Melanie Safka
.JPG)
Melanie Anne Safka-Schekeryk (powšitkownje znata jako Melanie; * 3. februara 1947 w Astoria, New York City, † 23. januara 2024) bě US-ameriska spěwarka a awtorka spěwow.
Hłownje bě wona pod mjenom Melanie znata, wosebje za swoje wuspěšne spěwy "Brand New Key", "Lay Down (Candles in the Rain)" and "What Have They Done To My Song Ma". Hač dotal je wona wjace hač 25 milionow zynkonošaki předała.
Biografija
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]Zažna karjera
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]Jeje mać bě jazz-spěwarka, kotraž je so w Italskej narodźiła. Jako dźěćo bě jara spłóšiła a je so hižo tehdy za hudźbu zajimowała. Tehodla nawuknje awtodidaktisce gitaru, nimo toho napisa spěwy a basnje. Wona sama praješe: "Mějach w šuli ćeže z druhimi dźěćimi do kontakta stupić. Běch mjenje bóle sama. Pisach a piskach, spěwach a zalubowach so do kóždeho, ale zwjetša njejsym jim prajiła." Jeje prěni zjawny wustup bě w rozhłosowym wusyłanju Live Like A Millionaire, hdźež wona, štyrilětna, předstaji spěw "Gimme a Little Kiss". Mjeztym zo wona studowaše na American Academy of Performing Arts w New Yorku wustupowaše na wšelakich małych jewišćach w Greenwich Village, kotryž bě w tutym času jedyn ze centrumow so wuwiwaceje folk-sceny. Dostudowana dźiwadźeliše w hromaj „Alice in Wonderland“ a „The Glass Menagerie“. Powabujo so za „Dark side of the moon“ myleše so w stwě a trjechi tak připadnje na sobudźěłaćerja hudźbneje firmy, kotryž, jeje gitaru wuhladajo, so prašeše za jeje zamóžnosćemi spěwanja. Tak Melanie dósta prěnje zrěčenje za nahrawanje pola Columbia Records. Z tutym zrěčenjom wozjewi dwaj spěwaj. Po tym dósta zrěčenje z Buddha Records, pola kotrehož docpě prěni wuspěch w chartach jako jeje spěw „Bobo's Party“ prěnje městno w Francoskej wobsadźi. Prěni album „Born to be“ bu w znatym hudźbnym časopisu Billboard Magazine pozitiwnje hódnoćeny.
Pola Buddha Records zezna tehorunja Petera Schekeryka, na kotrehož so pozdźišo wuda. W lěće 1969 docpě druhi hit ze spěwom „Beautiful People“ w Nižozemskej. Definitiwny přełam do zjawnosće pak stwori jeje wustup na Woodstock-festiwalu w samsnym lěće, hdźež wona Incredible String Band zastupowaše (skupina je so spjećowała w dešću wustupić). Tehdy 22-lětna měješe po jeje wuprajenju zaćišć zo wona jenička wuměłca bě, kotraž njeje pod wliwom drogow wustupiła. Melanie wojowaše z wulkej nerwozitu, dokelž wobdźěleše so prěni raz na tajkim wulkim koncerće hdźež zetka prominentnych wuměłcow, kotrychž do toho jenož z medijow znaješe. Na festiwalu spěwaše „Birthday of the sun“ a „Beautiful people“. Publikum kiwaše ze swěčkami, tuta situacija twori zakład za jeje pozdźišo jara wuspěšny spěw „Candles in the rain“. W lěće 1970 bě Melanie jenička, kotraž je so zwěriła na poprawom wotprajenym Powder Ridge Rock festiwalu wustupić, krótko po tym wustupi na Strawberry Fields festiwalu w Mosport Park, Ontario. Nimo toho so wobdźěli na znatymaj festiwalomaj na Isle of Wight a na Glastonbury Fayre. W tutym lěće docpě dalši wuznamny wuspěch ze coverom Rolling-Stones spěwa „Ruby Tuesday“. Po tym zo Buddha Records so wot njeje žadaše alby po skazanju nahrawać wopušći firmu a załoži 1971, hromadźe z Peterom Schekerykom, swój hudźbny label Neighborhood Records. Pod tutym labelom docpě jeje najwjetši wuspěch w USA ze spěwom „Brand new key“. Hačrunjež wot teksta, melodije a intencije njewinowaty spěw wjacore radijowe sćelaki spěw njehrajachu. Přičina bě zo bu tekst jako seksualna metafra rozumnjena. W slědowacych lětach žnješe dalši wuspěch ze spěwami „Bitter Bad“, „Together Alone“ a z coverom „Will you still love me tomorrow“.
Wot lěta 1973 ćahny so Melanie ze zjawnosće wróćo zo by swójbu załožiła. Jeje prěnja dźowka, Leilah, je so narodźiła w samsnym lěće, pozdźišo slědowaštej hišće dźěsći Jeordie a Beau Jarred. Lěto do toho spěwaše hišće za UNESCO na swětowej turneji.
Pozdźiša kariera
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]
W lěće 1976 wozjewi Melanie album „Photograph“, kotryž bu wot New York Times chwaleny, přiwšěm pak njebu wot zjawnosće w samsnej měrje hódnoćeny. Wot lěta 1969 je Melanie skoro kóžde lěto nowy album wozjewiła a tworješe sej tak swěrnu skupinu přiwisnikow. W lěće 1989 zdoby sej Emmy Award za tekst spěwa „The first time I loved forever“, kotryž bě melodija telewizijneje serije „Beauty and the Beast“. W lěće 2004 je najaktualniši album „Paled by the dimmer light“ wušoł. W lěće 2007 přeprosy Jarvis Cocker ju na Meltdown festiwal w Londonje. Jeje wustup bu připóznaty wot nowiny The Independent, kotryž pisa zo je wona sej runohódne městno pódla druhich spěwarkow kaž Joni Mitchel abo Joan Baez zasłužiła. Koncert na festiwalu bu nahrawany, DVD z titulom „Melanie: One night only“ je w oktobrje lěta 2007 wušła. W pozdźišich lětach hraješe Melanie na turnejach hłownje w Europje a Americe. Při tym přewodźuje ju hudźbnje jeje syn Beau Jarred.
Wosobinsce
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]Melanie identifikowaše sebje samu politisce jako liberatistiska: „Sym totalna liberatistiska, a njejsym demokratka, socialistka abo republikanska.“ Za wěsty čas na spočatku jeje kariery bě přiwisnica Mehera Baby, po rozestajenjach z druhimi přiwisnikami so wot jeho wučby wotwobroći. W lěće 2006 zezna Mata Amritanandamayi, za kotruž je spěw „Motherhood of love“ napisała. Melanie bydleše w Nashville, Tennessee.