Dźěrkaty křižomnik
| |
| Dźěrkaty křižomnik (Hypericum perforatum) | |
| systematika | |
|---|---|
| Domena | Eukaryoty |
| Swět | Rostlinstwo |
| Rosidy Eurosidy I | |
| rjad: | (Malpighiales) |
| swójba: | Křižomnikowe rostliny (Hypericaceae) |
| ród: | Křižomnik[1] (Hypericum) |
| družina: | Dźěrkaty křižomnik |
| wědomostne mjeno | |
| Hypericum perforatum | |
| L. | |
Dźěrkaty křižomnik (Hypericum perforatum) je rostlina ze swójby Křižomnikowych rostlinow (Hypericaceae). Dalše serbske mjena su janske zelo, dźěrkate janske zelo, dźěrkawe łopješko, twjerda trawa, swjatojanske zelo, lubozne zelo, konjaca krej a škerjedźiwe zelo.
Wopis
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]Dźěrkaty křižomnik je trajne zelo, kotrež docpěwa wysokosć wot 30 hač 60 cm.
Stołpik je dwuhranity a sylnje rozhałuzowany.
Łopjena
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]Łopjena su transparenće dypkowane, přećiwostejne, sedźace, jejkojće-dołhojte a docpěwaja dołhosć wot 1 hač 2 cm.
Kćenja
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]Kćěje wot julija hač awgusta. Złotožołte kćenja su na kromje čornje dypkowane, pjećličbne, steja we wjelekćenowych pakićach a docpěwaja wulkosć wot 2 hač 2,5 cm. Keluškowe łopješka su lancetojte, wótre a docpěwaja dołhosć wot 4 hač 5 mm a su dlěše hač płodowy spódk. Krónowe łopješka su złotožołte a docpěwaja dołhosć wot 10 hač 15 mm.
Wobsahowe maćizny
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]Rostlina wobsahuje hypericin, flavonoidy, eteriske wolije a třěski .
Stejnišćo
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]Rosće na suchich łukach, trawnikach, holach, njewobdźěłanych rolach, kerčinowych a lěsnych kromach, skłoninach, železniskim šotrje, drjebiznowych městnach a pustych płoninach.
Rozšěrjenje
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]Rostlina w Europje rozšěrjena.
Nóžki
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]Žórła
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]- Schauer - Caspari: Pflanzenführer für unterwegs, ISBN 978-3-8354-0354-3, 2. nakład, 2008, strona 130 (němsce)
- Spohn, Aichele, Golte-Bechtle, Spohn: Was blüht denn da? Kosmos Naturführer (2008), ISBN 978-3-440-11379-0, strona 274 (němsce)
- Brankačk, Jurij: Wobrazowy słownik hornjoserbskich rostlinskich mjenow na CD ROM. Rěčny centrum WITAJ, wudaće za serbske šule. Budyšin 2005.
- Kubát, K. (Hlavní editor): Klíč ke květeně České republiky. Academia, Praha (2002)
- Lajnert, Jan: Rostlinske mjena. Serbske. Němske. Łaćanske. Rjadowane po přirodnym systemje. Volk und Wissen Volkseigener Verlag Berlin (1954)
- Rězak, Filip: Němsko-serbski wšowědny słownik hornjołužiskeje rěče. Donnerhak, Budyšin (1920)