Andrej Zaliznjak

Andrej Anatoljevič Zaliznjak

Andrej Anatoljevič Zaliznjak (rusce Андрей Анатольевич Зализняк; * 29. apryla 1935 w Moskwje, † 24. decembra 2017) bě ruski rěčespytnik a čłon Ruskeje akademije wědomosćow (předmjet literatury a rěče).

Wědomostna biografija

Zaliznjak je filologisku fakultu Moskowskeje statneje uniwersity skónčił, a studowaše potom na Pariskej Sorbonje pola francoskeho stukturista André Martinet.

Wuknje nětko na filologiskej fakulće Moskowskeje statneje uniwersity (wosebje w předmjeće teoretiskeho a nałožowaneho rěčespyta) a w uniwersitach Aix-en-Provence, Parisa a Genfa. W lěće 1987 sta so z korespondowacym čłonom Akademije wědomosćow Sowjetskeho zwjazka, w lěće 1997 bywaše čłon akademije. Wón dźěła w Instituće za slawistiku Ruskeje akademije wědomosćow.

Dźěła wo synchronistiskim wopisanju ruskeje morfologije

Prěnja monografija Zaliznjaka, Ruska substantiwowa a adjektiwowa fleksija (Русское именное словоизменение, 1967), bě pospyt deklinaciju substantiwow, adjektiwow, pronomenow a numeralow w pisanej formje ruskeje rěče konsekwentne algoritmisce wopisać. Studij rozjimuje wažne teoretiske problemy morfologije, daja krute definicije wopřijećow słowna forma, gramatiski woznam, gramatiska kategorija, akord-klaso, genus, akcentowa paradigma a druhe. Wo gramatiskich kategorijach pad, čisło, genus a akord-klaso pisaše Zaliznjak wosebite nastawki, hdźež so tute fenomeny z typologiskeje perspektiwy rozjimuja.

Jako pokročowanje idejow Ruskeje substantiwoweje a adjektiwoweje fleksije je so jewiła Gramatiski słownik ruskeje rěče (1977, štwórty nakład w lěće 2003), hdźež je za sto tysac ruskich słowow precizny fleksijowy model daty (a klasifikacija tutych modelow namjetowana). Słownik, kotryž je Zaliznjak z ruku hromadźe nosył, bywaše baza za praktisce wšě kompjuterowe programy awtomatiskeje morfologiskeje analyzy ruskeje rěče (inkluziwnje programow za pytanje informacijow a awtomatiskeho přełoženja).

Monografija Zaliznjaka a jeho najwažniše dźěła wo powšitkownej a ruskej morfologiji so su zaso w lěće 2002 nakładowane.

Dźěła w rěči wopismow na brězowych skorach

Wot lěta 1982 studowaše A. A. Zaliznjak systematisce rěč wopismow na brězowych skorach z Wjelikeho Nowgoroda. Wón je dźěła wo wotkryću wosebitosćow stareje nowgorodskeje narěče wozjewił, wo jeje wosebitosće na rozdźěl k nadnarěčnej staroruskej rěči, wo ortografiji a paleografiji wopismow na brězowych skorach a wo metodach jich datěrowanja. W lěće 1995 je wón spowšitkownjany studij Stara Nowgorodska narěč wozjewił (druhi nakład je so w lěće 2004 wozjewił). Dźěło wobsahuje gramatiski wopis narěče a komentowane teksty nimale wšěch znatych nowgorodskich wopismow na brězowych skorach.

Analyza wot Rěč wo wojerskej wuprawje Igora

Kniha Rěč wo wojerskej wuprawje Igora: dohlad rěčespyta (2004) je husto diskutowanemu problemej awtentiskosće teksta Rěč wo wojerskej wuprawje Igora (Слово о полку Игореве) wěnowana. Zaliznjak dopokaza, zo by-li něchtó tekst we 18. lětstotku falšował, by hoberske mnóstwo preciznych znajomosćow měć dyrbjał, kotrež rěčespyt faktisce hakle w 19. a 20. lětstotku wotkrywaše. Eksistuja kritisce wotwažowane rěčespytne argumenty přećiwo awtentiskosći teksta, namjetowane wot rozdźělnych awtorow. Po powšitkownym wuwodźe Zaliznjaka je jara njeprawdźepodobnje, zo je Rěč wo wojerskej wuprawje Igora falšowana.

Wotkaz

 Commons: Andrej Zaliznjak – Zběrka wobrazow, widejow a awdiodatajow