Matej Handrik
Matej Handrik (němsce Matthäus Handrick; * 5. apryla 1864 w Jamnom, † 6. februara 1946 w Erdebornje) bě serbski ewangelski farar w Slepom, spisar narodopisnych a rěčespytnych studijow a zběraćel ludowych składbow ze Slepjanskeje wokoliny.
Žiwjenje[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]
Narodźi so jako syn srjedźneho bura a wopytowaše přez posrědkowanje starolutherskeho fararja Mateja Urbana gymnazije w Bólesławju, Budyšinje a Kamjenicy. Wot 1886 do 1889 studowaše teologiju a slawistiku pola Augusta Leskiena w Lipsku a we Wrócławju. Po nawróće do Łužicy bě najprjedy wot 1890 do 1892 pomocny prědar w Budestecach, hdźež so z dźowku Jana Hermana Mrózaka zmandźeli. Wot 1892 do 1934 bě jako naslědnik Juliusa Eduarda Wjelana farar Slepjanskeje wosady. Přećiwo woli wosady bu wot nacionalsocialistow po swojej emeritaciji w lěće 1934 nućeny, Slepo wopušćić a so přesydlić do Drježdźan.
Skutkowanje[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]
Handrik ma wulki podźěl na zachowanju serbskosće w Slepjanskej wosadźe. Hižo krótko po přewzaću farskeho městna załoži tam serbske burske towarstwo a bě jeho předsyda. Na farje hosćeše mjez druhim von Schulenburga, Ludvíka Kubu, Adolfa Černeho a Williama Krausy.
Podawaše cyły rjad popularnowědnych a wědomostnych nastawkow do serbskich časopisow a nowinow, w kotrychž so zaběraše z ludowědu, dialektologiju a stawiznami Serbow. Wosebje wuznamne su Handrikowe slědźenja wo Hanzu Njepili (ČMS 1896–1900) a jeho sydlišćostawizniske a mjenowědne studije. Wjetši dźěl jeho njewozjewjenych rukopisow so 13. februara 1945 při lětarskim nadběhu na Drježdźany zniči.
Handrik bě wot lěta 1886 čłon Maćicy Serbskeje.
Wozjewjenja[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]
- Rukopisy Hansa Nepile-Rowniskeho. ČMS 49 (1896), str. 73–89; 51 (1898), str. 65–74; 52 (1899), str. 42–55 a 88–115; 53 (1900), str. 14–41
- Slěpjanska swaŕba. ČMS 54 (1901), str. 18–37
- Wšelake wašnja a přiwěrki ze Slepjanskeje wosady. ČMS 54 (1901), str. 109–125
- Dodawk k serbskej statistice. ČMS 56 (1903), str. 45–46 a 57 (1904), str. 45–47
- Započatki Serbow we Łužicy. ČMS 89 (1936), str. 40–64
Žórła[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]
- Ludmila Mětškowa: Handrik, Matej. W: Jan Šołta, Pětr Kunze, Franc Šěn (wud.): Nowy biografiski słownik k stawiznam a kulturje Serbow. Ludowe nakładnistwo Domowina, Budyšin 1984, str. 173sl. (online)
- Josef Páta: Lužickosrbská čítanka, online
