Berlin

Berlin

Wopon	Chorhoj
Zakładne daty
wysokosć	34 m
přestrjeń	892 km²
wobydlerstwo	3.677.472 (31. dec 2021)
hustosć wobydlerstwa	4123 wob. na km²
oficialne websydło	www.berlin.de
Politika
měšćanosta	Michael Müller (SPD)
knježacej stronje	SPD / CDU
strony w parlamenće (149 sydłow)	SPD 47 CDU 39 Zwjazk 90/Zeleni 29 Lěwica 19 Piraća 15
poslednje wólby	18. septembra 2011
přichodne wólby	2016
Zastupjerjo w Zwjazkowej radźe	4
karće
Karta
Połoženje Berlina w Němskej
Wobwody Berlina
Dalše zakładne daty
póstowe čisło	10001–14199
telefoniska předwólba	030

Berlin (serbsce tež Barlin) je stolica a samostatny zwjazkowy kraj Němskeje. Z wokoło 3,3 milionami wobydlerjemi na 892 km² je wone po wobydlerjach najwjetše město kraja. Berlin je jedne wot politiskich, kulturelnych a medijowych srjedźišćow Europy. Wón je dospołnje wot Braniborskeje wobdaty. Přez Berlin běžitej rěce Sprjewja a Habola. Nimo toho namaka so na měšćanskim teritoriju wjele jězorow a lěsow. Prěni raz naspomni so město w lěće 1244, měšćanski dźěl "Cölln" pak hižo w lěće 1237.

W běhu stawiznow běše Berlin stolica a rezidencne město Braniborskeje, Pruskeje a wot 1871 Němskeho mócnarstwa. Po lěće 1949 běše wuchodny dźěl města faktisce ze stolicu Němskeje demokratiskeje republiki. Mjez 1961 a 1989 běše město přez Berlinsku murju dźělene. Po přewróće a němskeho znowazjednoćenju w lěće 1990 bu Berlin zaso cyłoněmska stolica a pozdźišo tež sydło knježerstwa, zwjazkoweho prezidenta, zwjazkoweho sejma, zwjazkoweje rady kaž tež wjele ministerstwow a wulkopósłanstwow.

Mjeno Berlin bu najskerje wot słowjanskeho słowa brlo/berlo wotwodźene a woznamjenja z kóncowku -in telko kaž „město w bahnje“. Po legendźe pochadźa mjeno wot Berlinskeho woponoweho zwěrjeća, mjedwjedźa, štož je pak ludowa etymologija. We woprawdźitosći bu woponowe zwěrjo wot mjena wotwodźene.

Wobwody

Wot zarjadniskeje reformy w lěće 2001 wobsteji němska stolica ze slědowacych dwanaće wobwodow:

• [01] Mitte (z něhdyšimaj wobwodomaj Tiergarten a Wedding)
• [02] Friedrichshain-Kreuzberg
• [03] Pankow (z něhdyšimaj wobwodomaj Prenzlauer Berg a Weißensee)
• [04] Charlottenburg-Wilmersdorf
• [05] Spandau
• [06] Steglitz-Zehlendorf
• [07] Tempelhof-Schöneberg
• [08] Neukölln
• [09] Treptow-Köpenick
• [10] Marzahn-Hellersdorf
• [11] Lichtenberg (Hohenschönhausen)
• [12] Reinickendorf

• 
  Klimowy diagram
• 
  Plan Berlina wot Abrahama Guiberta Dusableau (1737)
• 
  Braniborske wrota po Němsko-francoskej wójnje 1871
• 
  Berlin a wokolina 1885
• 
  Podstupimske naměsto 1945
• 
  Berlinska murja
• 
  Nofretete w Berlinskim muzeju
• 
  Berlinska filharmonija
• 
  Swětowy časnik w Berlinje
• 
  Cyrkej pomjatka

Wotkaz

 Commons: Berlin – Zběrka wobrazow, widejow a awdiodatajow

Zwjazkowe kraje w Němskej

Badensko-Württembergska • Bayerska • Berlin • Braniborska • Bremen • Delnja Sakska • Durinska • Hamburg • Hessenska • Mecklenburgsko-Předpomorska • Porynsko-Pfalca • Posaarska • Sakska • Saksko-Anhaltska • Schleswigsko-Holsteinska • Sewjerorynsko-Westfalska

---

1952 k Badensko-Württembergskej fuzionowali: Südbaden | Württemberg-Baden | Württemberg-Hohenzollern

Wulkoměsta w Němskej

nad 1.000.000 wobydlerjow: Berlin | Hamburg | Köln | Mnichow

nad 500.000 wobydlerjow: Bremen | Dortmund | Drježdźany | Düsseldorf | Essen | Frankobrod nad Mohanom | Hannover | Lipsk | Nürnberg | Stuttgart

nad 250.000 wobydlerjow: Augsburg | Bielefeld | Bochum | Bonn | Duisburg | Gelsenkirchen | Karlsruhe | Mannheim | Mönchengladbach | Münster | Wiesbaden | Wuppertal

nad 100.000 wobydlerjow: Aachen | Bergisch Gladbach | Bottrop | Brunšwik | Bremerhaven | Darmstadt | Dźěwin | Erfurt | Erlangen | Freiburg im Breisgau | Fürth | Göttingen | Hagen | Hala nad Solawu | Hamm | Heidelberg | Heilbronn | Herne | Ingolstadt | Jena | Kamjenica | Kassel | Kiel | Koblenz | Krefeld | Leverkusen | Lubica | Ludwigshafen | Moers | Mohuč | Mülheim an der Ruhr | Neuss | Oberhausen | Offenbach | Oldenburg | Osnabrück | Paderborn | Pforzheim | Podstupim | Recklinghausen | Remscheid | Reutlingen | Rězno | Roztok | Saarbrücken | Siegen | Solingen | Trier | Ulm | Wolfsburg | Würzburg