Wowča rutwica

Z Wikipedije, swobodneje encyklopedije
Wowča rutwica
Wowča rutwica (Achillea millefolium)
systematika
Domena Eukaryoty
Swět Rostlinstwo
rjad: (Asterales)
swójba: Zestajenkowe rostliny
(Asteraceae)
podswójba: (Asteroideae)
tribus: (Anthemideae)
ród: Rutwica[1] (Achillea)
družina: Wowča rutwica[2][3]
wědomostne mjeno
Achillea millefolium
L. (1753)
poddružiny
  • Achillea millefolium subsp. millefolium
  • Achillea millefolium subsp. chitralensis
  • Achillea millefolium subsp. sudetica
Wobdźěłać
p  d  w

Wowča rutwica[2][3] (Achillea millefolium) je rostlina ze swójby zestajenkow, z roda rutwicow.

Kćenja
Kćenja
Symjenja
Ilustracija (Otto Wilhelm Thomé, 1885)

Etymologija[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]

Botaniske mjeno „Achillea“ wotwodźuje so wot grjekskeho rjeka Achilles.

Wopis[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]

Wowča rutwica je wjacelětna, zelišćowa rostlina. Rostlina dosahuje wysokosć wot 60 cm. Rostlina je zymokruta.

Pjerita łopjena su ćmowozelene.

Wona kćěje wot junija hač do oktobra. Kćenja su běłe a hdys a hdys róžojte abo karmine.

Rostlina wonja słaba aromatiska a słodźi hórkoaromatiska.

Stejnišćo[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]

Wowča rutwica je łučna rostlina. Wona rosće při železniskich nasypach, na pólnych mjezach, na pastwišćach a při pućach abo rolach. Rostlina preferuje mokrojtu pódu.

Rozšěrjenje[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]

Rostlina je w Europje a w měrnych conach Azije rozšěrjena.

W rostlinskim lěkowanstwje[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]

W rostlinskim lěkowanstwje wužiwaja so kały poddružiny Achillea millefolium (Herba Millefolii). Zběraja kały wot junija do septembra. Wowča rutwica je apetit pozbudźaca, podpěra požiwanje, pohonjuje žołčnik a bubnjenja. Rostlina pospěšuje sydnjenje a haći zahorjenja. Wona skutkowa moč ćěrjaca.


Synonymy[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]

  • Achillea borealis subsp. arenicola (A. Heller) D.D. Keck, 1940.
  • Achillea lanulosa Nutt., 1834.
  • Achillea laxiflora Pollard & Cockerell, 1902
  • Achillea pecten-veneris Pollard , 1899


Systematika[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]

Poddružina Achillea millefolium subsp. millefolium[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]

  • Achillea millefolium subsp. millefolium var. millefolium – Europa, Azija
  • Achillea millefolium subsp. millefolium var. alpicola – Rocky Mountains
  • Achillea millefolium subsp. millefolium var. borealis – Arktika
  • Achillea millefolium subsp. millefolium var. californica – Kaliforniska
  • Achillea millefolium subsp. millefolium var. occidentalis – Sewjerna Amerika
  • Achillea millefolium subsp. millefolium var. pacifica – zapadny pobrjóh Sewjerneje Ameriki
  • Achillea millefolium subsp. millefolium var. puberula – Kaliforniska
  • Achillea millefolium subsp. millefolium var. collina – juhowuchodna Europa

Poddružina Achillea millefolium subsp. chitralensis[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]

Poddružina Achillea millefolium subsp. sudetica[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]


Nóžki[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]

  1. Pawoł Völkel: Prawopisny słownik hornjoserbskeje rěče. Hornjoserbsko-němski słownik. Ludowe nakładnistwo Domowina, Budyšin 2005, ISBN 3-7420-1920-1, str. 442.
  2. 2,0 2,1 Pawoł Völkel: Prawopisny słownik hornjoserbskeje rěče. Hornjoserbsko-němski słownik. Ludowe nakładnistwo Domowina, Budyšin 2005, ISBN 3-7420-1920-1stronje 442, 587.
  3. 3,0 3,1 W internetowym słowniku: Schafgarbe

Žórła[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]

  • Botanica, Einjährige und mehrjährige Pflanzen, Über 2000 Pflanzenporträts, ISBN 978-3-8331-4469-1, stronje 42-43 (němsce)
  • Dörfler, H.-P., Roselt, Gerhard: Heilpflanzen. Gestern und Heute. Urania, Leipzig - Jena - Berlin 1989, S. 14 f. (němsce)
  • GU Naturführer Blumen, ISBN 3-7742-1507-3, strona 208 (němsce)


Eksterne wotkazy[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]


Z Wikipedije, swobodneje encyklopedije