Połch
 |
Tutón zapisk ma jako temu ród hrymzakow. Dalše serbske woznamy słowa drěmotka móžeš na stronje drěmotka namakać. |
| |
| Połch (Glis glis) | |
| systematika | |
|---|---|
| domena | Eukaryoty |
| swět | Zwěrina |
| rjad: | Hrymzaki (Rodentia) |
| podrjad: | (Sciuromorpha) |
| swójba: | Spancy (Gliridae) |
| podswójba: | Woprawdźite spancy (Glirinae) |
| ród: | Połch |
| družina | Połch |
| wědomostne mjeno za ród | |
| Glis | |
| wědomostne mjeno za družinu | |
| Glis glis | |
| Linnaeus | |
| rozšěrjenišćo | |
| |
| Rozšěrjenje połcha ██ prěnjotne rozšěrjenje ██ Neozoon | |
Połch, tež drěmotka (Glis glis) je jenički hrymzak w swójbje spancow (Gliridae), kotryž słuša k rodej Glis. Wón je najwjetša Europska družina tuteje swójby.
Wopis
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]Połch ma na hornim boku swětošěrobrunojtu, šěru abo brunošěru kožu. Jeho delni bok a jeho licy stej běłej. Wopuš njese dołhe kosmy, je hustokosmaty a docpěje dołhosć wot hač do 15 cm. Cyłkowna dołhosć hłowy a tyłowa docpěje 13 hač 19 cm. Wokoło wóčkow ćmowa rynčka je widźomne.
W porowanskim času, kotryž so stanje po wotućenju w nalěću, wón čini fifolace a kwičace zwuki. Sančki porodźeja po 4,5 tydźenjach tři hač sydom młodźatow, druhdy samo dwójce w lěće. Młodźata so něhdźe jedyn měsac ćěša.
Jědź
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]Połch jě štomowe symjenja, hłownje žołdźe a bukwicy, płody, worjechi, štomowe wurostki, insekty, ptače młodźata a jejka. Zwjetša pyta swoje žranje na štomach.
Přirodne njepřećele
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]Přirodne njepřećele płocha su lěsne kuny (Martes martes) a lěsne wiwki (Strix aluco).
Žiwjenski rum
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]Połch je domjacy wot sewjerneje Španiskeje, Grjekskeje a Italskeje, přez srjedźnu Europu hač do Uralskich horinow a Małeje Azije. W Irskej, Skandinawiskej a Jendźelskej njewustupuje, z wuwzaćom wokolina Londona. Wón tam je žiwy hłownje w dubowych a bukowych lěsach, parkach a sadowych zahrodach. Druhdy so tež we winicach namaka. Wón so pohibuje jenož wokoło 100 m wokoło swojeje hnězda, kotrež wón twari w štomowych a podzemskich jamach. Wodnjo wón spi, a to w prózdnicach, skalnych škałbach a často tež w ptačich hnězdźenskich kašćikach.
Wot oktobra połchi po wjacorych so namakaja w sam hrjebanych podzemskich jamach, hdźež wone zaspja zymu za čas něhdźe sydom měsacow. Druhdy wone samo spja w domach. Zymski spar traje hač do kónca apryla, často hač do meje, při njepřihódnym wjedrje samo hač do spočatka junija.
Žórła
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]- Dipl.-Biol. Michael Schröpel, Dr. rer. nat. Norbert Neuschulz: BI-Lexikon Zootiere. VEB Bibliographisches Institut, Leipzig (Lipsk) 1989, ISBN 3-323-00280-6., strona 370 (němsce)
- Gerhard Butzmann, Jonny Gottschalg, Günter Gurst, Anneliese Müller-Hegemann: Jugendlexikon Biologie. VEB Bibliographisches Institut, Leipzig (Lipsk) 1988, ISBN 3-323-0043-9., strona 310 (němsce)
- V. J. Staněk H. W. Smolik (předsłowo), Julius Hauf (grafiske arandźowanje), Ferdinand a Charlotte Kirschner (němski přełožk): Der große Bildatlas der Tiere. Artia, Praha 1976., stronje 548-585 (němsce)
- Prof. Dr. Rieschel, Dr. Hanke, Dr. Lotz, Dr. Merkel, Dr. Modes; Wilhelm Eigener (ilustracije): Das Tierreich nach Brehm. Buch und Bild GmbH, Hamburg., stronje 634-635 (němsce)
- Luděk J. Dobroruka, Zdeněk Berger: Säugetiere. Artia, Praha 1987 (přełoženy wot Ing. Peter Zieschang)., strona 136 (němsce)
