Bender

Bender
swójske mjeno	Bender
	Bender na karće Moldawskeje
	Bender na karće Moldawskeje
Wopon a chorhoj
wopon	chorhoj
Zakładne daty
stat	Moldawska
wysokosć	15 metrow n.m.hł.
přestrjeń	97,29 km²
wobydlerstwo	83.800 (2017)
hustosć zasydlenja	8,6 wob./km²
póstowe čisło	MD-3200
předwólba	(+373) 552
awtowa značka	A

46.81666666666729.466666666667

Koordinaty: 46° 49′ S, 29° 28′ W

Bender (jidisce בענדער Bender, rusce Бендеры Bjendery; ukrainsce Бендери Bendery; tež Tighina) je město w mjezynarodnje njepřipóznatym staće Podnjesterska, kiž słuša po ludowym prawje do Moldawskeje. Z wjace hač 80.000 wobydlerjemi je wone druhe najwjetše město w Podnjesterskej abo štwórte najwjetše w Moldawskej.

Geografija

Leži při prawym brjoze rěki Dnjestr něhdźe 55 kilometrow juhowuchodnje Kišinjowa a něhdźe 15 kilometrow zapadnje wot města Tiraspol. Město je jedyn z mało teritorijow zapadnje Dnjestra, kotrež steja přiwšěm pod kontrolu Podnjesterskeje. Kontrolny dypk mjez Moldawskej a Podnjesterskej nadeńdźe so zapadnje města.

Stawizny

Sydlišćo naspomni so prěni raz w lěće 1408 jako Тягянакача (Tjagjanakača). Wone słušeše dołho do Moldawskeho wjerchowstwa a měješe tehdy rumunske mjeno Tighina. Jako zdobychu Osmanojo w lěće 1538 město, přemjenowachu je na Bender. 1812 sta so město z dźělom ruskeho carstwa, kotrež wužiwaše ruske mjeno Bjendery.

Wulka židowska wosada (1897: 34% ^[1]) je so přez holocaust dospołnje zničiła.

Wobydlerstwo

Ma něhdźe 84 tysac wobydlerjow.^[2]

lud	1897 (%)	1930 (%)	1989 (%)	2004 (%)
Rusojo	10 984 (34,5 %)	15 116 (48,2 %)	57 800 (41,9 %)	46 387 (44,2 %)
Moldawčenjo	2 338 (7,4 %)	5 464 (17,4 %)	41 400 (29,9 %)	25 888 (24,7 %)
Ukrainjenjo	6 112 (19,2 %)	1 349 (4,3 %)	25 100 (18,2 %)	18 725 (17,8 %)
Židojo	10 632 (33,4 %)	8 279 (26,4 %)	-	392 (0,4 %)
Bołharjo	112 (0,3 %)	170 (0,5 %)	3 800 (2,8 %)	3 332 (9,8 %)

Nóžki

↑ Бендеры, Еврейская энциклопедия Брокгауза и Ефрона, т. 4: Бе-Абидан — Брес, стлб. 105—106
↑ Социально-экономическое развитие ПМР за 2013 год (окончательные данные), Госстатслужба ПМР

Literatura

Бендеры// Энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона: в 86 т. (82 т. и 4 доп.), СПб., 1890—1907, т. III (1891): Банки — Бергер, с. 423
Бендеры// Военная энциклопедия : [в 18 т.] / под ред. В. Ф. Новицкого [и др.]. — СПб. ; [М.] : Тип. т-ва И. Д. Сытина, 1911—1915., т. 4: Б — Бомба, с. 468—469
Bendery, Słownik geograficzny Królestwa Polskiego. T. I: Aa – Dereneczna. Warszawa 1880.

Wotkazaj

Commons: Bender – Zběrka wobrazow, widejow a awdiodatajow

Oficialna strona

Města w Moldawskej

[1] Бендеры, Еврейская энциклопедия Брокгауза и Ефрона, т. 4: Бе-Абидан — Брес, стлб. 105—106

[2] Социально-экономическое развитие ПМР за 2013 год (окончательные данные), Госстатслужба ПМР

[1]

[2]