Zahrodna swjatkownička
| |
| Zahrodna swjatkownička (Paeonia officinalis) | |
| systematika | |
|---|---|
| Domena | Eukaryoty |
| Swět | Rostlinstwo |
| Eudikotyledony Jadrowe eudikotyledony | |
| rjad: | Saxifragales |
| swójba: | Swjatkowničkowe rostliny (Paeoniaceae) |
| ród: | Swjatkownička[1] (Paeonia) |
| družina: | Zahrodna swjatkownička |
| wědomostne mjeno | |
| Paeonia officinalis | |
| L. | |
Zahrodna swjatkownička (Paeonia officinalis) je rostlina ze swójby swjatkowničkowych rostlinow (Paeoniaceae). Dalše serbske ludowe mjena su boblink[1], piwonja[1], wićowa róža, pumpawa a pumplróža[2][1].
Wopis
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]Zahrodna swjatkownička docpěwa wysokosć wot 50 hač do 100 cm. Jeje korjeń je dulaće stołstnjeny.
Łopjena
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]Spódnje łopjena za čas kćěwa faluja. Stołpikowe łopjena su dwójce hač trójce pjerite, na hornim boku ćmowozelene, na delnim boku šěrozelene a docpěwaja dołhosć wot 20 hač do 40 cm. Jich wotrězki su jejkojće-lancetojte.
Kćenja
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]Kćěje wot meje hač do junija. Pjeć hač wósom krónowych łopješkow je čerwjene, kulojte a docpěwa dołhosć wot 4 hač do 8 cm. Keluškowe łopješka su šěroko-jejkojte hač lancetojte a zelene hač čerwjene. Płódniki so dwójce hač trójce jewja.
Płody
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]Zrałe płodźiki njesu běły pjelsć a docpěwaja dołhosć wot 3 hač do 5 cm.
Stejnišćo
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]Rosće na kamjentnych, suchich wisach a w suchich kerčinach.
Rozšěrjenje
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]Rostlina je w južnych Alpach a južnej Europje rozšěrjena.
Wužiwanje
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]Rostlina je so jako pyšnu rostlinu wužiwa.
Nóžki
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 W internetowym słowniku: Pfingstrose
- ↑ Pawoł Völkel: Prawopisny słownik hornjoserbskeje rěče. Hornjoserbsko-němski słownik. Ludowe nakładnistwo Domowina, Budyšin 2005, ISBN 3-7420-1920-1, str. 408.
Žórła
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]- Schauer - Caspari: Pflanzenführer für unterwegs, ISBN 978-3-8354-0354-3, 2. nakład, 2008, strona 210 (němsce)
- Brankačk, Jurij: Wobrazowy słownik hornjoserbskich rostlinskich mjenow na CD ROM. Rěčny centrum WITAJ, wudaće za serbske šule. Budyšin 2005.
- Kubát, K. (Hlavní editor): Klíč ke květeně České republiky. Academia, Praha (2002)
- Lajnert, Jan: Rostlinske mjena. Serbske. Němske. Łaćanske. Rjadowane po přirodnym systemje. Volk und Wissen Volkseigener Verlag Berlin (1954)
- Rězak, Filip: Němsko-serbski wšowědny słownik hornjołužiskeje rěče. Donnerhak, Budyšin (1920)
