Čingiz Ajtmatow
Čingiz Torekulowič Ajtmatow (kirgisce Чыңгыз Төрөкулович Айтматов, rusce Чингиз Торекулович Айтматов; * 12. decembra 1928 w Šekerju w Talasowej dolinje, Kirgiska; † 10. junija 2008 w Nürnbergu) bě kirgiski spisowaćel, kotryž spisa předewšěm w ruskej rěči.
Jeho literarne skutkowanje započa w lěće 1951 z přełožowanjom kirgiskeje prozy do rušćiny; sydom lět pozdźišo wuchadźa wuńdźe prěnja swójska powědka, Dźamilja. Wot lěta 1957 běše Ajtmatow sobustaw sowjetskeho zwjazka spisowaćelow a hač do lěta 1965 redaktor stronskich nowin Prawda.
Ajtmatow bě nimo toho čłon Najwyšeho sowjeta (sejma) Sowjetskeho zwjazka, čłon centralneho komiteja komunistiskeje strony Kirgiskeje, wot 1988 do 1990 předsyda Kirgiskeho zwjazka awtorow a po přewroće wulkopósłanc Kirgiskeje we wšelakich europskich statach.
Wubrane twórby
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]Powědki a nowele
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]- Dźamilja („Джамиля“, 1958)
- Woko za woko („Лицом к лицу“, 1958)
- Wjelbłudowe woko („Верблюжий глаз“, 1961)
- Prěni wučer („Первый учитель“, 1962)
- Běły parnik („Белый пароход“, 1970)
- Zažne žorawy („Ранние журавли“, 1975)
- Běła mróčel Čingiza Khana („Белое облако Чингисхана“, 1990)
Romany
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]- Hólc a morjo („Пегий пес, бегущий краем моря“, 1977)
- Dźeń dlěje hač žiwjenje („И дольше века длится день“, 1981), w NDR 1982 pod titulom Der Tag zieht den Jahrhundertweg wozjewjene.
- Wotprawnišćo („Плаха“, 1986; němsce „Die Richtstatt“)
- Budmo Kasandry („Тавро Кассандры“, 1994)
- Sněhowy leopard („Когда падают горы (Вечная невеста)“, 2006; němsce „Der Schneeleopard“)
Dramy
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]- Postup na Fudźijamu („Восхождение на Фудзияму“, 1973)
Wotkazy
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]- Čingiz Ajtmatow – Literatura w katalogu Němskeje narodneje biblioteki (němsce)
- Ruth Weiss: Die Richtstatt. Legenden und religiöse Motive im Werk Tschingis Aitmatows – z recensijemi druhich romanow (němsce)
- Recensija romana Sněhowy leopard (němsce)