Towarstwo Cyrila a Metoda

Mileniumowy pomnik swjateju Cyrila a Metoda blisko Smochćic

Towarstwo swj. Cyrila a Metoda z.t. (TCM) je zjednoćenstwo serbskich křesćanow. TCM ma swoje sydło w Budyšinje a zastupuje w cyłku zajimy katolskich Serbow. Předsyda je wot meje 2022 Cyril Hančik.

Nadawki

We wustawkach mjenowane nadawki su mjez druhim:

• sobudźěło w katolskej cyrkwi a zasadźowanje za zajimy Serbow
• wudaće Katolskeho Posoła a druheje katolskeje serbskeje literatury
• rozšěrjenje swojich zajimow w medijach
• spěchowanje w zakładnym zakonju zapisaneho rozšěrjenja nabožneje wědy w serbskich kubłanišćach
• spěchowanje nabožnych nałožkow jako wuraz nabožneho žiwjenja
• hladanje nabožneje kultury w serbskich wosadach
• spěchowanje ekumeniskich kontaktow
• zapřijeće serbskich wašnjow do cyrkwinskeho, towaršnostneho žiwjenja
• wubudźowanje stroweho narodneho wědomja pola młodostnych
• nawjazanje stykow k druhim ludam, wosebje mjeńšinam
• prócowanja wo samsne prawa za mjeńšiny
• zasadźowanje za sprawnosć, měr a wobchowanje stwórby
• pomoc za potrěbnych ludźi wosebje w słowjanskim wukraju

Organizatoriske struktury

Towarstwo Cyrila a Metoda ma wosobinske a kooperatiwne sobustawy. Kooperacije su:

• Bratrowstwo (Kulow)
• Chróšćanski cyrkwinski chór
• Spěwne towarstwo Lilija z Ralbic
• SJ Chrósćicy
• Serbscy skawća

TCM je sobustaw Domowiny.

Stawizny

Cyrkej Jězusoweje wutroby w Baćonju

Towarstwo Cyrila a Metoda bu 13. decembra 1862 wot serbskeho měšnika Michała Hórnika w zmysle słowjanskeju japoštołow Cyrila a Metoda załožene. Hižo w januaru lěta 1863 wuńdźe prěni Katolski Posoł. W běhu lětow publikowachu so dalše knihi, kaž na př. lětopis Krajan. Najwjetši projekt w prěnich lětdźesatkach towarstwowych stawiznow bě hłownje přez dary ze serbskeje ludnosće zmóžnjeny nowotwar Baćońskeje cyrkwje Jězusoweje wutroby a załoženje tamnišeje wosady jako najmłódšeje w Serbach.

Za čas nacionalsocializma bu TCM zakazane. Katolski Posoł so jako posledni serbskorěčny spis w lěće 1939 zakaza. Po Druhej swětowej wójnje so we wuchodnej Němskej wozrodźenje towarstwa znjemóžni. Najebać toho katolske měšnicy w zmysle towarstwa jednachu. Tak móžeše so wot 1950 Katolski Posoł znowa wudawać, w prěnich lětach jenož jónu, po tym dwójce wob měsac. Tola podležeše kóžde wudaće masiwnej statnej censury. Wot 1992 wuchadźa Katolski Posoł zaso tydźensce. Je pola Serbow přeco hišće jara woblubowany. Wón ma najwyši nakład wšěch serbskich, ćišćanych medijow (tuchwilu něhdźe 2.600 eksemplarow).

Lětdźesatki dołho běše serbska měšnikowa konferenca za wudaće tutoho a druhich nabožnych spisow zamołwita. Dnja 15. awgusta 1985 załoži so Zjednoćenstwo Cyrila a Metoda jako biskopske zjednoćenstwo Drježdźansko-Mišnjanskeho biskopstwa. Bě to hižo w NDRskim času pospyt lajkow sylnišo do pastoralneho dźěła zawjazać. Z přewrótom zasadźi znowa žiwe towarstwowe žiwjenje. Tak so 28. januar 1991 Towarstwo Cyrila a Metoda z.t. znowazałoži.

Předsydźa

• 1862–98: Jakub Kućank
• 1898–1925: Jakub Skala
• 1925–31: Mikławš Žur
• 1931–37: Jurij Hejduška

Literatura

• Siegmund Musiat: Sorbische/wendische Vereine 1716–1937. Ein Handbuch. [=Spisy serbskeho instituta, zwjazk 26] Domowina-Verlag, Bautzen 2001, str. 146–148.

• Rudolf Kilank: Der Cyrill-Methodius-Verein. W: Eine Kirche – zwei Völker. Deutsche, sorbische und lateinische Quellentexte und Beiträge zur Geschichte des Bistums Dresden-Meißen von der Wiedererrichtung 1921 bis 1929. Wud. Dieter Grande a Daniel Fickenscher. Bautzen/Leipzig 2003. Str. 579–581. ISBN 3-7462-1642-7 u. ISBN 3-7420-1926-0

Wotkazaj

• Towarstwo Cyrila a Metoda (TCM) (němsce) (hsb.)
• Katolski Posoł (hsb.) (němsce)