrjenje[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]

Rostlina je w horinach srjedźneje a južneje Europy rozšěrjena, při čimž wot Španiskeje hač do Šwedskeje wustupuje. W srjedźnej Europje je rědka.

Nóžki[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]

  1. 1,0 1,1 Pawoł Völkel: Prawopisny słownik hornjoserbskeje rěče. Hornjoserbsko-němski słownik. Ludowe nakładnistwo Domowina, Budyšin 2005, ISBN 3-7420-1920-1, str. 151.
  2. W internetowym słowniku: Adonisröschen

Žórła[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]

  • Botanica, Einjährige und mehrjährige Pflanzen, Über 2000 Pflanzenporträts, ISBN 978-3-8331-4469-1, strona 55 (němsce)
  • GU Naturführer Blumen, ISBN 3-7742-1507-3, strona 38 (němsce)
  • Schauer - Caspari: Pflanzenführer für unterwegs, ISBN 978-3-8354-0354-3, 2. nakład, 2008, strona 128 (němsce)
  • Spohn, Aichele, Golte-Bechtle, Spohn: Was blüht denn da? Kosmos Naturführer (2008), ISBN 978-3-440-11379-0, strona 290 (němsce)
  • Brankačk, Jurij: Wobrazowy słownik hornjoserbskich rostlinskich mjenow na CD ROM. Rěčny centrum WITAJ, wudaće za serbske šule. Budyšin 2005.
  • Kubát, K. (Hlavní editor): Klíč ke květeně České republiky. Academia, Praha (2002)
  • Lajnert, Jan: Rostlinske mjena. Serbske. Němske. Łaćanske. Rjadowane po přirodnym systemje. Volk und Wissen Volkseigener Verlag Berlin (1954)
  • Rězak, Filip: Němsko-serbski wšowědny słownik hornjołužiskeje rěče. Donnerhak, Budyšin (1920)

Eksterne wotkazy[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]

Commons
Commons
Z Wikipedije, swobodneje encyklopedije