Jan Boguměr Rychtar

Jan Boguměr Rychtar (němsce Johann Gottfried Ohnefalsch Richter; * 11. měrca 1703 w Choćebuzu, † 8. januara 1765 w Rampicach) bě serbski farar, historikar, ludowědnik a rozswětler.

Wón narodźi so jako syn předměšćanskeho šewca Mjertyna Rychtarja a jeho mandźelskeje Anny Dorotheje w Choćebuzu a wopytowaše Budyski gymnazij. Wot 1724 studowaše ewangelsku teologiju w Hali a wokoło 1726 nastupi wikarske městno w Janšojcach. Tam a w druhich serbskich wosadach skutkowaše do lěta 1734. Wot tutoho lěta hač do swojeje smjerće 1765 běše z fararjom w Rampicach (Rampitz, dźensa pólsce Rąpice) za Wódru sewjernje Gubina.

Po smjerći nana w lěće 1709 wotrosće Rychtar na farje w Tśěšojcach pola maćerneho nana Mjertyna Fabriciusa, hdźež so jeho sorabistiske zajimy zbudźichu. Jako student w Hali měješe styki z Heinrichom Mildu, wotrjadnikom Franckoweje syrotownje za słowjanske naležnosće. Po nawróće do Łužicy zběraše w swojej blišej domiznje historiski material a chcyše tutón wozjewić. Prěni dźěl wuńdźe pod titulom Sammlung einiger Nachrichten von der ... Stadt Cottbus in Niederlausitz und denen herumliegenden Orten (Choćebuz 1730). Pokročowanje projekta pak zwrěšći. Po tym zo njebě w Choćebuskich kónčinach žane swobodne farske městno namakał, stupi do słužbow nowomarkowskeho rjada Johanitarjow a přewza wosadu w Rampicach, kotraž bě něhdy serbska, tehdy pak hižo dlěši čas přeněmčena. Tam wěnowaše so pod chudobnymi wuměnjenjemi dale wutrajnje slědźenjam na polach archeologije, stawiznow, literatury, etnografije, rěčespyta a onomastiki a spytaše so tež w basnjenju. Jenož snadny dźěl jeho wuslědkow bu wotćišćeny, mjeztym zo so najskerje wjetši dźěl při wulkim wohenju w Rampicach lěta 1772 zhubi.

Wozjewjenja

Gedanken von gelehrten Niederlausitzern und besonders von gelehrten Wenden. Destinata Litteraria et Fragmenta Lusatica, Lubin 1738.
De mathesi Serborum. Tež tam. Digitalizat pola Google Books.
Historische Nachricht von dem Ordensamt Rampitz an der Oder. Frankobrod n. W. 1746.

Žórło

Frido Mětšk: Rychtar, Jan Boguměr. W: Jan Šołta, Pětr Kunze, Franc Šěn (wud.): Nowy biografiski słownik k stawiznam a kulturje Serbow. Ludowe nakładnistwo Domowina, Budyšin 1984, str. 488sl.