Žórłowy tekst za Wrónidłowe rostliny sej wobhladać

{{infokašćik rostlina
|mjeno=Wrónidłowe rostliny
|wobraz=Illustration_Solanum_dulcamara0_clean.png
|wulkosć=250px
|wopis wobraza=[[Hórkosłódke wrónidło]] (''Solanum dulcamara'')
|klasa0=[[Eudikotyledony]]<br />[[Jadrowe eudikotyledony]]
|podklasa0=[[Asteridy]]<br />[[Euasteridy I]]
|porjad=(Solanales)
|swójba=Wrónidłowe rostliny 
|wědomostne mjeno=Solanaceae
|slědźer=[[Antoine Laurent de Jussieu|Juss.]]
}}

'''Wrónidłowe rostliny''' (''Solanaceae'') su [[swójba (biologija)|swójba]] [[krytosymjenjak]]ow (''Magnoliopsida''). K swójbje słuša něhdźe 2300 družinow w 85 rodach.

== Wopis ==
Wrónidłowe rostliny su drjewowe rostliny abo zela, rědko liany.

[[Łopjeno|Łopjena]] su měnjate.

=== Kćenja ===
[[Kwětnistwo|Kwětnistwa]] su cymozne, zwjetša [[wijel (kwětnistwo)|wijele]], druhdy jednotliwe [[kćenje|kćenja]]. Kćenja su zwjetša pjećličbne, dwusplažne a pruhojte. Při tym zrosćene kćenjowe króny su likojte abo čronotalerjojte<!--stieltellerförmig-->. Zwjetša pjeć [[Próškowe łopješko|próškowych łopješkow]] so su kehelojće hromadu nygaja. [[Płódnik]] wotsteji z dweju křiwo w kćenju stejaceju zrosćeneju płodoweju łopješkow.

=== Płody ===
[[Płód]] je často [[jahoda]], rědko [[kapslowy płód|kapsla]] abo [[póčkojca]].

Jahody maja družiny roda [[wrónidło]]w (''Solanum''), kaž na př. [[běrna]] (''S. tuberosum''), [[oberžina]] (''S. melongena'', [[tomata]] (''S. lycopersicum''), ale tež [[paprika]] (''Capsicum annuum'') a jědojty [[rulik]] (''Atropa bella-donna''). <ref name="strasburger">{{Strasburger-Botanik2002|strona=854}}</ref>

Kapsle maja družiny roda (''Nictiana''), kaž na př. (''N. sylvestris''), ale tež juhoameriska [[petunija]] (''Petunia''), družiny roda [[woblěd]] (''Hyoscyamus'') a [[jakotawa]] (''Datura''). <ref name="strasburger"/>

== Rody (wuběrk) ==
* [[Rulik]]<ref>{{prawopisny2005|strona=441}}</ref><ref name="rulik">{{boehmak|titul=Tollkirsche}}</ref> (''Atropa''), tež '''błudna wišeń'''<ref name="rulik"/>, '''čertowa wišeń'''<ref name="rulik"/>
** [[Čorny rulik]]  [[:de:Schwarze Tollkirsche]] (''Atropa belladonna'')
* [[Paprika]]<ref>{{prawopisny2005|strona=321}}</ref><ref>{{boehmak|titul=Paprika}}</ref> (''Capsicum'')
* (''Cestrum'')
* ''[[Datura]]''
** [[Jakotawa]]<ref>{{Prawopisny2005|strona=174}}</ref><ref>{{boehmak|titul= Stechapfel}}</ref> (''Datura stramonium'')
* [[Woblěd]]<ref>{{Prawopisny2005|strona=551}}</ref><ref>{{boehmak|titul= Bilsenkraut}}</ref> (''Hyoscyamus'')
* (''Lycium'')
* [[Kuseńk]]<ref>{{kral2003|strona=189}}</ref> (''Mandragora'')
* (''Nicandra''): Jenož jedna družina:
** [[Jědowka]]<ref>{{prawopisny2005|strona=179}}</ref><ref>{{boehmak|titul=Giftbeere}}</ref> [[:de:Giftbeere]] (''Nicandra physalodes'')
* [[Tobak]]<ref>{{Prawopisny2005|strona=518}}</ref><ref name="tobak">{{boehmak|titul= Tabak}}</ref>, tež '''duwan'''<ref name="tobak"/>
* (''Nierembergia'')
* [[Petunija]]<ref>{{prawopisny2005|strona=328}}</ref><ref>{{boehmak|titul=Petunie}}</ref> (''Petunie'')
* [[Fyzalis]]<ref name="fyzalis">{{nowa leksika2006|strona=121}}</ref> ''(Physalis)'', tež '''měchawka'''<ref name="fyzalis"/><ref>{{prawopisny2005|strona=225}}</ref><ref>{{boehmak|titul=Judenkrische}}</ref>
* (''Salpiglossis'')
* (''Schizanthus'')
* [[Wrónidło]]<ref>{{boehmak|titul= Nachtschatten}}</ref> (''Solanum'')
** [[Hórkosłódke wrónidło]] (''Solanum dulcamara'')
** [[Tomata]] (''Solanum lycopersicum'')
** [[Oberžina]]<ref>{{nowa leksika2006|strona=22}}</ref> (''Solanum melongena'')
** [[Čorne wrónidło]] (''Solanum nigrum'')
** [[Běrna]]<ref>{{Prawopisny2005|strona=41}}</ref><ref>{{boehmak|titul= Kartoffel}}</ref> (''Solanum tuberosum'')

== Maćizny ==
Wjacore rody wobsahuja alkaloidy.

== Wužiwanje ==
Wažne lěkowe <!--Genußmittel??--> rostliny su [[kuseńk]], [[woblěd]], [[wrónidło]], [[jakotawa]], [[tobak]] a [[rulik]].

Wažne [[cyroba|cyrobowe]] rostliny su [[běrna]], [[tomata]], [[paprika]] a [[oberžina]]<!--Baumtomate-->.

Někotre rostliny so jako [[pyšna rostlina|pyšne rostliny]] wužiwaja, kaž na př. [[wrónidło]], [[paprika]], [[jakotawa]], [[tobak]], [[fyzalis]], [[:de:Bocksdorne]] (''Lycium''), (''Browallia''), (''Brunfelsia''), [[jědowka]], (''Cestrum''), (''Nierembergia''), [[petunija]], (''Schizanthus'') a (''Salpiglossis'').

== Nóžki ==
{{referency|2|schowajomny=haj}}

== Žórło ==
* Ullstein Lexikon der Pflanzenwelt, 1973, ISBN 3-550-16019-4, strona 307 {{ref-de}}

== Eksterne wotkazy ==
{{Commons|Category:Solanaceae|{{PAGENAME}}}}
* [http://www.mobot.org/MOBOT/Research/APweb/orders/solanalesweb.htm#Solanaceae Solanaceae při APG] {{ref-en}}
* [https://web.archive.org/web/20071205011250/http://www.tu-darmstadt.de/fb/bio/bot/solanaceae/ Wopis swójby] {{ref-de}}
* [http://www.hvanbalken.com/ The Plant Family Of The Solanaceae.] Wopis swójby, přehlad wo  systematice, wopis jednotliwych rodow {{ref-en}}
* [http://www.sgn.cornell.edu/ SOL Genomics Network] {{ref-en}}

{{-}}
{{wobsahowe mjezoty|faluje wjele rodow a družinow. Hlej [[:de:Nachtschattengewächse]]}}

[[Kategorija:Wrónidłowe rostliny]]