Droždźij: Rozdźěl mjez wersijomaj

Z Wikipedije, swobodneje encyklopedije
Inhalt gelöscht Inhalt hinzugefügt
Rjadka 50: Rjadka 50:
We 18. lětstotku załoži so Droždźijske ryćerkubło, kiž měješe w slědowacymaj lětstotkomaj ležownostne knjejstwo we wjesce. Kubło wobsedźeše w lěće 1810 štyri konje, šěsć wołow, 20 kruwow, ćelatko, 200 wowcow a dwě swinjeći. W gmejnje bydlachu w tutym lěće 26 burskich swójbow, młynkaj, korčmar, kowar, blidar a sydom dnjowskich dźěłaćerjow.
We 18. lětstotku załoži so Droždźijske ryćerkubło, kiž měješe w slědowacymaj lětstotkomaj ležownostne knjejstwo we wjesce. Kubło wobsedźeše w lěće 1810 štyri konje, šěsć wołow, 20 kruwow, ćelatko, 200 wowcow a dwě swinjeći. W gmejnje bydlachu w tutym lěće 26 burskich swójbow, młynkaj, korčmar, kowar, blidar a sydom dnjowskich dźěłaćerjow.


1847 kupi [[Berlin]]ski bankownik Droždźijski hród. Dalši wobsedźer, wužiwajo hród jako lětne wočerstwjenišćo, da připrawjeć w druhej połojcy 19. lětstotka hrodowski park. Wot 1925 do 1934 słužeše kubło [[Pomorcy|Pomorčanskej]] ratarskej pospytowarni. Po [[druha swětowa wójna|Druhej swětowej wójnje]] rozdźěli so na wósom nowoburskich dworow. W hródźe zaměstni so w NDRskich časach dźěsćownja „Liselotte Herrmann“.
1847 kupi [[Berlin]]ski bankownik Droždźijski hród. Dalši wobsedźer, wužiwajo hród jako lětne wočerstwjenišćo, da připrawjeć w druhej połojcy 19. lětstotka hrodowski park. Wot 1925 do 1934 słužeše kubło [[Pomorcy|Pomorčanskej]] ratarskej pospytowarni. Po [[Druha swětowa wójna|Druhej swětowej wójnje]] rozdźěli so na wósom nowoburskich dworow. W hródźe zaměstni so w NDRskich časach dźěsćownja „Liselotte Herrmann“.

Dnja 17. junija 1923 załožichu Droždźijčenjo swójsku [[Serbski Sokoł|sokołsku]] jednotu.


=== Wjesne mjeno ===
=== Wjesne mjeno ===

Wersija wot 1. nowembra 2020, 17:18

Droždźij
Drehsa
Połoženje Droždźija na karće Hornjeje Łužicy
Połoženje Droždźija na karće Hornjeje Łužicy
DEC
Połoženje Droždźija
Połoženje Droždźija
město: Wóspork
zagmejnowanje: 1994
wobydlerstwo: 236 (31. decembra 2023)[1]
wysokosć: 185 metrow n.m.hł.
51.17833333333314.566388888889185
póstowe čisło: 02627
předwólba: 035939
wotwodźene
słowa:
wobydler/ka:
Droždźijčan/-ka
adjektiw:
Droždźijski
skłonowanje:
Droždźija, Droždźijej, Droždźij, Droždźijom, w Droždźiju
Droždźijski hród
Droždźijski hród

Droždźijski hród

Droždźij (němsce Drehsa) je hornjołužiska wjes z něhdźe 250 wobydlerjemi we wuchodźe Budyskeho wokrjesa, kotraž słuša wot lěta 1994 k městu Wósporkej.

Geografija

Wjes leži w Hornjołužiskich honach na woběmaj bokomaj Droždźijskeje wody při jeje wustupje z pahórčiny do nižiny. Lěsna dolina rěčki ma nade Droždźijom charakter skalneje wudrjeńcy z hač do 20 metrow wysokimi sćěnami z granodiorita. Rěčka wužórli so z třoch žórłow na Wadečanskich, Bukečanskich a Trjebjeńčanskich honach a spaduje na 8,5 km dołhim běhu sylnje wot 288 na 154 metrow nad mórskej hładźinu.

Susodne wsy Droždźija su Worcyn w sewjerozapadźe, Rodecy a Wawicy w juhowuchodźe, Wadecy w juhozapadźe a Kumšicy w zapadźe.

Historiske mjena
lěto mjeno
1439 Drosaw
1474 Drassaw, Drassow
1569 Dreschaw
1572 Drösse
1615 Dreße
1747 Drehsa
1767 Droždže
1866 Droždźij

Stawizny

Wodarnja Droždźijskeho hrodu

Južnje Droždźija nadeńdźechu w lěsu wulke rownišćo ze zažneje železoweje doby. Wjeska załoži so jako serbske sydlišćo w dole, naspomni so pak k prěnjemu razej hakle w lěće 1400 zwisujo z wosobami z wěsteho Dresaw, Drosaw, Drasaw abo Draesaw. Ryćerkubło tu w prěnich lětstotkach po zdaću njebě, tak zo naspomni so w lěće 1624 jenož jednotliwe kubło a 1658 wudwor.

We 18. lětstotku załoži so Droždźijske ryćerkubło, kiž měješe w slědowacymaj lětstotkomaj ležownostne knjejstwo we wjesce. Kubło wobsedźeše w lěće 1810 štyri konje, šěsć wołow, 20 kruwow, ćelatko, 200 wowcow a dwě swinjeći. W gmejnje bydlachu w tutym lěće 26 burskich swójbow, młynkaj, korčmar, kowar, blidar a sydom dnjowskich dźěłaćerjow.

1847 kupi Berlinski bankownik Droždźijski hród. Dalši wobsedźer, wužiwajo hród jako lětne wočerstwjenišćo, da připrawjeć w druhej połojcy 19. lětstotka hrodowski park. Wot 1925 do 1934 słužeše kubło Pomorčanskej ratarskej pospytowarni. Po Druhej swětowej wójnje rozdźěli so na wósom nowoburskich dworow. W hródźe zaměstni so w NDRskich časach dźěsćownja „Liselotte Herrmann“.

Dnja 17. junija 1923 załožichu Droždźijčenjo swójsku sokołsku jednotu.

Wjesne mjeno

Wjesne mjeno je serbskeho pochada a přińdźe pak wot wosoboweho mjena Drož w zmysle „tón drohi“ (přirunaj swójbne mjeno Drožk), pak wot droždźow. W tym padźe by so na połoženje sydlišća w dolinje z błóćanej, hlinjanej – droždźam podobnej – pódu poćahowało.[2]

Wobydlerstwo

Podaća po cencusu 2011; staw: 9.5.2011[3] Droždźij město
ličba wobydlerjow 248 3367
ličba domjacnosćow 109 1368
wosoby na domjacnosć 2,3 2,4
swójby 76 1037
bydlenske twarjenja 85 1056
bydlenska přestrjeń na wosobu (m²) 42,3 40,4
přerězna staroba w lětach 46,1 44,9
kwocient młodostnycha 21 25
kwocient starychb 36 34
podźěl prózdne stejacych bydlenjow 4,4 % 7,0 %
a: poměr ličby wosobow pod 18 lětami k 100 wosobam mjez 18 a 65
b: poměr ličby wosobow nad 65 lětami k 100 wosobam mjez 18 a 65

Po Mukowej statistice měješe Droždźij we 1880tych lětach 304 wobydlerjow, mjez nimi 272 Serbow (89 %) a 32 Němcow.[4] Arnošt Černik zwěsći 1956 serbskorěčny podźěl wobydlerstwa Droždźijskeje gmejny wot jenož hišće 46,2 %.[5]

W lěće 1925 bě mjez 309 wobydlerjemi 300 ewangelskich a sydom katolskich. Ewangelscy wěriwi přisłušeja znajmjeńša ze 16. lětstotka Hrodźišćanskej wosadźe.

Zajimawostki

Křižny kamjeń při Wadečanskim puću

Dwuposchodowe domske čo. 17 ze stołom w přizemju a walbowej třěchu steji pod pomnikoškitom. K dworej słuša něhdyša kowarnja ze stykami w hornim poschodźe. Juhozapadnje wsy so při Wadečanskim puću kamjentnej křižej namakataj.

Hłowne jednanje Jurja Wjeloweje knihi Robotow pak njebě kónc hraje w Droždźiju.

Wosobiny

  • Jan Swora (1821–1912), wojnar a wjednik pobožnych lutherskich Serbow
  • Herman Šleca (1892–1948), wučer a wědomostnik, organizator narodneho žiwjenja
  • Měrćin Kerk (1896–1965), pjekarski mišter a kulturny prócowar
  • Alfred Měškank (1927–2016), sorabist, rěčewědnik‎ a přełožowar


Žórła

  1. staw: 31. decembra 2023; Hamtske łopjeno města Wósporka 1/2024 (pdf)
  2. Ernst Eichler, Hans Walther: Historisches Ortsnamenbuch von Sachsen. Zwjazk I, Akademie Verlag, Berlin 2001, str. 213
  3. Statistiski krajny zarjad Sakskeje: město Wóspork (němsce)
  4. Ernst Tschernik: Die Entwicklung der sorbischen Bevölkerung. Akademie-Verlag, Berlin 1954, str. 52. → wšě wjeski
  5. Ludwig Elle: Sprachenpolitik in der Lausitz. Ludowe nakładnistwo Domowina, Budyšin 1995, str. 244.

Wotkazaj

 Commons: Droždźij – Zběrka wobrazow, widejow a awdiodatajow
  • Droždźij w Digitalnym stawizniskim zapisu městnow Sakskeje (němsce)
Z Wikipedije, swobodneje encyklopedije