Zarěč

Z Wikipedije, swobodneje encyklopedije
Zarěč
Saritsch
Połoženje Zarěča na karće Hornjeje Łužicy
Połoženje Zarěča na karće Hornjeje Łužicy
DEC
Połoženje Zarěča
Połoženje Zarěča
gmejna: Njeswačidło
zagmejnowanje: 1993
wobydlerstwo: 120 (31. decembra 2022)[1]
wysokosć: 158 metrow n.m.hł.
51.23527777777814.333055555556158
póstowe čisło: 02699
předwólba: 035933
wotwodźene
słowa:
wobydler/ka:
Zarěčan/-ka
adjektiw:
Zarěčanski
skłonowanje:
Zarěča, Zarěčej, Zarěč, Zarěčom, w Zarěču
Stary Zarěčanski wětrnik (dźensa blisko Chasowa)
Stary Zarěčanski wětrnik (dźensa blisko Chasowa)

Stary Zarěčanski wětrnik (dźensa blisko Chasowa)

Zarěč (zestarjene Zaryč;[2] němsce Saritsch) je wjes ze 120 wobydlerjemi[3] w hornjołužiskim wokrjesu Budyšin. Słuša ke gmejnje Njeswačidło a leži 158 m nad mórskej hładźinu při Čornicy.

Geografija[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]

Susodne wjeski su Króńca na sewjeru, Łuh na sewjerowuchodźe, Łahow na juhu a Banecy na juhozapadźe.

Ležownostne mjena[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]

Michał Rostok naliči 1887 slědowace serbske ležownostne mjena: W Koblowach, Na kerchowčku, Pola lěsa, Dźowči kut, Marjowki, Rudźiny, Rubiško, Paseńk, Hłubina, Łajec hat, Hłohončki, Maruški, Na Hakowskim.[4]

Stawizny[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]

Prěnje historiske naspomnjenje jako Scharezk pochadźa z lěta 1412.[5] Hač do lěta 1993 běše samostatna gmejna z wjesnymi dźělemi Banecy, Króńca, Łahow, Wbohow a Wutołčicy (wot 1936).

Wobydlerstwo a rěč[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]

W lěće 1884 měješe Zarěč po Mukowej statistice 122 wobydlerjow, z nich 111 Serbow (91 %).[6] Arnošt Černik zwěsći w Zarěčanskej gmejnje 1956 serbski podźěl wobydlerstwa wot jenož hišće 32,7 %.[7]

Po ludličenju w lěće 2011 bydlachu we wsy 130 wobydlerjow w přerěznej starobje wot 46,1 lět (Sakska: 46,4).[8]

Ewangelscy Zarěčenjo přisłušeja Njeswačanskej wosadźe.

Literatura[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]

  • Saritsch/Zarěč. W: Oberlausitzer Heide- und Teichlandschaft (= Werte der deutschen Heimat. Zwjazk 67). 1. nakład. Böhlau, Köln/Weimar/Wien 2005, ISBN 978-3-412-08903-0, str. 237sl.
  • Měrćin Kral-Zarěčanski: Přeměnjenje wjesneho załožka Zarěča z přepołoženjom knježeho kubła. We Łužicy čo. 4/1924, str. 10–15.
Powětrowy wobraz

Žórła[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]

  1. staw: 31. decembra 2022; Podaća gmejnskeho zarjadnistwa Njeswačidło
  2. Křesćan Bohuwěr Pful: Łužiski serbski słownik. Maćica Serbska, Budyšin 1866, str. 983 (online).
  3. staw: 31. decembra 2022; Podaća gmejnskeho zarjadnistwa Njeswačidło
  4. Michał Rostok: Ležownostne mjena. W: ČMS 40 (1887), str. 3–50, tu str. 22 (digitalizat).
  5. Zarěč w Digitalnym stawizniskim zapisu městnow Sakskeje (němsce)
  6. Ernst Tschernik: Die Entwicklung der sorbischen Bevölkerung. Akademie-Verlag, Berlin 1954, str. 59. → wšě wjeski
  7. Ludwig Elle: Sprachenpolitik in der Lausitz. Ludowe nakładnistwo Domowina, Budyšin 1995, str. 246. [792 wobydlerjow, z nich 177 dorosćenych z aktiwnymi znajomosćemi serbšćiny, 17 z pasiwnymi, 65 serbskich dźěći a młodostnych, 533 bjez znajomosćow] → wšě wjeski
  8. Wuslědki ludličenja 2011 za Njeswačidło (pdf)

Wotkaz[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]

 Commons: Zarěč – Zběrka wobrazow, widejow a awdiodatajow
Z Wikipedije, swobodneje encyklopedije