Wuježk (Wóspork)

**Wuježk**
Wuischke
	Połoženje Wuježka na karće Hornjeje Łužicy Połoženje Wuježka
	Połoženje Wuježka na karće Hornjeje Łužicy Połoženje Wuježka
město:	Wóspork
zagmejnowanje:	1936 (do Hrodźišća)
wobydlerstwo:	35 (31. decembra 2023)
přestrjeń:	1,16 km²
wysokosć:	187 metrow n.m.hł.
	51.20944444444414.650277777778187 Koordinaty: 51° 12′ 34″ S, 14° 39′ 1″ W
póstowe čisło:	02627
předwólba:	035876
	wobydler/ka:; Wuježčan/-ka
	adjektiw:; Wuježčanski
	skłonowanje:; Wuježka, Wuježkej, Wuježk, Wuježkom, we Wuježku
	Něhdyši młyn při Lubaće Něhdyši młyn při Lubaće
	wikidata: Wuježk (Q20051142)

Wuježk (serbsce tež Kozacy Wuježk;^[2] němsce Wuischke) je hornjołužiska wjeska z 35 wobydlerjemi^[3] na wuchodźe Budyskeho wokrjesa, kotraž słuša z lěta 1994 k městu Wóspork.

Geografija[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]

Železniski wiadukt přez Lubatu blisko Wuježka

Leži w hornjołužiskich honach nad Hrodźišćanskej skalu jenož połdra kilometra sewjernje Wósporskeho stareho města. Južnje wsy běži zwjazkowa awtodróha 4, zapadnje pak něhdyša železniska čara Wóspork–Radwor. Južnje wsy, při starym železniskim wiadukće přez Lubatu, steja so powostanki něhdyšeho Wuježčanskeho młyna. Mjez 1815 a 1945 ležeše Wuježk bjezposrědnje při prusko-sakskej hranicy.

Susodne wsy su Hbjelsk na sewjerowuchodźe, Wichowy na juhozapadźe, Hrodźišćo na zapadźe a Hrodźišćanski Wudwór na sewjerozapadźe.

Ležownostne mjena[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]

Michał Rostok naliči 1887 slědowace serbske ležownostne mjena: Wosanca, Hilbjeńcy, Sćina, Syćinki, Stare brohi, Kopr, Wólšina, Pamplka, Kšibjeńca, Skały, Trawjeńčk, Łužk, Nowy hat, Šěroke, Na poslěnim, Na wuzkim.^[4]

Stawizny[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]

Ze srjedźowěka je so jeničce sudobjo ze słowjanskeje doby namakało. Wjeska sama naspomni so prěni raz hakle w lěće 1419 jako Vgestchen circa Gredes („Wuježk pola Hrodźišća“). Ležownostne knjejstwo měješe w 17. lětstotku Worcynske ryćerkubło, we 18. pak Hrodźišćanska fara. Ewangelscy wěriwi přisłušeja znajmjeńša ze 16. lětstotka Hrodźišćanskej wosadźe.

Po Mukowej statistice měješe Wuježk we 1880tych lětach 71 wobydlerjow, mjez nimi 64 Serbow (90 %) a sydmjo Němcy.^[5] W lěće 1925 rěčeše po hamtskej statistice hišće 40 wot 68 Wuježčanow serbsce.

Wosobiny[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]

Arnošt Kowar (1923–2014) – ludowědnik a muzejownik; rodźeny Wuježčan

Žórła[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]

Cortnitz/Chortnica und Wuischke/Wuježk. W: Oberlausitzer Heide- und Teichlandschaft (= Werte der deutschen Heimat. Zwjazk 67). 1. nakład. Böhlau, Köln/Weimar/Wien 2005, ISBN 978-3-412-08903-0, str. 348sl.

↑ staw: 31. decembra 2023; Hamtske łopjeno města Wósporka 1/2024 (pdf)
↑ Paul Kühnel: Die slavischen Orts- und Flurnamen der Oberlausitz. Wudał Ernst Eichler, Zentralantiquariat der Deutschen Demokratischen Republik, Leipzig 1982, str. 288.
↑ staw: 31. decembra 2023; Hamtske łopjeno města Wósporka 1/2024 (pdf)
↑ Michał Rostok: Ležownostne mjena. W: ČMS 40 (1887), str. 3–50, tu str. 8 (digitalizat).
↑ Ernst Tschernik: Die Entwicklung der sorbischen Bevölkerung. Akademie-Verlag, Berlin 1954, str. 61. → wšě wjeski

Wotkazaj[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]

Commons: Wuježk – Zběrka wobrazow, widejow a awdiodatajow

Wuježk w Digitalnym stawizniskim zapisu městnow Sakskeje (němsce)

Měšćanske dźěle Wósporka

[1] staw: 31. decembra 2023; Hamtske łopjeno města Wósporka 1/2024 (pdf)

[2] Paul Kühnel: Die slavischen Orts- und Flurnamen der Oberlausitz. Wudał Ernst Eichler, Zentralantiquariat der Deutschen Demokratischen Republik, Leipzig 1982, str. 288.

[3] staw: 31. decembra 2023; Hamtske łopjeno města Wósporka 1/2024 (pdf)

[4] Michał Rostok: Ležownostne mjena. W: ČMS 40 (1887), str. 3–50, tu str. 8 (digitalizat).

[5] Ernst Tschernik: Die Entwicklung der sorbischen Bevölkerung. Akademie-Verlag, Berlin 1954, str. 61. → wšě wjeski

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]