Werb

Z Wikipedije, swobodneje encyklopedije

Werb (wot łaćonskeho verbum "słowo"), tež słowjeso, je słowna družina, kotraž ma wěste morfologiske, syntaktiske a semantiske přiznamjenja. Wón wupraji činy, podawki a procesy.

Morfologija[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]

Morfologiske přiznamjenje werbow je konjugacija. Werby móžeja sćěhowace kategorije měć:

  • genus verbi
  • modus
  • tempus

W někotrych rěčach móžeja dalše kategorije wustupować:

Kongruenca[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]

Wotwisnje wot mjenowanych kategorijow werby w rozdźělnych rěčach, na př. we wjele indoeuropskich rěčach, po wosobje a numerusu wariěruja. Tajka kongruenca tež w serbšćinje wustupuje, ale w někotrych rěčach faluje. Na př. někotre germanske rěče, kaž na př. afrikaanšćina, danšćina, norwegšćina tajku kongruencu wjace nimaja. Nimo toho kongruenca faluje we wěstych rěčnych swójbach, na př. w tibeto-chinskich rěčach.

W někotrych rěčach samo kongruenca po direktnym a indirektnym objekće wustupuje nic jenož po subjekće, kaž na př. w baskišćinje, georgišćinje, rěči kečua.

Syntaksa[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]

Werby wustupuja jako sadowe čłony. Po funkciji jako predikat sady so rozeznawaja:

Semantika[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]

Semantisce werby so móžeja po sćěhowacych kriterijach rozeznawać:

Žórła[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]

Powšitkowne
  • Helmut Glück (Hrsg.): Metzler Lexikon Sprache. Metzler, Stuttgart u. Weimar 1993. ISBN 3-476-00937-8, strona 675 (němsce)
  • Lexikon sprachwissenschaftlicher Termini, VEB Bibliographisches Institut Leipzig, 1985, strona 262 (němsce)
Po rěčach
  • Helmut Faska: Pućnik po hornjoserbšćinje, Ludowe nakładnistwo Domowina, Bautzen, 2003, ISBN 3-7420-1103-0, strony 23+
Z Wikipedije, swobodneje encyklopedije