Brunicowa jama Janšojce
Janšojska jama (němsce Tagebau Jänschwalde) je wotkryta brunicowa jama w Delnjej Łužicy, kotraž so wot firmy Lausitz Energie Bergbau AG (LEAG) wobhospodarja. Wona bu pomjenowana po bliskej gmejnje Janšojce a je jedna ze štyrjoch hišće aktiwnych brunicowych jamow we Łužiskim brunicowym rewěrje. Njedaloko jamy nadeńdźe so Janšojska milinarnja, kotraž so zwjetša z brunicu z tuteje jamy zastaruje.
W Janšojskej jamje wudobywa so brunica z wósom do dwanaće metrow šěrokeje woršty, kotraž nadeńdźe so něhdźe 90 metrow pod zemi. Planowana doba wudobywanja saha něhdźe hač do lěta 2023. Prěnjotnje připowědźene rozšěrjenje Janšojskeje jamy dale do sewjera, kotrež by potrjechiło wjeski Wótšowaš, Keŕkojce a Grabk w gmejnje Derbno, bu w lěće 2017 wot noweho wobhospodarja jamy LEAG wotprajene.
Geografija
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]Aktiwna jama rozpřestrěwa so we wokrjesu Sprjewja-Nysa sewjerowuchodnje Choćebuza na teritoriju gmejnow Janšojce a Móst. Južny dźěl, kotryž so tuchwilu rekultiwěruje, słuša do gmejnow Kopańce a Łukojce kaž tež do městow Baršć a Choćebuz.
Přirodny běh rěki Małksy je so přez brunicowu jamu přetorhnył a ma so w přichodnych lětach zaso wobnowić.
Stawizny
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]Wudobywanja brunicy z Janšojskeje jamy zahaji so mjez 1974 a 1976 južnje wjeski Groźišćo pola Mosta. Wottam rozpřestrěwaše so jama najprjedy do južneho směra, zo by so blisko Klinki wobroćiła na sewjerowuchod. Prěnju brunicu wudobywachu w oktobrje 1976.
Za jamu dyrbjachu so wotbagrować wjeski Klinka (najwjetši dźěl; 1981), Wusoka (1985), Mały Borow (1986), Mały Rjasnik (1987), wuchodny dźěl Groźišća (1993) a naposledk Rogow (2004). Z tutych wsow přesydlichu so po hamtskich ličbach 1166 wosobow, při čimž wopušći něhdźe 300 wobydlerjow Klinki a Wusokeje swojej wjesce hižo do oficielneho přesydlenja.
Wosebje dołholětny protest Rogowčanow přećiwo 1977 wobzamknjenemu wotbagrowanju swojeje wsy žněješe nadregionalnu kedźbnosć w němskich a mjezynarodnych medijach. Cyłkownje bě a budźe přestrjeń we wulkosći 3165 hektarow direktnje potrjechena wot jamy.
Na juhu něhdyšeje jamy nastawa Klinčanski jězor. Tež na sewjeru jamy, w dźensa hišće aktiwnym wotrězku, ma přichodnje nastać jězor.
Wotkazaj
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]
Commons: Janšojska brunicowa jama – Zběrka wobrazow, widejow a awdiodatajow