Shetlandske kupy
| Shetlandske kupy | ||
|---|---|---|
 | ||
| wodźizna | Sewjerne morjo | |
| archipel | Britiske kupy | |
| ||
| ličba kupow | ||
| hłowna kupa | Mainland | |
| přestrjeń | 1.426 km² | |
| wobydlerstwo | 23.210 (2012) | |
Shetlandske kupy (jendźelsce Shetland Islands, šotisko-gelsce Sealtainn) su k Šotiskej słušacy archipel w sewjernym Atlantiku mjez Wulkobritaniskej, Norwegskej a Ferejskimi kupami. Stolica a ze 7.500 wobydlerjemi najwjetše sydlišćo je Lerwick na hłownej kupje Mainland. Najwjetše kupy nadeńdu so na arealu wot 120 króć 80 kilometrow mjez 59. a 61. šěrinowym stopjenjom a tworja tuž najsewjerniši dźěl Britiskich kupow. Wot cyłkowneje přestrjenje wot 1426 km² wučini hłowna kupa Mainland něhdźe dwě třećinje.
Geografija
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]Hłowne kupy su:
Najwyši dypk na kupach je hora Ronas Hill na Mainlandźe z 449 metrami.
Klima na Shetlandskich kupach je wobwliwowana wot Golfoweho pruda a přez cyłe lěto chětro chłódna a włóžna (1000 mm spadkow). Sněh w zymje je zrědka, lětne temperatury docpěja zdźěla wjace hač 15 stopnjow. Wichory, sylny dešć a mła su huste.
Stawizny
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]Shetlandske kupy su wobsydlene z 3. lěttysaca do Chrystusa a pokřesćanšćichu so w 10. lětstotku pod Wikingerami, kiž mjenowachu je Hjaltland. Wot 12. hač do 15. lětstotka běchu zwjetša pod norwegskej kontrolu; w lěće 1469 přińdźechu do Šotiskeje.
Hakle w 19. lětstotku wotemrě shetlandska wikingerska rěč Old Norn.
Wotkazaj
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]
Commons: Shetlandske kupy – Zběrka wobrazow, widejow a awdiodatajow- Oficielna webstrona (jendź.)