Wuskidź

**Wuskidź**
	Wuskidź na karće Sakskeje
	Wuskidź na karće Sakskeje
Zakładne daty
stat	Němska
zwjazkowy kraj	Sakska
wokrjes	Zhorjelski
wysokosć	126 metrow n.m.hł.
přestrjeń	50,68 km²
wobydlerstwo	1.223 (31. dec 2022)
hustosć zasydlenja	24 wob. na km²
póstowe čisło	02957
předwólba	(+49) 03576
awtowa značka	GR, LÖB, NOL, NY, WSW, ZI
Politika a zarjadnistwo
adresa	Torhošćo; 02943 Běła Woda
webstrona	www.weisskeissel.de/
Połoženje Wuskidźa w Sakskej
	Karta
	wikidata: Wuskidź (Q506128)

51.48333333333314.716666666667

Koordinaty: 51° 29′ S, 14° 43′ W

Wuskidź (němsce Weißkeißel) je wjes a gmejna w sewjeru sakskeho wokrjesa Zhorjelc. Leži 126 m nad mórskej hładźinu a ma wokoło 1.300 wobydlerjow.

Gmejna słuša oficielnje do serbskeho sydlenskeho ruma.

Geografija[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]

Wuskidź leži na sewjeru Zhorjelskeho wokrjesa njedaloko hranicy mjez Němskej a Pólskej, něhdźe šěsć kilometrow wuchodnje Běłeje Wody a pjeć kilometrow južnje Mužakowa. Južna połojca gmejnskeho teritorija słuša k wojerskemu zwučowanišću Hornja Łužica a je tuž zawrjene pasmo.

Susodne gmejny su Krušwica na sewjeru a wuchodźe, Rěčicy a Hamor na juhu kaž tež Běła Woda na zapadźe.

Gmejnskej dźělej[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]

	wob.	přer. staroba	♀/♂^a	kwocient młodych^b	kwocient starych^c	wosoby/ domjacnosć
Hola	108	50,0	108	9	28	2,3
Wuskidź	1227	47,6	108	17	28	2,3
gmejna	1335	47,8	108	17	28	2,3
podaća po cencusu 2011; staw: 9.5.2011^[2] a: ličba mužow na 100 žonow b: poměr ličby wosobow pod 18 lětami k 100 wosobam mjez 18 a 65 c: poměr ličby wosobow nad 65 lětami k 100 wosobam mjez 18 a 65

Wobchad[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]

Runje přez Wuskidź wjedźe zwjazkowa dróha 115.

Při wuchodnej kromje gmejny leži při železniskej čarje Berlin-Zhorjelc dwórnišćo Wuskidź, kotrež so hižo za wosobowy wobchad njewužiwa; najbliše wosobowe dwórnišćo namaka so w Běłej Wodźe.

Stawizny[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]

Prěnje historiske naspomnjenje jako Weißkeusel pochadźa z lěta 1452. Ležownostne knjejstwo měješe přez lětstotki Mužakowske stawowe knjejstwo.^[3] Tež cyrkwinsce słušeše Wuskidź hač do 20. lětstotka do Mužakowa. Dźensa su ewangelscy Wuskidźenjo zafarowani do Krušwicy.

Po statistice Arnošta Muki měješe wjes w lěće 1884 cyłkownje 755 wobydlerjow, z nich 739 Serbow (98 %) a 16 Němcow.^[4] Arnošt Černik zwěsći 1956 serbskorěčny podźěl wobydlerstwa wot hišće 17,7 %.^[5] Tule rěčeše so Mužakowska narěč, přechodny dialekt mjez hornjo- a delnjoserbšćinu.

Politika[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]

Gmejna słuša k sakskemu wólbnemu wokrjesej 57 (Zhorjelc 1) a k zwjazkowemu wólbnemu wokrjesej 157 (Zhorjelc).

Žórła[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]

↑ Aktualne ličby wobydlerstwa po gmejnach 2022; Statistiski krajny zarjad Sakskeje
↑ Statistiski krajny zarjad Sakskeje: gmejna Wuskidź (němsce)
↑ Wuskidź w Digitalnym stawizniskim zapisu městnow Sakskeje (němsce)
↑ Ernst Tschernik: Die Entwicklung der sorbischen Bevölkerung. Akademie-Verlag, Berlin 1954, str. 122. → wšě wjeski
↑ Ludwig Elle: Sprachenpolitik in der Lausitz. Ludowe nakładnistwo Domowina, Budyšin 1995, str. 255. [1598 wobydlerjow, z nich 219 dorosćenych z aktiwnymi znajomosćemi serbšćiny, 39 z pasiwnymi, 25 serbskich dźěći a młodostnych, 1315 bjez znajomosćow] → wšě wjeski

Wotkaz[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]

Commons: Wuskidź – Zběrka wobrazow, widejow a awdiodatajow

Města a gmejny w Zhorjelskim wokrjesu

[Metadaty_wobydlerstwo_DE-SN-1] Aktualne ličby wobydlerstwa po gmejnach 2022; Statistiski krajny zarjad Sakskeje

[2] Statistiski krajny zarjad Sakskeje: gmejna Wuskidź (němsce)

[3] Wuskidź w Digitalnym stawizniskim zapisu městnow Sakskeje (němsce)

[4] Ernst Tschernik: Die Entwicklung der sorbischen Bevölkerung. Akademie-Verlag, Berlin 1954, str. 122. → wšě wjeski

[5] Ludwig Elle: Sprachenpolitik in der Lausitz. Ludowe nakładnistwo Domowina, Budyšin 1995, str. 255. [1598 wobydlerjow, z nich 219 dorosćenych z aktiwnymi znajomosćemi serbšćiny, 39 z pasiwnymi, 25 serbskich dźěći a młodostnych, 1315 bjez znajomosćow] → wšě wjeski

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]