Jurij Měrćink

Z Wikipedije, swobodneje encyklopedije
Jurij Měrćink (wokoło 1954)

Jurij Měrćink (* 20. meje 1914 w Chelnje, † 14. měrca 1988 w Budyšinje) bě serbski awtor, žurnalist, kubłar a direktor Serbskeje ludoweje uniwersity.

Wotrosće na nanowym statoku w Chelnje a wopytowaše najprjedy Radworsku ludowu šulu a pozdźišo měšćansku šulu w Budyšinje, hdźež złoži 1933 maturu.

Dokelž z politiskich přičin – njezastupi do nacionalsocialistiskeho studentskeho zwjazka – w Lipsku studować njesmědźeše, započa w lěće 1933 w Praze studij germanistiki a sorabistiki. Bě w tutym času tež z aktiwnym sobustawom Praskeje Serbowki. Dnja 16. awgusta 1937 bu při překročenju němsko-čěskeje hranicy blisko Habrachćic zajaty, dokelž měješe lětaki a kwitowanki mjeztym zakazaneje Domowiny kaž tež wjetšu sumu pjenjez sobu. To bě nacijam składnosć za wobsadźenje Serbskeho domu a zajeće dalšich serbskich prócowarjow. Měrćink sam wosta cyłkownje nimale wósom lět w nacistiskich jastwach, wot 1940 samo w Sachsenhausenskim koncentraciskim lěhwje.

Po Druhej swětowej wójnje organizowaše serbske narodne žiwjenje w čěskej stolicy, kaž na přikład rozšěrjenje serbskeho eksilneho časopisa „Naš puć“ a „Našich nowin“, serbske wusyłanja w čěskim rozhłosu a załoženje Domowiny w ČSR. Jako tajny informant (“Doubek”) ze serbskeho miljeja za Nutřkowne ministerstwo w Praze rozprawješe wo “Łužiskich-serbskich politiskich a narodnych organizacijach”. W lěću 1948 narodźi so jeho dźowka Angela w Praze a hišće w samsnym lěće wotzamkny Měrćink studij a wróći so domoj do Łužicy. Mjez 1949 a 1952 bě z direktorom Serbskeje ludoweje uniwersity a organizowaše na wjace hač sto wsach rěčne kursy. Potom slědowaše dźěławosć jako wučer na Serbskim wučerskim wustawje. Wot 1955 do 1962 běše ze sobudźěłaćerjom Serbskeho pedagogiskeho instituta a wudawaše cyłkownje něhdźe 2.500 stron serbskeho pedagogiskeho materiala. Wot 1962 skutkowaše jako wědomostny sobudźěłaćer Instituta za serbski ludospyt.

W lěće 1961 wozjewješe prěni serbski roman wo žiwjenju w koncentraciskim lěhwje („Hdyž čerty ćěkaja“). W ramiku dźěławosće w Instituće za serbski ludospyt běše mjez druhim na projekće „Němsko-hornjoserbskeho słownika“ wobdźěleny. Jako přełožowar zeserbšći Juliusa Fučíkowu knihu „Reportaža pod šibjencu napisana“ (Reportáž psaná na oprátce).

Měrćink zemrě w starobje 73 lět w Budyšinje a bu na tamnišim Mikławšku pochowany. Jeho dźowka bě serbska spisowaćelka Angela Stachowa (1948–2022).

Žórła[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]

  • Anton Nawka: Dopomnjenki na dobreho přećela. W Rozhledźe 38 (1988), čisło 5, s. 167–168.
  • Ben Budar: Za serbstwo so horił: dopomnjenki k 80. posmjertnym narodninam Jurja Měrćinka. W Rozhledźe 44 (1994), čisło 5, s. 198–200.
Z Wikipedije, swobodneje encyklopedije