Žórłowy tekst za Zwjazk šesćiměstow sej wobhladać

{| width="40%" style="float:right;text-align:center"
| [[File:Wappen Stadt Bautzen weiß.svg|80px|Budyšin]] || [[File:Wappen Goerlitz vector.svg|80px|Zhorjelc]] || [[File:Wappen kamenz.PNG|80px|Kamjenc]]
|-
| [[Budyšin]] || [[Zhorjelc]] || [[Kamjenc]]
|-
| [[File:POL Lubań COA.svg|80px|Lubań]] || [[File:Wappen loebau.PNG|80px|Lubij]] || [[File:Wappen von Zittau.jpg|80px|Žitawa]] 
|-
| [[Lubań]] || [[Lubij]] || [[Žitawa]]
|}

'''Zwjazk šesćiměstow''' ({{wrěči|de}} ''Sechsstädtebund'') bě zwjazk šěsć [[Hornja Łužica|hornjołužiskich]] městow [[Budyšin]], [[Kamjenc]], [[Lubań]], [[Lubij]], [[Zhorjelc]] a [[Žitawa]], kotryž so w lěće [[1346]] załoži. Wobsteješe hač do lěta [[1815]].

Ze zaměrom, krajny měr w Hornjej Łužicy škitać, wotzamknychu šěsć městow dnja [[21. awgusta]] 1346 zrěčenje. W załoženskim wopismje mjenuje so krajny bohot kejžora [[Korla IV.|Korle IV.]] jako iniciator zwjazka. Hižo w lěće [[1339]] załoži kral [[Jan z Čechow]] podobny zwjazk hornjołužiskich a šleskich městow (bjez Žitawy). Runje tak prócowaše so wójwoda [[Jan Zhorjelski]] wo hornjołužisko-šleski zwjazk, kiž wobsteješe hišće w zažnym 15. lětstotku. Pod kralom [[Wjacsław IV.|Wjacsławom IV.]] přizamknychu so městam tež někotři hornjołužiscy knježa a pozdźišo cyłe zemjanstwo regiona. Trajace wobsteješe pak dale jenož zwjazk městow samych, kotryž stawizny regiona přez wjacore lětstotki sylnje wobwliwowaše.

{{ Poziciska mapa+|Hornja Łužica|width=300|float=left|caption=Karta z dźensnišimi hranicami|places=
 {{Poziciska mapa~|Hornja Łužica|label=[[Budyšin]]|position=top|lat=51/10/53|long=14/25/26|region=DE-SN}}
 {{Poziciska mapa~|Hornja Łužica|label=[[Zhorjelc]]|position=top|lat=51/09/10|long=14/59/14|region=DE-SN}}
 {{Poziciska mapa~|Hornja Łužica|label=[[Žitawa]]|position=top|lat=50/53/46|long=14/48/26|region=DE-SN}}
 {{Poziciska mapa~|Hornja Łužica|label=[[Lubań]]|position=left|lat=51/07/00|long=15/18/00|region=PL-DS}}
 {{Poziciska mapa~|Hornja Łužica|label=[[Kamjenc]]|position=top|lat=51/16/12|long=14/5/43|region=DE-SN}}
 {{Poziciska mapa~|Hornja Łužica|label=[[Lubij]]|position=left|lat=51/05/40|long=14/40/00|region=DE-SN}}
 {{Poziciska mapa~|Y=20|X=40|position=6|label=[[Němska|<span style="color:#646464">'''NĚMSKA'''</span>]]}}
 {{Poziciska mapa~|Y=30|X=88|position=bottom|label=[[Pólska|<span style="color:#646464">'''PÓLSKA'''</span>]]}}
 {{Poziciska mapa~|Y=92|X=77|position=6|label=[[Čěska|<span style="color:#646464">'''ČĚSKA'''</span>]]}}
}}

Zwjazk šešćiměstow kćěješe wosebje w prěnimaj lětstotkomaj swojeho wobstaća. W tutej dobje poradźi so městomaj Zhorjelc a Žitawa, přesadźić swoju sudnisku móc w swójskich kónčinach. Lubij dósta sudnisku móc na kubłach rozpadowaceho knjejstwa [[Ketlicy]]. Paralelnje skrućichu so stawowe struktury w Hornjej Łužicy.

Po chłostance Zwjazka šesćiměstow dla zapowědźenja podpěry kralej [[Ferdinand I. (SRM)|Ferdinandej I.]] w lěće [[1547]] ''(Pönfall)'' zhubi zwjazk wjetšinu swojich prawow. Swoju přewahu w krajnej politice njezamó tež w slědowacych lětdźesatkach wjace wróćo zdobyć.

Jako so Łužica po [[Wienski kongres|Wienskim kongresu]] lěta 1815 dźěli, přeńdźeštej měsće Zhorjelc a Lubań do [[Pruska|Pruskeje]]. Z tym so eksistenca prěnjotneho Zwjazka šesćiměstow po nimale 500 lětach skónči. Tuž bě zwjazk najdlěje wobstejacy zwjazk městow na teritoriju dźensnišeje [[Němska|Němskeje]]. 

Dnja 21. junija 1991 so zwjazk składnostnje 770-lětneho jubileja města Lubij swjatočnje wožiwi. Dokładnje prajene přisłuša njemu dźensa sydom městow, dokelž je dźensa tež pólski dźěl Zhorjelca – město [[Zgorzelec]] – ze sobustawom zwjazka. Dźensniši zwjazk spěchuje mjezsobne aktiwity hornjołužiskich městow, při čimž pak žanu politisku rólu wjace njehraje.

W Zwjazku měješe Budyšin wosebitu rólu jako mějićel zwjazkoweho pječata. Tohodla sta so tež [[Budyski wopon]] ze znamjom cyłeje Hornjeje Łužicy. Zastupjerjo zwjazka so pak najhusćišo w Lubiju zetkachu, dla centralneho połoženja. Město Zhorjelc ze swojej hospodarskej mocu přinošowaše třećinu zwjazkoweho budgeta.

== Literatura ==
* Joachim Bahlcke (wud.), ''Geschichte der Oberlausitz. Herrschaft, Gesellschaft und Kultur vom Mittelalter bis zum Ende des 20. Jahrhunderts'', Leipziger Universitäts-Verlag, Leipzig 2001, ISBN 3-935693-46-X

[[Kategorija:Hornja Łužica]]
[[Kategorija:Budyšin]]
[[Kategorija:Kamjenc]]
[[Kategorija:Lubań]]
[[Kategorija:Lubij]]
[[Kategorija:Zhorjelc]]
[[Kategorija:Žitawa]]
[[Kategorija:Załožene 1346]]
[[Kategorija:Stawizny Łužicy]]