Wopomnišćo Budyšin

Wonkowny napohlad Wopomnišća Budyšin.

Wopomnišćo Budyšin (němsce Gedenkstätte Bautzen) je městno wopomnjeća woporow wobeju jastwow Budyšin I a Budyšin II. Wone namaka so wot 1993 w twarjenju něhdyšeho wosebiteho jastwa Budyšin II („jastwo stasi“) w Budyskim měšćanskim dźělu Sewjerowuchodny wobkruh. Wopomnišćo je dźěłowe městno Załožby sakskich wopomnišćow k wopomnjeću woporow politiskeho namócneho knjejstwa.

Stawizny

1992 bu jastwo Budyšin II wosebiteho wuznama jako městno politiskeje jatby dla zawrjene. Předewšěm na iniciatiwu a zasakłosć bywšich jatych Budyšina I a II, kotřiž 1990 tak mjenowany „Budyski komitej“ załožichu, je zarjadnišćo jako wopomnišćo nastało.

Po wopyće staji frakcija CDU Sakskeho krajneho sejma dnja 12. julija 1991 w sejmje próstwu wo „załoženju wopomnišća za woporow komunizma a socializma w jastwje Budyšin“. Zarjadować dyrbješe so wopomnišćo w něhdyšim wosebitym jastwje ministerstwa za statnu bjezstrašnosć Budyšin II, hdźež měješe jako „městno wopomnjeća kaž tež jako muzej a zetkanišćo słužić“. 16. julija 1993 namołwi Sakski krajny sejm na próstwu frakcije Zwjazka 90/Zelenych Sakske knježerstwo, so dale za zarjadowanje „wopomnišća za woporow komunistiskeje a socialistiskeje diktatury a politiskeje justicy w něhdyšim wosebitym jastwje ministerstwa za statnu bjezstrašnosć ‚Budyšin II‘“ zasadźić. Jeje charakter a staw měještaj so při tym w dalokej měrje zdźeržeć.

Po załoženju w februaru 1994 přewza Załožba sakskich wopomnišćow dalši na- a wutwar wopomnišća. W jeje nadawku zdźěłana koncepcija, kotraž wotnětka tež wuraznje wopomnjeće njeprawdy NS diktatury a jeje woporow kaž tež dokumentaciju a stawizny jastwa Budyšin I jako nadawk sformulowa, bu w aprylu 1997 wot załožbowych gremijow k přesadźenju doporučena. Wopomnišćo Budyšin ma wobšěrny a ćežki nadawk, stawizny dweju jara rozdźělneju jastwow w třoch časowych dobach přesćěhowanja – w nacionalsocialistiskej diktaturje, w času sowjetskeje wobsadniskeje mocy a w diktaturje SED – na historiskim městnje zdźěłać a dokumentować.

Nawodnica wopomnišća je wot 1999 Silke Klewin.

Literatura

• Susanne Hattig, Silke Klewin, Cornelia Liebold, Jörg Morré: Stasi-Gefängnis Bautzen II 1956-1989. Katalog zur Ausstellung der Gedenkstätte Bautzen. W: Stiftung Sächsische Gedenkstätten (wud.): Schriftenreihe der Stiftung Sächsische Gedenkstätten zur Erinnerung an die Opfer politischer Gewaltherrschaft. Band 13, Sandstein Verlag, Dresden 2008, ISBN 978-3-937602-98-1. 
• Susanne Hattig, Silke Klewin, Cornelia Liebold, Jörg Morré: Geschichte des Speziallagers Bautzen. 1945-1956. Katalog zur Ausstellung der Gedenkstätte Bautzen. W: Stiftung Sächsische Gedenkstätten (wud.): Schriftenreihe der Stiftung Sächsische Gedenkstätten zur Erinnerung an die Opfer politischer Gewaltherrschaft. Band 11, Sandstein Verlag, Dresden 2004, ISBN 3-937602-29-1. 

Wotkazy

 Commons: Wopomnišćo Budyšin – Zběrka wobrazow, widejow a awdiodatajow

• Webstrona Wopomnišća Budyšin (němsce)
• Websstrona Budyskeho komiteje (němsce)
• Webstrona spěchowanskeho towarstwa Wopomnišća Budyšin (němsce)

Žórło

51.17799414.436452