Bohata wěža
Bohata wěža (němsce Reichenturm) je dźěl historiskeho měšćanskeho wobtwjerdźenja Budyšina. Nadeńdźe so při wuchodnej kromje stareho města, při wuchodnym kóncu Bohateje hasy a sewjernym boku Žitnych wikow, napřećo Serbskeje cyrkwje a hotela Best Western. Wona je wot apryla do oktobra za wopytowarjow wotewrjena. Napadna je nachilnosć 56 metrow wysokeje Bohateje wěže wo 1,44 metrow wot padoruneje, čehoždla mjenuje so tež „křiwa wěža Budyšina“. Před Bohatej wěžu nadeńdźechu so Bohate wrota, kotrež buchu w lěće 1968 wottorhane.
Při wuchodnym boku wěže nadeńdźe so dwaj metraj wysoki relief z lěta 1593, kotryž pokaza kejžora Rudolfa II. Jedna so wo jenički monumentalny pomnik za tutoho wuznamneho knježićela ze zažneho nowowěka.[1]
Stawizny
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]Twar wěže zahaji so w lěće 1490.[2] Hač do lěta 1492 bě kulojty spódni dźěl wěže z kamjenja natwarjeny. Horni dźěl natwari so tehdy z drjewa. W lěće 1593 wottorhny so drjewjany dźěl dla stracha sypnjenja a bu znowa natwarjeny.[2] Za čas woblěhowanja Budyšina přez sakske jednotki w Třicećilětnej wójnje bu Bohata wěža w lěće 1620 wjacekróć ćežko wobškodźena.[2] Dnja 3. oktobra so přez wobtřělenje rozpali a hač na zakładne murje zniči. Nowonatwar so hakle 1627 započa. W běhu dwójneho woblěhowanja přez sakske a šwedske wójsko w lěće 1639 so wěža znowa zniči a steješe potom 24 lět dołho jako ruina.[3] Hakle 1663 bu – po zjawnym zběranju trěbnych pjenježnych srědkow – zaso natwarjena.
W nocy wot 5. na 6. julija 1686 wupali wěža při w Kotołskej hasy wudyrjenym měšćanskim wohnju znowa dospołnje.[3] Hakle 1696 zahajichu rekonstrukciju. Tež posledni wulki woheń dnja 22. apryla 1709 zniči wěžu. Za financowanje reparaturow wotmě so w lěće 1715 měšćanska loterija. Hakle tehdy nasta barokny horni dźěl Bohateje wěže, kaž jón hišće hač do dźensnišeho znajemy. Naćisk rysowaše twarski mišter Johann Christoph von Naumann.
Dotal posledni raz bu wěža w lěće 2016 saněrowana.
Nóžki
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]- ↑ Kai Wenzel: Rex sedet in medio. Das Reliefbild König Rudolfs II. am Bautzener Reichenturm. W: Neues Lausitzisches Magazin. Nowy rjad, zwjazk 11, 2008, str. 27–56.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 Richard Reymann: Geschichte der Stadt Bautzen. Druck und Verlag: Gebrüder Müller, 1902, str. 707slsl.
- ↑ 3,0 3,1 Richard Reymann: Geschichte der Stadt Bautzen. Druck und Verlag: Gebrüder Müller, 1902, str. 708.
Wotkaz
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]
Commons: Bohata wěža – Zběrka wobrazow, widejow a awdiodatajow