Ugriske rěče

Z Wikipedije, swobodneje encyklopedije
Ugriske rěče
Geografiske
rozšěrjenje
:
Ruska, Madźarska
Genetiska
klasifikacija
:

Uralske rěče
 Finougriske rěče
  Ugriske rěče

Podskupiny:
Wobdźěłać
p  d  w

Ugriske rěče su hałužka finougriskich rěčow. K ugriskim rěčam słušeja sćěhowace rěče:

Strukturelne kajkosće[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]

  • Originalnje ablatiw markowany z -l
  • Serija originalnje lokatiwnych padow, tworjene z postpozicijow wotwodźene wot pronomeneho korjenja *nä
  • Posesiwne sufiksy steja před padowymi sufiksami, nic po nimi kaž w druhich Uralskich rěčach
  • Klasa "njestabilny"ch zdónkow słowjesow, w kotrychž so alternacija mjezy CV a CVC warianty zdónki stanje. Na př. "brać": Madźarsce vë- ~ vëv- ~ vësz-, Mansce *wi- ~ *wæj-, Chantsce *wĕ- ~ *wĕj-.
  • Rozdźělne atributiwne a nominalne formy ličbnika "2": madźarsce két vs. kettő, Manzisce кит vs. китиг, chantisce (sewjerna) кат vs. катән, (wuchodna) /kæt/ vs. /kætəɣ/
  • Namakanje w madźaršćinje a manzišćinje, rozšěrjena forma karitiwneho sufiksa, kotryž wobsahuje -l.
  • Definitna a njedefinitna konjugacija
  • Werbalne prefiksy, kotrež móžeja woznam słowjesa konkretnje a abstraktnje změnić

Přikłady z manzišćiny[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]

ēl(a) – „doprědka, preč“

jōm- „hić, kročić, stupać“ ēl-jōm- „woteńć“
tinal- „předać“ ēl-tinal- „wupředać“

χot – „preč wot něčeho a druha stopnjowanje akcijskeje itensity“

min- „hić“ χot-min- „woteńć, stejo wostać“
roχt- „so nastróžić“ χot-roχt- „nadobo so strachować“

Přikłady z madźaršćiny[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]

el – „preč“

ugrik „skakać“ elugrik „preč skakać“
mosolyog „so smějkotać“ elmosolyodik „započeć so smějkotać“

ki – „won (z)“

ugrik „skakać“ kiugrik „wuskočić z“
olvas „čitać“ kiolvas „do kónca čitać“
Z Wikipedije, swobodneje encyklopedije