Dajiwy hórkowc
Dajiwy hórkowc (Gentiana asclepiadea) | |
systematika | |
---|---|
Domena | Eukaryoty |
Swět | Rostlinstwo |
Asteridy Euasteridy I | |
rjad: | (Gentianales) |
swójba: | Hórkowcowe rostliny (Gentianaceae) |
ród: | Hórkowc[1][2] (Gentiana) |
družina: | Dajiwy hórkowc |
wědomostne mjeno | |
Gentiana asclepiadea | |
L. | |
Dajiwy hórkowc (Gentiana asclepiadea) je rostlina ze swójby hórkowcowych rostlinow (Gentianaceae).
Wopis
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]Dajiwy hórkowc je trajne zelo, kotrež docpěwa wysokosć wot 1 m (wot 30 hač 80 cm).
Stołpik je kosmaty a zrunany, šwižny, na chłódkojtych městnach přewisowacy hač ležacy.
Łopjena
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]Łopjena su přećiwostejne, (jejkojte-)lancetojte abo owalne, kónčkojte, sedźace, 5-nerwowe a docpěwaja dołhosć wot 4 hač 8 cm.
Kćenja
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]Kćěje wot awgusta (julija) hač do septembra. Kćenja su mnoholičbne, steja po jednym hač po třoch w łopjenowych rozporach a docpěwaja dołhosć wot 3 hač 5 cm. Króna docpěwa dołhosć wot 5 cm, je šwižnje zwonojta a ćmowomódra, nutřka najčasćišo z fijakojtymi dypkami. Wona je 5-lapata z krótkimi kónčkami. Keluch ma krótke, šwižnje lancetojte kónčki.
Stejnišćo
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]Dajiwy hórkowc rosće w płonych bahnach, na włóžnych łukach. Preferuje čerstwe hač włóžne, zwjetša wapnite, stuchłe-pochate pódy.
Rozšěrjenje
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]Dajiwy hórkowc je w srjedźoeuropskich a južnoeuropskich horinach a Kawkazu rozšěrjeny.
Nóžki
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]- ↑ Pawoł Völkel: Prawopisny słownik hornjoserbskeje rěče. Hornjoserbsko-němski słownik. Ludowe nakładnistwo Domowina, Budyšin 2005, ISBN 3-7420-1920-1stronje 118, 151.
- ↑ W internetowym słowniku: Enzian
Žórła
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]- GU Naturführer Blumen, ISBN 3-7742-1507-3, stronje 14-15 (němsce)
- Schauer - Caspari: Pflanzenführer für unterwegs, ISBN 978-3-8354-0354-3, 2. nakład, 2008, strona 286 (němsce)
- Spohn, Aichele, Golte-Bechtle, Spohn: Was blüht denn da? Kosmos Naturführer (2008), ISBN 978-3-440-11379-0, strona 206 (němsce)
- Brankačk, Jurij: Wobrazowy słownik hornjoserbskich rostlinskich mjenow na CD ROM. Rěčny centrum WITAJ, wudaće za serbske šule. Budyšin 2005.
- Kubát, K. (Hlavní editor): Klíč ke květeně České republiky. Academia, Praha (2002)
- Lajnert, Jan: Rostlinske mjena. Serbske. Němske. Łaćanske. Rjadowane po přirodnym systemje. Volk und Wissen Volkseigener Verlag Berlin (1954)
- Rězak, Filip: Němsko-serbski wšowědny słownik hornjołužiskeje rěče. Donnerhak, Budyšin (1920)