Jurij Koch
Jurij Koch (* 15. septembra 1936 w Hórkach) je serbski žurnalist, spisowaćel a dramatikar.
Žiwjenje
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]Jurij Koch narodźi so 1936 jako syn skałarja w Hórkach. Po wopyće ludoweje šule w Chrósćicach (1942–1947) běše wón šuler na serbskim gymnaziju we Warnoćicach (1947–1949). Po tym wopyta wón Serbsku wyšu šulu w Budyšinje (1950–1952) a Choćebuzu (1952–1954), hdźež maturu złoži.
Mjez 1954 do 1956 běše Jurij Koch redakcionelny sobudźěłaćer młodźinskeho časopisa Chorhoj měra a tydźenika Nowy Casnik. Na Lipšćanskej Karla Marxowej uniwersiće studowaše wón wot 1956 do 1960 žurnalistiku. Wot lěta 1960 běše wón kulturny redaktor w serbskej rozhłosowej redakciji Choćebuskeho sćelaka Radio DDR. W lěće 1965 wotzamkny wón dalokostudij při Dźiwadłowej wysokej šuli w Lipsku. Jurij Koch běše dołholětny předsyda Koła serbskich spisowaćelow a dźěła wot lěta 1976 jako swobodnje skutkowacy. Dźensa bydli wón w Choćebuskim měšćanskim dźělu Žylow. Jeho dźowka je serbska žurnalistka Anja Kochojc.
Počesćowanja
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]Jurij Koch wuznamjeni so trójce z Literarnym mytom Domowiny (1964, 1969 a 1973) a dwójce z Mytom Ćišinskeho, kotryž so jemu 1968 w kolektiwje a 1974 wosobinsce spožči. Jemu spožčitej so w lěće 1983 Myto Carla Blechena města Choćebuza a 1992 Literarne myto Wobswět Sewjerorynsko-Westfalskeje.
Twórby (wuběr)
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]Knihi
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]- Židowka Hana. Powědančko, LND, Budyšin 1963. (Delnjoserbski přełožk Wylema Bjera Žydowka Ana. LND, 1966.)
- Nadrožny koncert. Pěsnje, LND, Budyšin 1965.
- Mjez sydom mostami. Roman, LND, Budyšin 1968.
- Pućowanje k ranju. Reportaže, LND, Budyšin 1969.
- Lěto pjećaštyrceći. LND, Budyšin 1970.
- Poslednje pruwowanje. 1972. (němsce Die letzte Prüfung. Henschelverlag, Berlin 1972. Čěsce Poslední zkouška. 1974)
- Róžamarja, abo Rozžohnowanje we nas. Roman, LND, Budyšin 1975. (němsce Rosamarja. Mitteldeutscher Verlag, Halle 1975. Delnjoserbski přełožk Ericha Wojta Rozamarja abo Rozžognowanje we nas. LND, Budyšin 1976.)
- Wotydźenja doma. LND, Budyšin 1976.
- Wosamoćeny Nepomuk. Powědančka, LND, Budyšin 1978. (němsce Der einsame Nepomuk. Mitteldeutscher Verlag, Halle 1980.)
- Wšedny źeń na jsy. LND, Budyšin 1980.
- Landung der Träume. Mitteldeutscher Verlag, Halle 1982. (Hornjoserbsce Nawrót sonow. LND, Budyšin 1983.)
- Pintlašk a złote jehnjo. LND, Budyšin 1983. (němsce Pintlaschk und das goldene Schaf. Altberliner Verlag, Berlin 1983.
- Rědne źowćo. Bajka, 1984. (Hornjoserbsce Rjana holčka. 1984. Pólsce Piękna dziewczyna: bajka serbołużycka 1984. Němsce Das schöne Mädchen. LND, Budyšin 1984.)
- Wišnina. Nowela, LND, Budyšin 1984. (němsce Der Kirschbaum. Mitteldeutscher Verlag, Halle 1984. Delnjoserbski přełožk Manfreda Starosty Gaž wišnje kwitu. 1987.)
- Wjesołe zwěrjatka. Přełožk ze čěšćiny wot Jurja Kocha, 1984.
- Bagola: powědančko wo dźiwim hońtwjerju. LND, Budyšin 1985. (Delnjoserbski přełožk Wylema Bjera Jagaŕ Bagola. 1985. Němsce Bagola. Altberliner Verlag, Berlin 1988.)
- Doma swět: antologija młodeje prozy. LND, Budyšin 1985.
- Jan und die größte Ohrfeige der Welt. Altberliner Verlag, Berlin 1986.
- Dwanasćo bratšow: serbska bajka. 1986. (Hornjoserbsce Dwanaće bratrow. 1986. Němsce Die zwölf Brüder. 1986. Pólsce Dwunastu braci: bajka serbołużycka LND, Budyšin 1988.)
- Měrćinowy miksmaks z myšacym motorom. LND, Budyšin 1988. (němsce Die rasende Luftratte oder wie der Mäusemotor erfunden wurde. Kinderbuchverlag, Berlin 1987.)
- Augenoperation. Verlag Neues Leben, Berlin 1988. (1990 pod titulom Schattenrisse w Spectrum-Verlag Stuttgart a 1993 w Dt. Tschenbuch-Verlag, München.)
- Rosinen im Kopf. Altberliner Verlag, Berlin 1988. (Španisce Pasitas de uva en la cabeza: una historia increíble pero cierta. Altberliner Verlag, Berlin 1988.)
- Návrat snov. 1988.
- Sestup z hor snů. 1988.
- Wšitko, štož ja widźu. LND, Budyšin 1989.
- Golo a Logo abo Mazuch w Podgoli. Kriminalne powědančko, LND, Budyšin 1990.
- W pěsku steji nowa wjeska. LND, Budyšin 1991. (němsce Das Sanddorf. LND, Budyšin 1991.)
- Ha lećała je módra wróna. Report, LND, Budyšin 1991.
- Jubel und Schmerz der Mandelkrähe. LND, Budyšin 1992.
- Kokot Jurko z čerwjenym pjerom. 1993.
- Daj mě, Jurko, jadnu štucku. LND, Budyšin 1994.
- Štó da kradnje złote zuby? Krimi, 1996.
- Golo und Logo. LND, Budyšin 1998. (němsce Golo und Logo. Fischer-Taschenbuch-Verlag, Frankfurt am Main 1996.)
- Koče slěbro. Roman, LND, Budyšin 2000.
- Jakub und das Katzensilber. LND, Budyšin 2001.
- Złoty palc. Wjeselohra, 2006.
- Na kóncu dnja. Powědančko, LND, Budyšin 2008. (němsce Am Ende des Tages Domowina-Verlag, Bautzen 2009.)
- Zabych ći něšto rjec. LND, Budyšin 2010. (němsce Das Feuer im Spiegel. LND, Budyšin 2012.)
- Zasej wšo na lubosć stoj Słuchokniha, LND, Budyšin 2011.
- Knot Knut a bur Žur. LND, Budyšin 2012.
- Wětrnik na třěše. LND, Budyšin 2014. ISBN 978-3-7420-2293-6
- Hana. Eine jüdisch-sorbische Erzählung. Hentrich & Hentrich Verlag, Berlin/Lipsk 2020. ISBN 978-3-95565-372-9
- Gruben-Rand-Notizen. LND, Budyšin 2020. ISBN 978-3-7420-2638-5
- Hana z Hórkow. LND, Budyšin 2024. ISBN 978-3-7420-2757-3
Filmy (wuběr)
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]- Wie wär's mit uns beiden? 1980.
- Rublak - Die Legende vom vermessenen Land. 1980.
- Sehnsucht. (1990, tež Der Kirschbaum.)
- Tanz auf der Kippe. (1991, sfilmowanje romana Augenoperation.)
- Die Enkel der Lausitzer.
Rozhłosowe wusywanja a dźiwadłowe hry (wuběr)
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]- Mjez sydom mostami. (Zwischen sieben Brücken.) 1970, režija: Beno Šram.
- Poslednje pruwowanje. (Die letzte Prüfung.) 1972.
Wotkazy
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]- Oficialna webstrona
- SerbskiTV: Jurij Koch čita z knihi „Zabych ći něšto rjec“
- Literatura wot a wo Jurja Kocha w katalogu Němskeje narodnej biblioteki