Pawoł Erich Krawc
Pawoł Erich Krawc (němsce Paul Erich Schneider; * 11. měrca 1907 w Bóšicach; † 30. měrca 1995 w Budyšinje) bě serbski pedagoga, ludowědnik a domiznowědnik.
Žiwjenje
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]Narodźi so jako najmłódše ze sydom dźěći Bóšćanskeho ćěsle a pozdźišeho fabrikoweho dźełaćerja Jakuba Krawca a jeho žony Christiany a wotrosće najprjedy w Bóšicach a pozdźišo na Židowje, hdźež chodźeše tež do ludoweje šule. Krawc wopytowaše wot 1920 do 1927 Krajnostawski wučerski seminar w Budyšinje, hdźež bě čłon towarstwa serbskich seminaristow „Swoboda“, a nastupi 1927 swoje prěnje wučerske městno we Worcynje. W samsnym lěće zastupi do Maćicy Serbskeje. Po studiju pedagogiki w Drježdźanach wot 1930 do 1933, hromadźe z Pawołom Nowotnym, běše potom hač do wudyrjenja Druheje swětoweje wójny z wučerjom w Poršicach. W swojim eksamenskim dźěle, kotrež so połsta lět pozdźišo w Lětopisu wozjewi, zaběraše so Krawc z drjewjanymi narownymi křižemi na kěrchowach sewjerneje Hornjeje Łužicy.
We wójnje bu jako infanterist w Ruskej zranjeny a pozdźišo w sewjernej Italskej zasadźeny. Po kóncu nacionalsocializma a nawróće z ameriskeje wójnskeje jatby w Bozenje bě wot 1947 wědomostny sobudźěłaćer, najprjedy pola Domowiny a pozdźišo při Instituće za serbski ludospyt. Nimo toho bě awtor někotrych šulskich knihow a wudawaćel časopisa Serbska šula kaž tež (wot 1947 do 1956) serbskeje wottorhanskeje protyki Moja domizna. W Ludowym nakładnistwje Domowina wuda serbske bajki a powěsće. Jako docent při Serbskim wučerskim wustawje staraše so wot 1953 a 1979 wo wukubłanje serbskich wučerjow, předewšěm w metodice a ludowědźe.
Spisy
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]Pedagogiske
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]- Sorbische Volkskunde: Vorschläge für einen Grundplan für sorbische Volkskunde an den Volkshochschulen des zweisprachigen Gebietes der Lausitz. Serbska ludowa uniwersita, Budyšin 1953.
- Što radosć rjeńšu dawa hač dróhu pućować…: Dźěłajmy-spěwajmy-pućujmy. W: Serbska šula. Lětnik 7, Volk und Wissen, Berlin 1954.
- Wučbnica zemjepisa. LND, Budyšin, tam:
- Za 8. šulski lětnik, Amerika. 1960.
- Šulski lětnik 8, Zapadna Azija, Afrika, Awstralija, Oceaniska, Polarnej wobwodaj. 1961.
- z Karl-Heinzom Müllerom: Behandlung der Stoffgebiete unter Berücksichtigung des gemeinsamen Lebens und Schaffens von Deutschen und Sorben im zweisprachigen Gebiet. W: Hinweise zum präzisierten Lehrplan für den heimatkundlichen Deutschunterricht. Deutsches Pädagogisches Zentralinstitut, Berlin 1967–1968.
- Klasse 2. 1967
- Klasse 3. 1967
- Klasse 4. 1968
- 1970, nowoćišć w: Schriftenreihe für Lehrer und Erzieher im zweisprachigen Gebiet. Zešiwk 3, LND, Budyšin 1970.
Ludowědne
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]- z Lotarom Balkom: Die Tracht der Sorben um Hoyerswerda. LND, Budyšin 1959, 1983. (němsce a serbsce) – 3. zwjazk w rjedźe Sorbische Volkstrachten, wudatym wot Instituta za serbski ludospyt
- Das Holzgrabkreuz in der sächsischen Oberlausitz. W: Lětopis C 1983, str. 3–37.
Powěsće
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]- Sorbische Sagen: Eine Auswahl für Kinder. LND, Budyšin 1960.
- Serbske powěsći: Z pokłada serbskich bajow. LND, Budyšin 1959 (2. nakład 2003, ISBN 3-7420-1936-8)
- Sagen der Lausitz. Rozšěrjene nowowudaće, LND, Budyšin 1962. (14. nakład 2006, ISBN 3-7420-0702-5)
- Sagen aus Heide und Spreewald. LND, Budyšin 1970. (8. nakład 2007, ISBN 978-3-7420-0079-8)
Literatura
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]- Hanka Fascyna, Gizela Brukowa: Spominanje na Ericha Krawca. W: Rozhledźe 45 (1995) 5, str. 195sl.
- Jurij Nuk-Wutołčanski: Na wopominanje: Ludowědnik Erich Krawc. W: Rozhledźe 6/2020, str. 35sl.
Wotkazaj
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]- Pawoł Erich Krawc – Literatura w katalogu Němskeje narodneje biblioteki (němsce)
- Předłoha:SächsBio