Kóčki: Rozdźěl mjez wersijomaj

Wotkazy wobdźěłać
Z Wikipedije, swobodneje encyklopedije
Stawizny wersijow interaktiwnje přepytać
← Předchadna změnaPřichodna změna →
Inhalt gelöscht Inhalt hinzugefügt
WizuelnyWikitekst
Legobot (diskusija | přinoški)
8.861 Bearbeitungen
S Bot: Migrating 89 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q25265 (translate me)
Rjadka 19: Rjadka 19:


== Systematika ==
== Systematika ==
Rozeznawaju znajmjeńša 37 družinow kóčkow, kotrež w ćělnym twarje relatiwnje podobne su a wonkownje předewšěm w barbjenju a wulkosći wariěruja. Jeničce gepard so wotchiluje to nastupajo jasnišo wot druhich kóčkow. Jednotny ćělny twar wobćežuje rozrjadowanje swójby na zakładźe morfologiskich kriterijow. Tradicionelnje buchu tři žiwe podswójby, [[wulke kóčki]], [[małke kóčki]] a [[gepard]]y rozeznawane.<ref name="Sunquist & Sunquist">Sunquist, M. E. & Sunquist, F. C. (2009) ''Family Felidae (Cats).'' (pp. 54-168). In: Wilson, D. E., Mittermeier, R. A., (Hrsg.). ''Handbook of the Mammals of the World. Volume 1: Carnivores.'' Lynx Edicions, 2009. ISBN 978-84-96553-49-1</ref> Dalšu podswojbu, kotraž dźensa je wotemrěta, předstaja [[Säbelzahnkatzen]]. K Säbelzahnkatzen buchu prěnjotnje tež [[Metailurini]] ličene, kotrež dźensa často k felinym kóčkam liča.
Rozeznawaju so znajmjeńša 37 družinow kóčkow, kotrež su sej w ćělnym twarje relatiwnje podobne a wonkownje předewšěm w barbjenju a wulkosći wariěruja. Jeničce [[gepard]] so nastupajo to jasnišo wot druhich kóčkow wotchiluje. Jednotny ćělny twar wobćežuje rozrjadowanje swójby na zakładźe morfologiskich kriterijow. Tradicionelnje buchu tři žiwe podswójby, [[wulke kóčki]], [[małke kóčki]] a [[gepard]]y rozeznawane.<ref name="Sunquist & Sunquist">Sunquist, M. E. & Sunquist, F. C. (2009) ''Family Felidae (Cats).'' (pp. 54-168). In: Wilson, D. E., Mittermeier, R. A., (Hrsg.). ''Handbook of the Mammals of the World. Volume 1: Carnivores.'' Lynx Edicions, 2009. ISBN 978-84-96553-49-1</ref> Dalšu podswójbu, dźensa wotemrětu, předstaja [[tesakozubate kóčki]]. Do teje skupiny ličachu so prjedy tež [[Metailurini]], kotrež so dźensa často felinym kóčkam přirjaduja.
[[Dataja:Caracal.jpg|thumb|[[Karakal]]]]
[[Dataja:Caracal.jpg|thumb|[[Karakal]]]]
[[Dataja:Wildkatze.jpg|thumb|[[Dźiwja kóčka]]]]
[[Dataja:Wildkatze.jpg|thumb|[[Dźiwja kóčka]]]]
Rjadka 26: Rjadka 26:
[[Dataja:Cougar_sitting.jpg|thumb|[[Puma]]]]
[[Dataja:Cougar_sitting.jpg|thumb|[[Puma]]]]
[[Dataja:Lion Zoo.JPG|thumb|[[Law]]]]
[[Dataja:Lion Zoo.JPG|thumb|[[Law]]]]
Přez wuwiću molekulargenetiskich metodow, z kotrychž so pomocu DNA-sekwency přirunać móžeja, bu póznawane, zo starodawne trojodźělenje kóčkow woprawdźite poměry přiwuznośce njewotražuje.<ref name="Sunquist & Sunquist"/> Tež jeli na [[Kladistika|monofyliju]] (wšě podskupiny pochadźeja wot jedneje pochadneje formy) kóčkow lědma eksistuja dwěle, je pak znutřkowna systematika kóčkow spochi dwělomna. Sćěhowace rody a družiny so ke kóčkam liča:<ref name="msw05">D.E. Wilson und D.M. Reeder: [http://www.bucknell.edu/msw3/browse.asp?id=14000003 ''Mammal Species of the World'']. Johns Hopkins University Press, 2005, ISBN 0-8018-8221-4</ref>
Přez wuwiće molekulargenetiskich metodow, z kotrychž pomocu hodźa so DNA-sekwency přirunać, je so wukopało, zo starodawne trojodźělenje kóčkow woprawdźite poměry přiwuznośce njewotražuje.<ref name="Sunquist & Sunquist"/> Tež jeli eksistuja lědma dwěla na [[Kladistika|monofyliju]] kóčkow (wšě podskupiny pochadźeja wot jedneje praformy), wostanje znutřkowna systematika kóčkow diskutowana. Sćěhowace rody a družiny so ke kóčkam liča:<ref name="msw05">D.E. Wilson und D.M. Reeder: [http://www.bucknell.edu/msw3/browse.asp?id=14000003 ''Mammal Species of the World'']. Johns Hopkins University Press, 2005, ISBN 0-8018-8221-4</ref>
* Ród ''Acinonyx''
* ród ''Acinonyx''
** [[Gepard]]<ref>{{Prawopisny2005|strona=133}}</ref><ref>{{boehmak|titul= Gepard}}</ref> (''Acinonyx jubatus'')
** [[Gepard]]<ref>{{Prawopisny2005|strona=133}}</ref><ref>{{boehmak|titul= Gepard}}</ref> (''Acinonyx jubatus'')
* Ród ''Caracal''
* ród ''Caracal''
** [[Karakal]] (''Caracal caracal'')
** [[Karakal]] (''Caracal caracal'')
* Ród ''Pardofelis''<ref>W.E. Johnson, Eizirik, E., Pecon-Slattery, J., Murphy, W. J., Antunes, A., Teeling, E. and O'Brien, S. J. (2006): ''The Late Miocene radiation of Modern Felidae: A genetic assessment''. Science January 2006:
* ród ''Pardofelis''<ref>W.E. Johnson, Eizirik, E., Pecon-Slattery, J., Murphy, W. J., Antunes, A., Teeling, E. and O'Brien, S. J. (2006): ''The Late Miocene radiation of Modern Felidae: A genetic assessment''. Science January 2006:
Vol. 311 no. 5757: S. 73–77 ([http://www.sciencemag.org/content/311/5757/73.abstract Abstract])</ref>
Vol. 311 no. 5757: S. 73–77 ([http://www.sciencemag.org/content/311/5757/73.abstract Abstract])</ref>
** [[Marmorowa kóčka]] (''Pardofelis marmorata'')
** [[Marmorowa kóčka]] (''Pardofelis marmorata'')
** [[Bornejska kóčka]] (''Pardofelis badia'')
** [[Bornejska kóčka]] (''Pardofelis badia'')
** [[Aziska złota kóčka]] (''Pardofelis temminckii'')
** [[Aziska złota kóčka]] (''Pardofelis temminckii'')
* Ród ''Felis''
* ród ''Felis''
** [[Šěra kóčka]] (''Felis bieti'')
** [[Šěra kóčka]] (''Felis bieti'')
** [[kóčka bažinná]]?? (''Felis chaus'')
** [[kóčka bažinná]]?? (''Felis chaus'')
Rjadka 43: Rjadka 43:
** [[Čornonohowa kóčka]] (''Felis nigripes'')
** [[Čornonohowa kóčka]] (''Felis nigripes'')
** [[Dźiwja kóčka]] (''Felis silvestris''), inkluziwnje [[domjaca kóčka]] (''Felis silvestris catus'')
** [[Dźiwja kóčka]] (''Felis silvestris''), inkluziwnje [[domjaca kóčka]] (''Felis silvestris catus'')
* Ród ''Leopardus''
* ród ''Leopardus''
** [[Pampowa kóčka]] (''Leopardus colocolo'')
** [[Pampowa kóčka]] (''Leopardus colocolo'')
** [[Geoffroyi-kóčka]] (''Leopardus geoffroyi'')
** [[Geoffroyi-kóčka]] (''Leopardus geoffroyi'')
Rjadka 51: Rjadka 51:
** [[Tigrowa kóčka]] (''Leopardus tigrinus'')
** [[Tigrowa kóčka]] (''Leopardus tigrinus'')
** [[Margaj]], tež '''Dołhowopuškowa kóčka''' (''Leopardus wiedii'')
** [[Margaj]], tež '''Dołhowopuškowa kóčka''' (''Leopardus wiedii'')
* Ród ''Leptailurus''
* ród ''Leptailurus''
** [[Serwal]] (''Leptailurus serval'')
** [[Serwal]] (''Leptailurus serval'')
* Ród [[Rys]]<ref>{{Prawopisny2005|strona=443}}</ref><ref>{{boehmak|titul= Luchs}}</ref> (''Lynx'')
* ród [[Rys]]<ref>{{Prawopisny2005|strona=443}}</ref><ref>{{boehmak|titul= Luchs}}</ref> (''Lynx'')
** [[Kanadiski rys]] (''Lynx canadensis'')
** [[Kanadiski rys]] (''Lynx canadensis'')
** [[Euraziski rys]] (''Lynx lynx'')
** [[Euraziski rys]] (''Lynx lynx'')
** [[Pardelowy rys]] (''Lynx pardinus'')
** [[Pardelowy rys]] (''Lynx pardinus'')
** [[Čerwjeny rys]] (''Lynx rufus'')
** [[Čerwjeny rys]] (''Lynx rufus'')
* Ród ''Prionailurus''
* ród ''Prionailurus''
** [[Bengalska kóčka]] (''Prionailurus bengalensis'')
** [[Bengalska kóčka]] (''Prionailurus bengalensis'')
*** [[Iriomote-kóčka]] (''Prionailurus bengalensis iriomotensis'')
*** [[Iriomote-kóčka]] (''Prionailurus bengalensis iriomotensis'')
Rjadka 64: Rjadka 64:
** [[Zerzawa kóčka]] (''Prionailurus rubiginosus'')
** [[Zerzawa kóčka]] (''Prionailurus rubiginosus'')
** [[Rybarska kóčka]] (''Prionailurus viverrinus'')
** [[Rybarska kóčka]] (''Prionailurus viverrinus'')
* Ród ''Profelis''
* ród ''Profelis''
** [[Złota kóčka]] (''Profelis aurata'')
** [[Złota kóčka]] (''Profelis aurata'')
* Ród [[Puma (ród)]] (''Puma'')
* ród [[Puma (ród)|Puma]] (''Puma'')
** [[Puma]]<ref>{{Prawopisny2005|strona=408}}</ref><ref>{{boehmak|titul= Puma}}</ref> (''Puma concolor'')
** [[Puma]]<ref>{{Prawopisny2005|strona=408}}</ref><ref>{{boehmak|titul= Puma}}</ref> (''Puma concolor'')
** [[Jaguarundi]] (''Puma yaguarondi'')
** [[Jaguarundi]] (''Puma yaguarondi'')
* Ród ''Neofelis''
* ród ''Neofelis''
** [[:de:Nebelparder]] (''Neofelis nebulosa'')
** [[:de:Nebelparder]] (''Neofelis nebulosa'')
** [[:de:Sunda-Nebelparder]] (''Neofelis diardi'')
** [[:de:Sunda-Nebelparder]] (''Neofelis diardi'')
* Ród ''Panthera''
* ród ''Panthera''
** [[Law]]<ref>{{Prawopisny2005|strona=232}}</ref><ref>{{boehmak|titul= Löwe}}</ref> (''Panthera leo'')
** [[Law]]<ref>{{Prawopisny2005|strona=232}}</ref><ref>{{boehmak|titul= Löwe}}</ref> (''Panthera leo'')
** [[Jaguar]]<ref>{{Prawopisny2005|strona=174}}</ref><ref>{{boehmak|titul= Jaguar}}</ref> (''Panthera onca'')
** [[Jaguar]]<ref>{{Prawopisny2005|strona=174}}</ref><ref>{{boehmak|titul= Jaguar}}</ref> (''Panthera onca'')

Wersija wot 22. septembra 2015, 16:56

 Tutón zapisk wopisuje swójbu kóčkow. Wo domjacym zwěrjeću hlej Domjaca kóčka.
Kóčki
Euraziski rys (Lynx lynx)
systematika
domena Eukaryoty
swět Zwěrina
nadrjadownja: (Gnathostomata)
rjadownja: Cycaki (Mammalia)
podrjadownja: (Eutheria)
nadrjad: Laurasiatheria
rjad: Rubježne zwěrjata (Carnivora)
nadswójba: (Feloidea)
swójba: Kóčki
wědomostne mjeno
Felidae
Fischer (1817)
Wobdźěłać
p • d • w

Kóčki (Felidae) su swójba rubježnych zwěrjatow (Carnivora).

Systematika

Rozeznawaju so znajmjeńša 37 družinow kóčkow, kotrež su sej w ćělnym twarje relatiwnje podobne a wonkownje předewšěm w barbjenju a wulkosći wariěruja. Jeničce gepard so nastupajo to jasnišo wot druhich kóčkow wotchiluje. Jednotny ćělny twar wobćežuje rozrjadowanje swójby na zakładźe morfologiskich kriterijow. Tradicionelnje buchu tři žiwe podswójby, wulke kóčki, małke kóčki a gepardy rozeznawane.[1] Dalšu podswójbu, dźensa wotemrětu, předstaja tesakozubate kóčki. Do teje skupiny ličachu so prjedy tež Metailurini, kotrež so dźensa často felinym kóčkam přirjaduja.

Karakal
Dźiwja kóčka
Langschwanzkatze
Euraziski rys
Puma
Law

Přez wuwiće molekulargenetiskich metodow, z kotrychž pomocu hodźa so DNA-sekwency přirunać, je so wukopało, zo starodawne trojodźělenje kóčkow woprawdźite poměry přiwuznośce njewotražuje.[1] Tež jeli eksistuja lědma dwěla na monofyliju kóčkow (wšě podskupiny pochadźeja wot jedneje praformy), wostanje znutřkowna systematika kóčkow diskutowana. Sćěhowace rody a družiny so ke kóčkam liča:[2]


Nóžki

Nóžki
  1. ↑ 1,0 1,1 Sunquist, M. E. & Sunquist, F. C. (2009) Family Felidae (Cats). (pp. 54-168). In: Wilson, D. E., Mittermeier, R. A., (Hrsg.). Handbook of the Mammals of the World. Volume 1: Carnivores. Lynx Edicions, 2009. ISBN 978-84-96553-49-1
  2. ↑ D.E. Wilson und D.M. Reeder: Mammal Species of the World. Johns Hopkins University Press, 2005, ISBN 0-8018-8221-4
  3. ↑ Pawoł Völkel: Prawopisny słownik hornjoserbskeje rěče. Hornjoserbsko-němski słownik. Ludowe nakładnistwo Domowina, Budyšin 2005, ISBN 3-7420-1920-1, str. 133.
  4. ↑ W internetowym słowniku: Gepard
  5. ↑ W.E. Johnson, Eizirik, E., Pecon-Slattery, J., Murphy, W. J., Antunes, A., Teeling, E. and O'Brien, S. J. (2006): The Late Miocene radiation of Modern Felidae: A genetic assessment. Science January 2006: Vol. 311 no. 5757: S. 73–77 (Abstract)
  6. ↑ Pawoł Völkel: Prawopisny słownik hornjoserbskeje rěče. Hornjoserbsko-němski słownik. Ludowe nakładnistwo Domowina, Budyšin 2005, ISBN 3-7420-1920-1, str. 443.
  7. ↑ W internetowym słowniku: Luchs
  8. ↑ Pawoł Völkel: Prawopisny słownik hornjoserbskeje rěče. Hornjoserbsko-němski słownik. Ludowe nakładnistwo Domowina, Budyšin 2005, ISBN 3-7420-1920-1, str. 408.
  9. ↑ W internetowym słowniku: Puma
  10. ↑ Pawoł Völkel: Prawopisny słownik hornjoserbskeje rěče. Hornjoserbsko-němski słownik. Ludowe nakładnistwo Domowina, Budyšin 2005, ISBN 3-7420-1920-1, str. 232.
  11. ↑ W internetowym słowniku: Löwe
  12. ↑ Pawoł Völkel: Prawopisny słownik hornjoserbskeje rěče. Hornjoserbsko-němski słownik. Ludowe nakładnistwo Domowina, Budyšin 2005, ISBN 3-7420-1920-1, str. 174.
  13. ↑ W internetowym słowniku: Jaguar
  14. ↑ Pawoł Völkel: Prawopisny słownik hornjoserbskeje rěče. Hornjoserbsko-němski słownik. Ludowe nakładnistwo Domowina, Budyšin 2005, ISBN 3-7420-1920-1, str. 233.
  15. ↑ W internetowym słowniku: Leopard
  16. ↑ Pawoł Völkel: Prawopisny słownik hornjoserbskeje rěče. Hornjoserbsko-němski słownik. Ludowe nakładnistwo Domowina, Budyšin 2005, ISBN 3-7420-1920-1, str. 517.
  17. ↑ W internetowym słowniku: Tiger

Eksterne wotkazy

 Commons: Felidae – Zběrka wobrazow, widejow a awdiodatajow


Móžeš slědowace polěpšić:

Jeli sy jedyn z mjenowanych njedostatkow skorigował(a), wotstroń prošu potrjecheny parameter předłohi {{Předźěłuj}}. Podrobnosće namakaš w dokumentaciji.


Z Wikipedije, swobodneje encyklopedije