Hrańca
| ||
| gmejna: | Ralbicy-Róžant | |
| zagmejnowanje: | 1957 (do Sernjan) | |
| wobydlerstwo: | 49 (31. decembra 2023)[1] | |
| wysokosć: | 150 metrow n.m.hł. | |
51.27444444444414.238611111111150
| ||
| póstowe čisło: | 01920 | |
| předwólba: | 035796 | |
 Swjaty křiž w Hrańcy | ||
wikidata: Hrańca (Q160437)
| ||
Hrańca (němsce Gränze) je wjeska z 49 wobydlerjemi[2] w srjedźišću hornjołužiskeho wokrjesa Budyšin. Słuša ke gmejnje Ralbicy-Róžant a leži 150 m nad mórskej hładźinu při Klóšterskej wodźe w serbskich Delanach. Hač do lěta 1957 bě Hrańca samostatna gmejna, po tym najprjedy wjesny dźěl Sernjan a wot lěta 1974 Róžanta.
Geografija[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]
Hrańca leži něhdźe dźesać kilometrow wuchodnje Kamjenca a 17 kilometrow sewjerozapadnje Budyšina w ratarsce wužiwanej łučinje Klóšterskeje wody při jeje prawym boku. We wokolinje běchu hač do 19. lětstotka rybjace haty.
Susodne wjeski su Sernjany na sewjeru, Hórki na juhowuchodźe, Haty a Nowa Wjeska na juhozapadźe a Horni Hajnk na zapadźe.
Stawizny[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]
Prěnje historiske naspomnjenje jako knježe sydło Grenicz sta so w lěće 1352.[3] Młódše alternatiwne mjeno je Rainsdorf, kotrež je přełožk serbskeho, wot słowjanskeho słowa granica/hranica pochadźaceho mjena (Rain = „hranica, mjeza“). Tute poćahuje so prawdźepodobnje na połoženje wjeski při tehdyšej wuchodnej hranicy wobsydstwa Kamjenskich knjezow, kotrymž słušachu wulke dźěle zapadneje Hornjeje Łužicy.[4] Hišće w cyrkwinskich knihach 19. lětstotka wužiwaše so němska forma Reintz.
1486 płaći Hrańca jako sydło ryćerja, nanajpozdźišo wot 1617 wukonješe pak Worklečanske ryćerkubło ležownostne knjejstwo we wjesce.
Wobydlerstwo[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]
W lěće 1884 měješe wjes po Mukowej statistice 49 wobydlerjow, kiž běchu bjez wuwzaća Serbja.[5] Arnošt Černik zwěsći w lěće 1956 wot 50 wobydlerjow jenož dweju Němcow. Hač do dźensnišeho so w Hrańcy serbsce rěči.
Hrańčanscy křesćenjo su přewažnje katolscy a słušeja do Chróšćanskeje wosady.
Kulturne pomniki[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]
Jako kulturne pomniki škitane stej dwaj modlerskej stołpaj z 18. lětstotka (jedyn sewjernje wjeski a tamny wosrjedź wsy), twarjenja třoch burskich statokow (čisła 6, 9/11, 18), křižny kamjeń při Delanskej dróze a dwaj swjatej křižej.
Žórła[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]
- ↑ staw: 31. decembra 2023; am-klosterwasser.de
- ↑ staw: 31. decembra 2023; am-klosterwasser.de
- ↑ Hrańca w Digitalnym stawizniskim zapisu městnow Sakskeje (němsce)
- ↑ Informacije wo Hrańcy na stronach gmejny Ralbicy-Róžant]
- ↑ Ernst Tschernik: Die Entwicklung der sorbischen Bevölkerung. Akademie-Verlag, Berlin 1954, str. 97. → wšě wjeski
Wotkaz[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]
Commons: Hrańca – Zběrka wobrazow, widejow a awdiodatajow