Ochranowska bratrowska wosada
Ochranowska bratrowska wosada (tež bratrowska jednota; němsce Herrnhuter Brüdergemeine, husto tež łaćonsce Unitas Fratrum) je z čěskeje reformacije pochadźace a oficielnje nadkonfesionelne křesćanske nabožinske hibanje, kotraž bu wot protestantizma a pozdźišeho pietizma wobwliwowana. Srjedźišćo swětadaloko rozšěrjeneho zhromadźenstwa je Ochranow (Herrnhut) w Hornjej Łužicy.
Z jara aktiwneho misionskeho dźěła Ochranowskich bratrow a sotrow kaž tež jich sydlišćow na cyłym swěće nastachu w zašłych lětstotkach wosady we wjele krajach. Dźensa ma bratrowska wosada cyłkownje wjace hač milion sobustawow. Najwjetša jednotliwa wosada nadeńdźe so w Tansaniji.
Stawizny
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]
W běhu napřećiwneje reformacije w Čechach spočatk 18. lětstotka přińdźechu wot lěta 1722 Čěscy bratřa – přewažnje z Morawy – na kubło Nikolausa von Zinzendorfa w hornjołužiskich Batromjecach mjez Lubijom a Žitawu. Zwonka wjeski załožichu swoje nowe sydlišćo Ochranow. W lěće 1736 bu Zinzendorf ze Sakskeho kurwjerchowstwa wuhnaty a zasydli so w Hessenskej, hdźež załoži wjacore nowe wosady. Lěto pozdźišo wopušćichu někotři bratřa Ochranow a zasydlichu so blisko Berlina w nowej wjesce Rixdorf. 1738 slědowaše załoženje misionskeje stacije Genadental w Južnej Africe. W lěće 1742 załoži so Niska jako dalše Ochranowske sydlišćo w Hornjej Łužicy.
Ochranow sta so z wuchadźišćom intensiwneho misionskeho dźěła w starym němskim mócnarstwje, Nižozemskej, Šwicarskej a Skandinawiskej. W běhu někotrych lět wuwiwaše so syć ze sobu zwjazanych bratrowskich wosadow. Hižo Zinzendorf sam běše jako prědar w Baltikumje, Jendźelskej, Sewjernej Americe kaž tež w Karibice po puću. K ćežišća pozdźišeje misiony słušachu na přikład Grönlandska, Surinamska, Južna Afrika a kónc 19. lětstotka tehdy pod němskim knjejstwom stejaca Tansanija.
Wot 1751 zetkawachu so serbscy přiwisnicy bratrowskeje wosady najprjedy w Ćichońcy na ryćerkuble hrabje z Gersdorffa. Krótko po tym staji Matej Dołhi swoje kubło a ležownosće w Małym Wjelkowje bratrowskej wosadźe k dispoziciji. W slědowacych lětdźesatkach natwarichu Ochranowčenjo tuž wosrjedź serbskich wjeskow nowu koloniju, kotraž sta so tež z wažnym centrumom serbskeho pismowstwa.[1] 1757/58 natwari so modlernja, 1764 bratrownja, 1770 sotrownja, 1778 dom diaspory kaž tež holči a hólči wustaw. Wjetšina tutych twarjenjow je so hač do dźensnišeho w originalnym stawje zachowała. Na Małowjelkowskimaj wustawomaj dóstawaše tež wjele dźěći serbskeje wjesneje chudoby swoje wukubłanje. Někotři z nich, kaž na přikład Jan Awgust Měrćink, běchu pozdźišo jako misionarojo po puću.
Po smjerći Zinzendorfa přewza bratrowska wosada w lěće 1764 jeho Ochranowske kubło, kotrež słuži tež dźensa hišće jako hłowne stejišćo zjednoćenstwa. Ochranow je wot 1895 samostatna gmejna, kotrejž so w lěće 1929 měšćanske prawo spožči.
Organizacija
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]Ochranowska bratrowska wosada wobsteji ze 24 samostatnych cyrkwjow w štyrjoch prowincach (Afrika, Europa, Karibika a Łaćonska Amerika kaž tež Sewjerna Amerika). Tři běrtlki čłonow přisłuša afriskemu regionej, jenož 20.000 europskemu (2 %). Zastupjerjo wšěch prowincow so kóžde sydom lět na zhromadnej synodźe zetkawaja.
Nóžki
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]- ↑ Lubina Malinkowa: Mały Wjelkow – centrum serbskeho pismowstwa we 18. lětstotku. W Rozhledźe 1 (2019), str. 14–19.
Wotkazy
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]
Commons: Ochranowska bratrowska wosada – Zběrka wobrazow, widejow a awdiodatajow