Łupoj

Z Wikipedije, swobodneje encyklopedije
Łupoj
Luppa
Połoženje Łupoje na karće Hornjeje Łužicy
Połoženje Łupoje na karće Hornjeje Łužicy
DEC
Połoženje Łupoje
Połoženje Łupoje
gmejna: Radwor
zagmejnowanje: 1994
wobydlerstwo: 189 (31. decembra 2022)[1]
přestrjeń: 6,99 km²
wysokosć: 155 metrow n.m.hł.
51.26638888888914.398333333333155
póstowe čisło: 02627
předwólba: 035935
wotwodźene
słowa:
wobydler/ka:
Łupjan/-ka
adjektiw:
Łupjanski
skłonowanje:
Łupoje, Łupoji, Łupoj, Łupoju, we Łupoji
Ewangelska cyrkej we Łupoji
Ewangelska cyrkej we Łupoji

Ewangelska cyrkej we Łupoji

Łupoj (němsce Luppa) je cyrkwinska wjes ze 189 wobydlerjemi[2] we wuchodźe hornjołužiskeho wokrjesa Budyšin. Słuša wot lěta 1994 ke gmejnje Radwor a leži 155 m nad mórskej hładźinu na lěwym boku Łomšćanki w krajinje hornjołužiskeje hole a hatow. Hač do lěta 1994 bě samostatna gmejna z Łupjanskej Dubrawku, Bukowku a Łomskom jako wjesne dźěle.

Susodne wjeski su Łomsk na sewjerowuchodźe, Nowe Bronjo na juhu a Łupjanska Dubrawka na sewjerozapadźe. Do Łupoje słuša tež małe sydlišćo Bukowka w lěsu něhdźe kilometer sewjerowuchodnje wsy.

Powětrowy wobraz Łupoje (2018)

Stawizny[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]

Prěnje historiske naspomnjenje jako Luppa je hakle z lěta 1563[3]. Znajmjeńša ze 17. lětstotka bě wjes tež knježe sydło. Mjez lětomaj 1739 a 1954 měješe Łupoj swójsku (serbsku) šulu.

Při wojowanjach kónc Druheje swětoweje wójny bu Łupoj mjez 26. a 28. aprylom 1948 ćežko wobškodźena.

Wobydlerstwo a rěč[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]

W lěće 1884 měješe Łupoj po Mukowej statistice 143 wobydlerjow, z nich 131 Serbow (92 %).[4] Arnošt Černik zwěsći 1956 serbski podźěl wobydlerstwa wot jenož hišće 41,2 %.[5]

Po ludličenju w lěće 2011 bydlachu we wsy 205 wobydlerjow w přerěznej starobje wot 43,8 lět (Sakska: 46,4).[6]

Křesćanscy Łupjenjo su přewažnje protestanća. Łupoj ma swójsku ewangelsku wosadu. Katolscy wobydlerjo přisłušeja Radworskej wosadźe.

Wosada[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]

1878/79 natwari so we Łupoji, ležacej w ewangelskej diasporje, ewangelska cyrkej. Do Łupjanskeje ewangelskeje wosady – dźensa dźěl wosady Minakał-Łupoj – słušeja ewangelscy wobydlerjo Łupoje, Bronja, Łupjanskeje Dubrawki a Radworja. Posledni serbski a zdobom posledni wosadny farar bě Měrćin Fulant († 1985).

Literatura[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]

  • Luppa/Łupoj mit Luppedubrau/Łupjanska Dubrawka. W: Oberlausitzer Heide- und Teichlandschaft (= Werte der deutschen Heimat. Zwjazk 67). 1. nakład. Böhlau, Köln/Weimar/Wien 2005, ISBN 978-3-412-08903-0, str. 206sl.


Žórła[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]

  1. staw: 31. decembra 2022; Podaća gmejnskeho zarjada Radwor
  2. staw: 31. decembra 2022; Podaća gmejnskeho zarjada Radwor
  3. Łupoj w Digitalnym stawizniskim zapisu městnow Sakskeje (němsce)
  4. Ernst Tschernik: Die Entwicklung der sorbischen Bevölkerung. Akademie-Verlag, Berlin 1954, str. 55. → wšě wjeski
  5. Ludwig Elle: Sprachenpolitik in der Lausitz. Ludowe nakładnistwo Domowina, Budyšin 1995, str. 245. [560 wobydlerjow, z nich 172 dorosćenych z aktiwnymi znajomosćemi serbšćiny, 17 z pasiwnymi, 42 serbskich dźěći a młodostnych, 329 bjez znajomosćow] → wšě wjeski
  6. Wuslědki ludličenja 2011 za Radwor (pdf)

Wotkaz[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]

 Commons: Łupoj – Zběrka wobrazow, widejow a awdiodatajow
Z Wikipedije, swobodneje encyklopedije