Ugriske rěče
| Geografiske rozšěrjenje: |
Ruska, Madźarska | |
|---|---|---|
| Genetiska klasifikacija: |
Uralske rěče | |
| Podskupiny: | ||
.png) | ||
Ugriske rěče su hałužka finougriskich rěčow. K ugriskim rěčam słušeja sćěhowace rěče:
Strukturelne kajkosće
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]- Originalnje ablatiw markěrowany z -l
- Serija originalnje lokatiwnych padow, tworjene z postpozicijow wotwodźene wot pronomeneho korjenja *nä
- Posesiwne sufiksy steja před padowymi sufiksami, nic po nich kaž w druhich Uralskich rěčach
- Klasa "njestabilny"ch zdónkow słowjesow, w kotrychž so alternacija mjezy CV a CVC warianty zdónki stanje. Na př. "brać": Madźarsce vë- ~ vëv- ~ vësz-, manzisce *wi- ~ *wæj-, chantisce *wĕ- ~ *wĕj-.
- Rozdźělne atributiwne a nominalne formy ličbnika "2": madźarsce két vs. kettő, Manzisce кит vs. китиг, chantisce (sewjerna) кат vs. катән, (wuchodna) /kæt/ vs. /kætəɣ/
- Namakanje w madźaršćinje a manzišćinje, rozšěrjena forma karitiwneho sufiksa, kotryž wobsahuje -l.
- Definitna a njedefinitna konjugacija
- Werbalne prefiksy, kotrež móžeja woznam słowjesa konkretnje a abstraktnje změnić
Přikłady z manzišćiny
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]ēl(a) – „doprědka, preč“
| jōm- „hić, kročić, stupać“ | ēl-jōm- „woteńć“ |
| tinal- „předać“ | ēl-tinal- „wupředać“ |
χot – „preč wot něčeho a druha stopnjowanje akcijskeje itensity“
| min- „hić“ | χot-min- „woteńć, stejo wostać“ |
| roχt- „so nastróžić“ | χot-roχt- „nadobo so strachować“ |
Přikłady z madźaršćiny
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]el – „preč“
| ugrik „skakać“ | elugrik „preč skakać“ |
| mosolyog „so smějkotać“ | elmosolyodik „započeć so smějkotać“ |
ki – „won (z)“
| ugrik „skakać“ | kiugrik „wuskočić z“ |
| olvas „čitać“ | kiolvas „do kónca čitać“ |