Brězyna

Z Wikipedije, swobodneje encyklopedije
Brězyna
Brösa
Połoženje Brězyny na karće Hornjeje Łužicy
Połoženje Brězyny na karće Hornjeje Łužicy
DEC
Połoženje Brězyny
Połoženje Brězyny
gmejna: Malešecy
zagmejnowanje: 1936 (do Hućiny)
wobydlerstwo: 192 (31. decembra 2022)[1]
wysokosć: 145 metrow n.m.hł.
51.25888888888914.550833333333145
póstowe čisło: 02694
předwólba: 035932
starše mjena: Cleynen Bresin (1433), Cleyn Bresin (1454), Breßin (1519), Bresen (1545)
wotwodźene
słowa:
wobydler/ka:
Brězynjan/-ka
adjektiw:
Brězynski
skłonowanje:
Brězyny, Brězynje, Brězynu, Brězynu, w Brězynje
Domske Při nawsy čo. 9 w Brězynje
Domske Při nawsy čo. 9 w Brězynje

Domske Při nawsy čo. 9 w Brězynje

Brězyna (němsce Brösa) je hornjołužiska wjes ze 192 wobydlerjemi[2] wobydlerjemi, kotraž słuša wot lěta 2013 k Malešanskej gmejnje.

Geografija[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]

Wjes leži na lěwym brjoze Lubaty napřećo Hućinje a zapadnje statneje dróhi S109, zwjazowaceje Budyšin a Nisku. Mjez Brězynu a zapadnje ležacym Klukšom namakaja so wjacore rybjace haty. Sydlerskostawiznisce je Brězyna rozšěrjeny nawsowc, štož je hač do dźensnišeho derje spóznawać. Susodne wsy su Hućina na tamnym boku rěki, Hlina na juhu a Załhow na zapadźe.

Ležownostne mjena[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]

Michał Rostok naliči 1887 slědowace serbske ležownostne mjena: Na ladach, Na kuće, W winklach, Pawłec doł, Hlinjane jamy, Róšatec jamy, Horne polo, Rudle, Stary hat, W přitokach, Dołhe žerdźe, Horny puć, Delny puć, Srěni puć.[3]

Stawizny[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]

Wjes naspomni so k prěnjemu razej w lěće 1433 jako Cleynen Bresin („Mała Brězyna“), k lěpšemu rozeznawanju wot njedaloko ležaceje staršeje Brězynki, kotraž so tehdy jako Bresin pomjenowaše. Znajmjeńša ze 17. lětstotka běše tu ryćerkubło, kotrež wšak sčasami k Hućinjanskemu kubłu słušeše.[4]

Wobydlerstwo a rěč[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]

Brězyna měješe po Mukowej statistice we 1880tych lětach 226 wobydlerjow, z nich 211 Serbow (93 %) a 15 Němcow.[5] W lěće 1925 běchu nimale wšitcy wobydlerjo ewangelskeje konfesije a do Hućinjanskeje wosady zafarowani. W lěće 1999 rěčeše hišće dźesać Brězynjanow serbsce; wobchadna rěč bě pak we wšěch domjacnosćach hižo němska.[6]

Po ludličenju w lěće 2011 bydlachu we wsy 199 wobydlerjow w přerěznej starobje wot 46,6 lět (Sakska: 46,4).[7]

Literatura[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]

  • Brösa/Brězyna. W: Oberlausitzer Heide- und Teichlandschaft (= Werte der deutschen Heimat. Zwjazk 67). 1. nakład. Böhlau, Köln/Weimar/Wien 2005, ISBN 978-3-412-08903-0, str. 290sl.

Žórła[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]

  1. staw: 31. decembra 2022; podaća gmejnskeho zarjadnistwa Malešecy
  2. staw: 31. decembra 2022; podaća gmejnskeho zarjadnistwa Malešecy
  3. Michał Rostok: Ležownostne mjena. W: ČMS 40 (1887), str. 3–50, tu str. 10 (digitalizat).
  4. Brězyna w Digitalnym stawizniskim zapisu městnow Sakskeje (němsce)
  5. Ernst Tschernik: Die Entwicklung der sorbischen Bevölkerung. Akademie-Verlag, Berlin 1954, str. 51. → wšě wjeski
  6. Grojlich 1999, str. 43
  7. Wuslědki ludličenja 2011 za Malešecy (pdf)
Z Wikipedije, swobodneje encyklopedije