Žórłowy tekst za Žerchwica sej wobhladać

{{Infokašćik rostlina
|mjeno=Žerchwica
|wobraz=Cardamine amara IP0105025.jpg
|wopis wobraza=[[Hórka žerchwica]] (''Cardamine amara'')
|wulkosć=250px
|klasa0=[[Jadrowe eudikotyledony]]
|podklasa0=[[Rosidy]]<br />[[Eurosidy II]]
|porjad=(Brassicales)
|swójba=[[Křižnokwětne rostliny]] (Brassicaceae)
|podswójba=
|ród=Žerchwica<ref name="prawopisny">{{Prawopisny2005|strona=673}}</ref><ref name="boehmak">{{boehmak|titul= Schaumkraut}}</ref> 
|wědomostne mjeno=Cardamine
|slědźer=[[Carl von Linné|L.]]
|lěto=
}}

'''Žerchwica'''<ref name="prawopisny"/><ref name="boehmak"/> (''Cardamine'') je rostlinski [[ród (biologija)|ród]] ze swójby [[Křižnokwětne rostliny|křižnokwětnych rostlinow]] (''Brassicaceae'').

== Systematika ==
Ród ''Cardamine'' bu w lěće 1753 wot [[Carl von Linné]] ''[[Species Plantarum]]'', 2, S. 654-656 <ref name="biodiversitylibrary" /> najprjedy wotzjewjeny. 1913 bu jako [[Typus (nomenklatura)|Lectotypus]] družina ''[[Łučna žerchwica|Cardamine pratensis]]'' L. postajena.<ref name="tropicos" /> [[Takson#Synonymy|Synonymy]] za ''Cardamine'' L. su: ''Dentaria'' L. (nětko rang podroda), ''Dracamine'' Nieuwl., ''Heterocarpus'' Phil. ''Loxostemon'' Hook. f. & Thomson, ''Porphyrocodon'' Hook. f. ''Sphaerotorrhiza'' (O.E.Schulz) Khokhrjakov <ref name="GRIN" />.  

Ród [[zubica]] (''Dentaria''), kotraž bu dołho jako samostatnje wodźena, dźensa so jako podród do roda ''Cardamine'' stajeny. [[Ród (biologija)|ród]] ''Cardamine'' słuša k [[Tribus (biologija)|tribusej]] Cardamineae w [[Swójba (biologija)|swójbje]] [[Křižnokwětne rostliny|Brassicaceae]] <ref name="GRIN" />.

[[Dataja:Cardamine enneaphyllos 160405a.jpg|miniatur|[[Běła zubica]] (''Cardamine enneaphyllos'')]]
[[Dataja:Cardamine flexuosa eF.jpg|miniatur|[[Lěsna žerchwica]] (''Cardamine flexuosa'')]]
[[Dataja:Cardamine glanduligera 2.jpg|miniatur|[[Ausläufer-Zahnwurz]] (''Cardamine glanduligera'')]]
[[Dataja:Cardamine heptaphylla 1.jpg|miniatur|[[Dźewjećłopjenkata zubica]] (''Cardamine heptaphylla'')]]
[[Dataja:Cardamine hirsuta eF.jpg|miniatur|[[Kosmata žerchwica]] (''Cardamine hirsuta'')]]
[[Dataja:Cardamine impatiens 1 IP.jpg|miniatur|[[Pryskata žerchwica]] (''Cardamine impatiens'')]]
[[Dataja:Cardamine resedifolia.jpg|miniatur|[[Róžatowa žerchwica]] (''Cardamine resedifolia'')]]
[[Dataja:Cardamine trifolia.jpg|miniatur|[[Třiłopjenkata žerchwica]] (''Cardamine trifolia'')]]
Ród wobsahuje (prjedy něhdźe 150 družinow<ref name="Fischer" />) něhdźe 200 družinow <ref name="FNA" /><ref name="KochAl-Shehbaz2008" />.  

W srjedźnej Europje wustupowace družiny su <ref name="Fischer"/><ref>Siegmund Seybold (Hrsg.): ''Schmeil-Fitschen interaktiv'' (CD-Rom), Quelle & Meyer, Wiebelsheim 2001/2002, ISBN 3-494-01327-6</ref>:

* Podród zubica (Subgenus ''Dentaria'')
** [[Cybličkata zubica]] (''Cardamine bulbifera'' (L.) Cr.)
** [[Běła zubica]] (''Cardamine enneaphyllos'' (L.) Cr.)
** [[Ausläufer-Zahnwurz]] (''Cardamine glanduligera'' O. Schwarz)
** [[Dźewjećłopjenkata zubica]] (''Cardamine heptaphylla'' (Vill.) O. E. Schulz)
** [[Vielblättrige Zahnwurz]] (''Cardamine kitaibelii'' Becherer)
** [[Porstkata zubica]] (''Cardamine pentaphyllos'' (L.) Cr.)
** [[Save-Zahnwurz]] (''Cardamine waldsteinii'' Dyer)
{{translate}}
* Podród žerchwica (Subgenus ''Cardamine''):
** [[Alpska žerchwica]] (''Cardamine alpina'' Willd.)
** [[Hórka žerchwica]] (''Cardamine amara'' L.)
** [[Neuseeländisches Schaumkraut]] (''Cardamine corymbosa'' Hoof. f.)
** [[Sumpf-Schaumkraut]] (''Cardamine dentata'' Schult.) 
** [[Lěsna žerchwica]] (''Cardamine flexuosa'' With.)
** [[Kosmata žerchwica]] (''Cardamine hirsuta''L.)
** [[Pryskata žerchwica]] (''Cardamine impatiens'' L.)
** [[Májovský-Wiesen-Schaumkraut]] (''Cardamine majovskii'' Marhold & Záborský)
** [[Weißes Wiesen-Schaumkraut]] (''Cardamine matthioli'' Moretti)
** [[Kwěćikata žerchwica]] (''Cardamine parviflora'' L.)
** [[Łučna žerchwica]] (''Cardamine pratensis'' L.) 
** [[Róžatowa žerchwica]] (''Cardamine resedifolia''  L.)
** [[Gebirgs-Wiesen-Schaumkraut]] (''Cardamine „rivularis“'', subalpin we wuchodnych Alpach, njeidentiski z ''Cardamine rivularis'' w Karpatach)<ref name="Fischer"/>
** [[Třiłopjenkata žerchwica]] (''Cardamine trifolia'' L.)
** [[Morast-Wiesen-Schaumkraut]] (''Cardamine „udicola“''), diploid, lědma wot polyploidnych populacijow wot ''Cardamine pratensis'' wotmjezomna.<ref name="Fischer"/>

W Europje a regionje Srjedźneho morja wustupuja sćěhowace družiny <ref name="Euro+Med" />:
** ''[[Cardamine acris]]'' Griseb.
** ''[[Cardamine alpina]]'' Willd.
** ''[[Cardamine amara]]'' L.
** ''[[Cardamine amporitana]]'' (Cadevall) Sennen & Pau
** ''[[Cardamine apennina]]'' Lihová, Tribsch & Marhold
** ''[[Cardamine asarifolia]]'' L.
** ''[[Cardamine barbaraeoides]]'' Halácsy
** ''[[Cardamine battagliae]]'' Cesca & Peruzzi
** ''[[Cardamine bellidifolia]]'' L.
** ''[[Cardamine bipinnata]]'' (C.A.Mey.) O.E.Schulz
** ''[[Cardamine bulbifera]]'' (L.) Crantz
** ''[[Cardamine caldeiranum]]'' Guthnick
** ''[[Cardamine carnosa]]'' Waldst. & Kit.
** ''[[Cardamine castellana]]'' Lihová & Marhold
** ''[[Cardamine chelidonia]]'' L.
** ''[[Cardamine corymbosa]]'' Hook. f.
** ''[[Cardamine crassifolia]]'' Pourr.
** ''[[Cardamine dentata]]'' Schult.
** ''[[Cardamine dubia]]'' Nicotra
** ''[[Cardamine enneaphyllos]]'' (L.) Crantz
** ''[[Cardamine ferrarii]]'' Burnat
** ''[[Cardamine flexuosa]]'' With.
** ''[[Cardamine gallaecica]]'' (M.Laínz) Rivas-Mart. & Izco
** ''[[Cardamine glanduligera]]'' O.Schwarz
** ''[[Cardamine glauca]]'' DC.
** ''[[Cardamine graeca]]'' L.
** ''[[Cardamine granulosa]]'' (Arcang.) All.
** ''[[Cardamine heptaphylla]]'' (Vill.) O.E.Schulz
** ''[[Cardamine hirsuta]]'' L.
** ''[[Cardamine impatiens]]'' L.
** ''[[Cardamine kitaibelii]]'' Bech.
** ''[[Cardamine macrophylla]]'' Willd.: Wustupuje w šěrokich dźělach europskeje Ruskeje ale tež w aziskej Ruskej.
** ''[[Cardamine majovskii]]'' Marhold & Záborský
** ''[[Cardamine maritima]]'' DC.
** ''[[Cardamine matthioli]]'' Moretti
** ''[[Cardamine microphylla]]'' (Willd.) O.E.Schulz
** ''[[Cardamine monteluccii]]'' Brilli-Catt. & Gubellini
** ''[[Cardamine nymanii]]'' Gand.
** ''[[Cardamine opizii]]'' J.Presl & C.Presl
** ''[[Cardamine pancicii]]'' Hayek
** ''[[Cardamine parviflora]]'' L.
** ''[[Cardamine pectinata]]'' DC.
** ''[[Cardamine pentaphyllos]]'' (L.) Crantz
** ''[[Cardamine penzesii]]'' Ančev & Marhold
** ''[[Cardamine plumierii]]'' Vill.
** ''[[Cardamine pratensis]]'' L.
** ''[[Cardamine quinquefolia]]'' (M.Bieb.) Schmalh.
** ''[[Cardamine raphanifolia]]'' Pourr.
** ''[[Cardamine resedifolia]]'' L.
** ''[[Cardamine rivularis]]'' Schur
** ''[[Cardamine schulzii]]'' Urbanska-Worytkiewicz
** ''[[Cardamine seidlitziana]]'' Albov
** ''[[Cardamine silana]]'' Marhold & Perný
** ''[[Cardamine tenera]]'' C.A.Mey.
** ''[[Cardamine trifida]]'' (Poir.) B.M.G.Jones
** ''[[Cardamine trifolia]]'' L.
** ''[[Cardamine uliginosa]]'' M.Bieb.
** ''[[Cardamine waldsteinii]]'' Dyer
** ''[[Cardamine wiedemanniana]]'' Boiss.

* Družiny zwonka Europy a region Srjedźneho morja (wuběrk):
** ''[[Cardamine africana]]'' L.
** ''[[Cardamine bonariensis]]'' Pers.
** ''[[Cardamine bulbosa]]'' (Schreb. ex Muhl.) Britton et al. (Syn.: ''Cardamine rhomboidea'' (Pers.) DC.) 
** ''[[Cardamine concatenata]]'' (Michx.) O.Schwarz (Syn.: ''Dentaria concatenata'' Michx., ''Dentaria laciniata'' Muhl. ex Willd. )
** ''[[Cardamine cordifolia]]'' A.Gray (Syn.: ''Cardamine cordifolia'' var. ''lyallii'' (S.Watson) A.Nelson & J.F.Macbr., ''Cardamine lyallii'' S.Watson)
** ''[[Cardamine diphylla]]'' (Michx.) Alph.Wood
** ''[[Cardamine douglassii]]'' Britton
** ''[[Cardamine loxostemonoides]]'' O.E.Schulz
** ''[[Cardamine lyrata]]'' Bunge
** ''[[Cardamine macrophylla]]'' Willd.: Wustupuje w šěrokich dźělach europskeje Ruskeje ale tež w aziskej Ruskej.
** ''[[Cardamine maxima]]'' (Nutt.) Alph.Wood (Syn.: ''Dentaria maxima'' Nutt.) 
** ''[[Cardamine micranthera]]'' Rollins
** ''[[Cardamine nuttallii]]'' Greene (Syn.: ''Cardamine nuttallii'' var. ''pulcherrima'' (Greene) Roy L. Taylor & MacBryde, ''Cardamine pulcherrima'' Greene, ''Cardamine pulcherrima'' var. ''tenella'' (Pursh) Cronquist, ''Dentaria tenella'' Pursh)
** ''[[Cardamine trichocarpa]]'' Hochst. ex A.Rich.

Mjeno roda ''Cardamine'' dźe wróćo na předlinneiskich awtorow a so wróćo wjedźe wot grjekskeho słowa za [[Zahrodna žerchej|zahrodnu žerchwu]]. <!--Der deutsche [[Trivialname]] Schaumkraut geht wahrscheinlich auf die [[Schaumzikaden]] (Cercopidae) zurück, die an manchen Arten häufig zu finden sind und sich zu ihrem Schutz mit einem Schaum umgeben.-->

== Wopis ==

== Stejnišćo ==

== Rozšěrjenje ==

== Wužiwanje ==

== Nóžki ==
<references>
<ref name="FNA">Ihsan A. Al-Shehbaz, Karol Marhold & Judita Lihová: ''Cardamine'' in der ''Flora of North America'', Volume 7, 2010, S. 464: [https://web.archive.org/web/20120620074951/http://www.efloras.org/florataxon.aspx?flora_id=1&taxon_id=105607 Online.]</ref> 
<ref name="Euro+Med"> Karol Marhold, 2011: [http://ww2.bgbm.org/EuroPlusMed/PTaxonDetail.asp?NameId=14240&PTRefFk=7200000 ''Cardamine''] bei The Euro+Med Editorial Committee: [[Werner Greuter]], Vernon Heywood, Stephen Jury, Karol Marhold, Pertti Uotila, Benito Valdés: [http://ww2.bgbm.org/EuroPlusMed/''Euro+Med PlantBase'' - ''the information resource for Euro-Mediterranean plant diversity''.] </ref>
<ref name="tropicos"> [http://www.tropicos.org/Name/40001195 Eintrag bei ''Tropicos''.] </ref>
<ref name="biodiversitylibrary"> [http://www.biodiversitylibrary.org/page/358675#96 Erstveröffentlichung eingescannt bei ''biodiversitylibrary.org''.] </ref>
<ref name="GRIN">[http://www.ars-grin.gov/cgi-bin/npgs/html/genus.pl?2066 Eintrag bei GRIN.] </ref>
<ref name="Fischer">M.A. Fischer, K. Oswald, W. Adler: ''Exkursionsflora für Österreich, Liechtenstein und Südtirol''. Dritte Auflage, Land Oberösterreich, Biologiezentrum der OÖ Landesmuseen, Linz 2008, ISBN 978-3-85474-187-9</ref>
<ref name="KochAl-Shehbaz2008">{{Internetowe žórło | url=http://www.bot.uni-heidelberg.de/koch/Publikationen/NO78CruciferReview.pdf#8 | titul=Molecular Systematics and Evolution of ”wild“ crucifers (Brassicaceae or Cruciferae) | awtor=Marcus A. Koch & Ihsan A. Al-Shehbaz | hrsg=Biology and Breeding of Crucifers. Taylor and Francis Group | datum=2008 |přistup=2010-07-09 | rěč= en | format= PDF 286,19 KB  }}</ref>
</references>

== Žórła ==
* Fischer, M. A., Adler, W. & Oswald K.: ''Exkursionsflora für Österreich, Liechtenstein und Südtirol'', Linz, 2005, ISBN 3-85474-140-5

== Eksterne wotkazy ==
{{projekty|commons=Cardamine|wikispecies=Cardamine}}

[[Kategorija:Křižnokwětne rostliny]]