Wětrnik
Wětrnik je techniski twar z křidłami, so z mocu wětra pohonjowacymi. Najznaćiše je wužiwanje wětrnikow k mlěću žita k tołčej a muce.
W Hornjej Łužicy namakamy wobchowane historiske wětrniki mjez druhim hišće na hórce Łóžko mjez Chasowom a Łuhom abo w Kotmarjecach južnje Lubija.
Stawizny
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]Hižo w starej Arabskej wužiwachu so wětrniki jako wodowe klumpy. Wone buchu pod Omarom I. wot persiskich njewólnikow twarjene. Wětrniki buchu w 12. lětstotku přez płachty a klapy wuhotowane. Křižerjo najskerje přinjesechu znajomosće do Europy.
Wětrniki su so w 12. lětstotku do sewjerneje Europy dóstali. Při tym běchu prěnje młyny proste konstrukcije, kotrychž fronta bu do wětra stajena. Wot 16. lětstotka bě jenož třěcha z křidłami wjertliwa. Tajki wětrnik wužiwaše so za rozdźělne zaměry:
- mlěće žita
- powódnjenje a wotwódnjenje
- wódowe zběhadło
- ćěrjenje rozdźělnych mašinow
Žórło
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]- Geschichte der Technik, 1978, Edition Leipzig, strony 99, 136, 142, 143 (němsce)