Žórłowy tekst za Korla Awgust Mosak-Kłosopólski sej wobhladać

[[Dataja:Korla Awgust Mosak Kłosopólski.png|mini|upright|Korla Awgust Mosak-Kłosopólski (1820–1898).]]
[[Dataja:Korla Awgust Mosak-Kłosopólski podpis.svg|rechts|rahmenlos|upright|Podpismo Korle Awgusta Mosak-Kłosopólskeho.]]
'''Korla Awgust Mosak-Kłosopólski''' ([[němčina|němsce]] ''Karl August Mosig von Aehrenfeld''; * [[7. meje]] [[1820]] w [[Njeznarowy|Njeznarowach]]; † [[31. julija]] [[1898]] w [[Mała Swóńca|Małej Swóńcy]] pola [[Lubij]]a) běše [[Serbja|serbski]] prawiznik, justicny radźićel, zapósłanc němskeho kejžorskeho sejma, doprědkar serbskeho narodneho wozrodźenja a spěchowar słowjanskeje wzajomnosće.

==Žiwjenje==
===Pochad, studijne lěta a kulturne prócowanja===
[[Dataja:Njeznarowy Hosćenc 4.jpg|mini|Njeznarowski hosćenc, ródny dom Korle Awgusta Mosaka (2017)]]
Korla Awgust Mosak-Kłosopólski narodźi so jako syn serbskeju staršeju Jana Bohumiła Mosaka a jeho mandźelskeje Madleny rodźeneje Křižankec w Njeznarowach, hdźež běše jeho nan herbski wjesny sudnik, kubler a korčmar. Spočatnje wopyta wón hromadźe z [[Jan Bohuwěr Mučink|Janom Bohuwěrom Mučinkom]] šulu w [[Dažin]]je a wot 1832 gymnazij w [[Budyšin]]je. Tam załoži na iniciatiwu [[Jan Arnošt Smoler|Jana Arnošta Smolerja]] 25. februara 1839 hromadźe z [[Jaroměr Hendrich Imiš|Hendrichom Imišom]] a [[Michał Domaška|Michałom Domašku]] towarstwo [[Societas Slavica Budissinensis]].

Wot lěta 1839 studowaše Korla Awgust Mosak-Kłosopólski prawnistwo w [[Lipsk]]u, hdźež dźeržeše so hłownje k [[Jan Pětr Jordan|Janej Pětrej Jordanej]]. Wón wuknje jako horliwc słowjanskeje wzajomnosće słowjanske rěče a pisa 2. februara 1840 swojemu přećelej [[Jurij Arnošt Wanak|Wanakej]]:
:: „Wšitke moje nětčiše dźěła dźeja na Słowjanstwo a na naše wulke wotpohladanje wobnowjenja Serbowstwa we Łužicach. Tohodla wuknu pólsku rusowsku rěč z wulkej lohkosću. Čitam dźeń wote dnja słowjanske dźěła, potom ‚Revue Slave‘, kotraž so w Parizu wudawa.“<ref>Hlej Renčowy nekrolog w ''Časopisu Maćicy Serbskeje'', str. 66. {{ref-hsb}}</ref>

W lěće 1840 pućowaše wón do [[Praha|Prahi]], hdźež so z wodźacymi čěskimi wosobinami kaž [[Pavel Jozef Šafárik|Šafárikom]], [[Václav Hanka|Hanku]] a [[Josef Jungmann|Jungmannom]] zeznajomni a dale do [[Brno|Brna]], [[Wien]]a, [[Krakow]]a a [[Wrócław]]ja. W Lipsku załoži wokoło lěta 1841 Słowjanske towarstwo, kotrež běše – porno w přiběracej měrje konserwatiwnej Lipšćanskej [[Sorabija|Sorabiji]] – politisce doprědkarska organizacija. W lěće 1842 podpěraše [[Jan Pětr Jordan|Jordana]] z nastawkami za ''[[Jutnička|Jutničku]]''. Do němčiny přełoži 1844 Šafárikowu dwuzwjazkowu knihu „Slawische Altertümer“, tehdy standardnu twórbu słowjanskeje wědomosće.

Wot 1845 wobdźěli so Mosak-Kłosopólski aktiwnje při mobilizowanju [[Serbske narodne hibanje|serbskeho narodneho hibanja]]. Tak běše mjez 1845 do 1847 sekretar přihotowanskeho wuběrka za załoženje [[Maćica Serbska|Maćicy Serbskeje]], přinošowaše k [[Wulka próstwa Serbow|Wulkej próstwje Serbow]], běše pismawjedźer Serbskeho burskeho towarstwa w [[Bukecy|Bukecach]] a w Serbskim rěčenskim towarstwje. W zwisku z poraženej [[Němska rewolucija 1848/1849|rewoluciju]] bu wón dla wobdźělenja w demokratiskim ludowym hibanju přesćěhany, ale 1850 wobhnadźeny. Hladajo na narodne połoženje Serbow, Mosak-Kłosopólski po rewoluciji rezignowany woćichny.

===Skutkowanje jako rěčnik a zapósłanc===
W lěće 1842 wotpołoži Mosak-Kłosopólski swoje juristiske a 1844 tež swoje rěčniske pruwowanje. Wot lěta 1844 do 1856 přewza wón patrimonialne sudnistwo knježeho dwora w [[Šumbach]]u a běše wot 31. januara 1848 rěčnik při Lubijskim sudnistwje. Wón zakitowaše mjez druhim Maćicu Serbsku w skóržbje nastupajo [[Serbski dom#Předstawizny|Serbski dom]] a druhich wosobinow. Kupiwši sebi ryćerkubło w [[Serbske Pawlecy|Serbskich Pawlecach]] so dźěd Mosaka-Kłosopólskeho, prosty serbski bur, do zemjanstwa pozběhny. Po tym zo so nan Korle Awgusta Mosaka-Kłosopólskeho titula wzda, wón jón wot lěta 1866 zaso aktiwnje wužiwaše a kupi sebi knježi dwór w Małej Swóńcy. Mosak-Kłosopólski bu 1867 jako zapósłanc do sejma Sewjeroněmskeho zwjazka a 1871 do Němskeho sejma za narodno-liberalnu stronu we wólbnym wokrjesu ''Sakska 2 (Lubij-[[Benadźice]])'' woleny.<ref>Fritz Specht, Paul Schwabe: ''Die Reichstagswahlen von 1867 bis 1903. Eine Statistik der Reichstagswahlen nebst den Programmen der Parteien und einem Verzeichnis der gewählten Abgeordneten''. Verlag Carl Heymann, Berlin 1904, str. 218sl. {{ref-de}}</ref>

Mosak-Kłosopólski měješe šěroke rěčne znajomosće a wopyta nimale wšě kraje a wjetše města [[Europa|Europy]] kaž tež [[Palestina|Palestinu]] a [[Jeruzalem]]. Po swojej smjerći pochowa so wón na pohrjebnišću w Lubiju.

==Twórby==
Korla Awgust Mosak-Kłosopólski přełoži z Heinrichom Wuttkom 1844 Šafárikowu dwuzwjazkowu knihu „Slawische Altertümer“ (originalny titul „Slovanské starožitnosti“, Praha 1837) do němčiny:
* [http://books.google.de/books?id=qkgPAAAAQAAJ&printsec=frontcover&hl=de&source=gbs_ge_summary_r&cad=0#v=onepage&q&f=false ''Slawische Altertümer. Erster Band.''] Verlag von Wilhelm Engelmann, Lipsk 1843.
* [http://books.google.de/books?id=BtEy7C1C1PYC&printsec=frontcover&hl=de&source=gbs_ge_summary_r&cad=0#v=onepage&q&f=false''Slawische Altertümer. Zweiter Band.''] Verlag von Wilhelm Engelmann, Lipsk 1844.

==Česćowanja==
Wot lěta 1844 běše Korla Awgust Mosak-Kłosopólski sobustaw [[Hornjołužiska towaršnosć wědomosćow|Hornjołužiskeje towaršnosće wědomosćow]] w [[Zhorjelc]]u, wot 1892 jeje čestny sobustaw<ref>Richard Jecht (wud.): ''Nekrolog: Justizrat C. A. Mosig v. Ährenfeld.'' W: ''Neues Lausitzisches Magazin.'' Zwjazk 74 (1898), str. 319. {{ref-de}}</ref> wot 1847 čłon [[Maćica Serbska|Maćicy Serbskeje]] a wot 1889 jeje čestny sobustaw.

Při składnosći swojeho pjećdźesatlětneho jubileja spožči sakski kral Albert Mosakej-Kłosopólskemu w lěće 1898 ryćerski křiž prěnjeje klasy sakskeho Albrechtoweho rjadu.

==Wotkaz==
{{Commonscat|Korla Awgust Mosak-Kłosopólski}}

==Žórła==
{{Wikisource|Korla Awgust Mosak-Kłosopólski}}
* Jan Renč-Ketliski: ''Nekrolog XXXVIII.'' W: ''Časopis Maćicy Serbskeje.'' Lětnik 53 (1900), čo. 1 a 2, str. 65–69. {{ref-hsb}}
{{Nbs|Jš|Mosak-Kłosopólski, Korla Awgust|393–395.}}
<references/>

{{DEFAULTSORT:Mosak-Kłosopólski, Korla Awgust}}
[[Kategorija:Muž]]
[[Kategorija:Rodź. 1820]]
[[Kategorija:Zemr. 1898]]
[[Kategorija:Serb]]
[[Kategorija:Jurist]]
[[Kategorija:Čestny sobustaw Maćicy Serbskeje‎]]
[[Kategorija:Němski politikar]]
[[Kategorija:Politikar (19. lětstotk)]]