Žórłowy tekst za Mozilla Firefox sej wobhladać

{{Infokašćik Softwara
|Logo                  = [[Dataja:Firefox logo, 2019.svg|100px|Logo Mozilla Firefox]]
|Mjeno                 = Mozilla Firefox
|Screenshot            = [[Dataja:Firefox Screenshot Linux.PNG|230px]]
|Wopisanje             = Mozilla Firefox 48.0 pod Linux Mint
|Zhotowjer             = [[Mozilla Foundation]]
|AktualnaWersija       = 48.0<ref>[http://www.mozilla.org/en-US/firefox/48.0/releasenotes/ Přispomnjenja k aktualnej wersiji.] {{ref-en}}</ref>
|AktualnaWersijaDatum  = 3. nowembra 2015
|AktualnaWersija2      = 
|AktualnaWersijaDatum2 = 
|TestowaWersija        = 43.0 beta 3
|TestowaWersijaDatum   = 02 sierpnia 2016
|DźěłowySystem         = [[Linux]], [[Mac OS X]], [[Windows|Windows]], a.&nbsp;dr.
|Kategorija            = [[Syćowy wobhladowak|webowy wobhladowak]]
|Licenca               = [[:de:Mozilla Public License|MPL]]/[[:de:GNU General Public License|GPL]]/[[:de:GNU Lesser General Public License|LGPL]] trójna licenca
|Hornjoserbsce         = haj (wersija 42.0)
|WeboweSydło           = [//www.mozilla.org/hsb/firefox/new/ www.mozilla.org/firefox]
}}

'''Mozilla Firefox''' [{{IPA|moʊˈzɪlə ˈfaɪɹfɑks}}], krótko tež jenož ''Firefox'' mjenowany, je swobodny [[Syćowy wobhladowak|webowy wobhladowak]] [[Mozilla-Projekt|Mozilla-projekta]]. Wón so w septembru 2002 wozjewi a słušeše w septembru 2013 ze swětowym wičnym podźělom wot něhdźe 18 procentow k třom najčasćišo wužiwanym webowym wobhladowakam.<ref>[http://de.statista.com/statistik/daten/studie/157944/umfrage/marktanteile-der-browser-bei-der-internetnutzung-weltweit-seit-2009/ Wične podźěle webowych wobhladowakow wot 2009.] Wotwołana, 3. awgusta 2014. {{ref-de}}</ref> Wot wersije 31.0 wuńdźe Firefox tež oficielnje w [[hornjoserbšćina|hornjoserbšćinje]].

== Stawizny ==
W lěće 2004 rozsudźichu so wuwiwarjo programoweje zběrki [[Mozilla Application Suite]], zo swoju strategiju změnja. Přičina běše mj. dr. rozsud firmy [[Apple]] swój wobhladowak [[Safari (wobhladowak)|Safari]] na druhim techniskim zakładźe wuwiwać.

Mjeztym zo běchu wuwiwarjo suity Mozilla najprjedy wotpohladali, po móžnosći wšě wažne internetne funkcije kaž webowy [[Syćowy wobhladowak|wobhladowak]], [[E-mejl|e-mejlowy]] program, [[adresnik]] a [[HTML-Editor]] w jednym programowym pakćiku (Mozilla Application Suite) zjednoćić, so tola wšitke programowe komponenty k samostatnym programam wuwichu. Tute měli so přez spěšniše startowanje, snadniše wućeženje składowaka a krótši ličenski čas wuznamjenić.

Funkciju weboweho wobhladowaka přewza Mozilla Firefox. Z e-mejloweje komponenty nasta program z mjenom [[Mozilla Thunderbird]], HTML-editor bu k programej [[Nvu]] dale wuwity a skónčnje nasta kalendrowy program [[Mozilla Sunbird]], kotryž jako jenička mjez tutymi nětčišimi samostatnymi programami standardny wobstatk suity Mozilla njeběše, ale jenož programowe rozšěrjenje, kotrež dyrbješe so přidatnje instalować.Wot 2005 so nowa suita programow pod mjenom [[SeaMonkey]] dale wuwiwa.

== Funkcije a kajkosće ==
Kaž Mozilla Application Suite wužiwa Firefox tak mjenowanu Gecko Rendering Engine, modul za zwobraznjenje [[Hypertext Markup Language|HTML]]-stronow a na [[Extensible Markup Language|XML]] bazěrowanu rěč [[User Interface Language|XUL]] za wuhotowanje grafiskeho powjercha.

Tuchwilu so Firefox we wjace hač 80 rěčach poskići, mjez druhim tež w hornjoserbšćinje. Hornjoserbski Firefox wobsahuje nimo toho hornjoserbsku prawopisnu kontrolu.

Firefox skići móžnosć, zo by so přez šaty ([[jendźelšćina|jendźelsce]] ''themes'') optisce přiměrił a přez rozšěrjenja (jendźelsce ''extensions'') z dalšimi funkcijemi wudospołnił. Z rozšěrjenjemi móža so na přikład wabjenja blokować, [[phishing]] wotwobarać, myšowe gesty abo nastroje za webowych wuwiwarjow dodać. Někotre z rozšěrjenjow eksistuja oficielnje abo njeoficielnje z hornjoserbskim přełožkom.<ref>[http://www.sorbzilla.de/pridatki/pridatkiff.htm Hornjoserbske rozšěrjenja za Firefox.] Wotwołana, 3. awgusta 2014. {{ref-de}}</ref> Firefox podpěruje [[Tabbed Browsing]], štož woznamjeni zwobraznjenje wjacorych webowych stronow na [[Registrowa karta|registrowych rajtarkach]] (jendźelsce ''tabs'') jednoho wokna. Nimo toho je [[RSS]] we formje ''dynamiskich zapołožkow'' móžno. Tute zapołožki aktualizuja so při startowanju wobhladowaka a hodźa so kaž rjadowaki wužiwać. Wužiwar widźi tuž stajnje aktualne zapiski powěsćoweje strony abo [[Weblog|webloga]] na jedyn pohlad.

== Podpěrowane platformy ==
Firefox steji za [[Dźěłowy system|dźěłowe systemy]] ''[[Windows|Microsoft Windows]]'' (wot Windows&nbsp;XP), ''[[Linux]]'', ''[[OS/2]]'' (tež ''[[eComStation]]'') a ''[[Mac OS X|Mac&nbsp;OS&nbsp;X]]'' k dispoziciji. Po podaćach zhotowjerja poruči so za Windows/Linux [[Intel Pentium 4]], kotryž [[SSE2]] podpěra, 512&nbsp;MB [[dźěłowy skład|RAM]] a 200&nbsp;MB składa na [[kruta tačel|krutej tačeli]]. Werzije za Mac sej [[Intel|Intel x86-procesor]] a tohorunja 512&nbsp;MB [[dźěłowy skład|RAM]] a 200&nbsp;MB składa na [[kruta tačel|krutej tačeli]] žadaja.<ref>[http://www.mozilla.org/en-US/firefox/15.0/system-requirements/ Mozilla Firefox 15 System Requirements.] W: mozilla.org. Wotwołana 3. awgusta 2014. {{ref-en}}</ref>

Po zwadźe mjenow dla mjez [[Debian]]om a Mozillu wo wuměnjenjach wužiwanja za [[Marka (prawniski škit)|marki]] wot Mozilla dósta Firefox w Debianje mjeno ''Iceweasel''. Druhe produkty Mozilla dóstachu tohorunja nowe mjena, kotrež so wšě z ''Ice'' započinaja.

== Hlej tež ==
[[Syćowy wobhladowak]]

== Žórło ==
<references/>

== Wotkazy ==
* [https://www.mozilla.org/hsb/firefox/new/ Mozilla Firefox] – oficielna hornjoserbska webstrona {{ref-hsb}}
* [http://firefox.sorbzilla.de Firefox] na [http://www.sorbzilla.de projektowej stronje hornjoserbskich přełožkow] programow Mozilla {{ref-hsb}}
* [https://addons.mozilla.org/firefox/ Wjacerěčne rozšerjenja/přidatki za Firefox]
* [https://addons.mozilla.org/de/firefox/addon/upper-sorbian-spelling-diction/ Hornjoserbska prawopisna kontrola] jako přidatk (add-on)
* [http://www.mozilla.org/hsb Oficielna startowa strona Mozilla] {{ref-hsb}}

{{Nawigaciska lajsta Mozilla-programy}}
{{browsery}}

[[Kategorija:Swobodna softwara]]
[[Kategorija:Zeserbšćena softwara]]
[[Kategorija:Mozilla|Firefox]]
[[Kategorija:Webowy wobhladowak]]
[[Kategorija:World Wide Web]]