Žołte črijki
| |
| Žołte črijki | |
| systematika | |
|---|---|
| Domena | Eukaryoty |
| Swět | Rostlinstwo |
| rjad: | (Ranunculales) |
| swójba: | Maslenkowe rostliny (Ranunculaceae) |
| podswójba: | Ranunculoideae |
| tribus: | Delphinieae |
| ród: | Črijki[1] (Aconitum) |
| družina: | Žołte črijki |
| wědomostne mjeno | |
| Aconitum lycoctonum | |
| L. | |
Žołte črijki (Aconitum lycoctonum) je rostlina ze swójby maslenkowych rostlinow (Ranunculaceae). Dalše serbske mjeno je wjelkimór.
Wopis
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]Žołte črijki je trajne zelo, kotrež docpěje wysokosć wot 50 hač do 150 cm.
Łopjena
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]Łopjena su rukojte dźělene. Spódnje łopjena su dołho stołpikate a hač nimale do spódy rukojte 5- hač 7-dźělne. Nastołpikowe łopjena krótšo stołpikate abo sedźace a 3- hač 5-dźělne.
Kćenja
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]Kćěje wot junija hač do awgusta. Blědožołte kćenja njesu wysoki, šwižny helmik, kotryž je 3 raz tak wysoki jako šěroki, zwjetša steja w jednorych abo rozhałuzowacych kićach a docpěja wysokosć wot 1,5 hač do 2 cm.
Stejnišćo
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]Rosće we wudolinowych lěsach a čerstwych hač włóžnych lisćowych naměšanych lěsach, łučinowych lěsach.
Rozšěrjenje
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]Rostlina je w horinach srjedźneje a južneje Europy rozšěrjena.
Wužiwanje
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]Systematika
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]- němsce Wolfs-Eisenhut (Aconitum lycoctonum subsp. lycoctonum) - z křiwokosmatymi kćenjowymi stołpikami
- němsce Fuchs-Eisenhut (Aconitum lycoctonum subsp. vulparia - prjedy A. vulparia) - z zrunanje wotstejo kosmatymi kćenjowymi stołpikami
-
Lisćowe łopjena -
A. lycoctonum ssp. lycoctonum (kćenje) -
A. lycoctonum ssp. vulparia (kćenje) -
Aconitum lycoctonum ssp. vulparia
Nóžki
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]- ↑ Pawoł Völkel: Prawopisny słownik hornjoserbskeje rěče. Hornjoserbsko-němski słownik. Ludowe nakładnistwo Domowina, Budyšin 2005, ISBN 3-7420-1920-1, str. 72.
Žórła
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]- Schauer - Caspari: Pflanzenführer für unterwegs, ISBN 978-3-8354-0354-3, 2. nakład, 2008, strona 146, z wědomostnym mjenom Aconitum vulparia (němsce)
- Spohn, Aichele, Golte-Bechtle, Spohn: Was blüht denn da? Kosmos Naturführer (2008), ISBN 978-3-440-11379-0, strona 316 (němsce)
- Brankačk, Jurij: Wobrazowy słownik hornjoserbskich rostlinskich mjenow na CD ROM. Rěčny centrum WITAJ, wudaće za serbske šule. Budyšin 2005.
- Kubát, K. (Hlavní editor): Klíč ke květeně České republiky. Academia, Praha (2002)
- Lajnert, Jan: Rostlinske mjena. Serbske. Němske. Łaćanske. Rjadowane po přirodnym systemje. Volk und Wissen Volkseigener Verlag Berlin (1954)
- Rězak, Filip: Němsko-serbski wšowědny słownik hornjołužiskeje rěče. Donnerhak, Budyšin (1920)
Eksterne wotkazy
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]
- Žołte črijki. W: FloraWeb.de. (němsce)