Wšědna woknješička

Z Wikipedije, swobodneje encyklopedije
Wšědna woknješička
Wšědna woknješička (Fritillaria meleagris)
systematika
Domena Eukaryoty
Swět Rostlinstwo
rjadownja: Krytosymjenjak (Magnoliopsida)
  Monokotyledony
rjad: (Liliales)
swójba: Lilijowe rostliny (Liliaceae)
podswójba: Lilioideae
ród: Carjownica[1][2] (Fritillaria)
družina: Wšědna woknješička
wědomostne mjeno
Fritillaria meleagris
L.
Wobdźěłać
p  d  w
Jědojta družinaŠkitana družina

Wšědna woknješička (Fritillaria meleagris) je rostlina ze swójby lilijowych rostlinow (Liliaceae). Dalše serbske mjeno je woknate róže.

Wopis[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]

Wšědna woknješička je trajne zelo, kotrež docpěwa wysokosć wot 15 hač do 30 cm.

Cybla je nimale kulowata.

Łopjena[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]

Stołpiki njesu na hornjej połojcy štyri hač šěsć rynojtych, šěrozelenych, maksimalnje 1 cm šěrokich, měnjatych łopjenow. Wone su linealne.

Kćenja[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]

Kćěje wot apryla hač do meje. Wisace kćenja je brjuchate-zwonojte, kaž šachownica mustrowane purpurčerwjene a běłe blakate. Wone steja po jednym, rědko po dwěmaj hač po třoch a docpěwaja dołhosć wot 3 hač do 4 cm a šěrokosć wot něhdźe 2 cm. Kćenjowe łopješka su tupje na kónčkach zhibnjene a njesu na znutřkownym boku podołhostnu brózdu, kotraž wobsahuje dosć nektara, kotryž pčoły a čmjeły přiwabjuja. Pěsta je třilapata.

Stejnišćo[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]

Rosće na njehnojenych, nic před aprylu syčenych powodźenskich abo mokrych łukach. Wona tež na bahnojtych łučinowych łukach wustupuje.

Rozšěrjenje[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]

Rostlina je w južnej Skandinawiskej, srjedźnej a južnej Europje rozšěrjena.

Wužiwanje[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]

Noty[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]

  1. Pawoł Völkel: Prawopisny słownik hornjoserbskeje rěče. Hornjoserbsko-němski słownik. Ludowe nakładnistwo Domowina, Budyšin 2005, ISBN 3-7420-1920-1, str. 59.
  2. W internetowym słowniku: Kaiserkrone

Žórła[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]

  • Schauer - Caspari: Pflanzenführer für unterwegs, ISBN 978-3-8354-0354-3, 2. nakład, 2008, strona 198 (němsce)
  • Spohn, Aichele, Golte-Bechtle, Spohn: Was blüht denn da? Kosmos Naturführer (2008), ISBN 978-3-440-11379-0, strona 72 (němsce)
  • Brankačk, Jurij: Wobrazowy słownik hornjoserbskich rostlinskich mjenow na CD ROM. Rěčny centrum WITAJ, wudaće za serbske šule. Budyšin 2005.
  • Kubát, K. (Hlavní editor): Klíč ke květeně České republiky. Academia, Praha (2002)
  • Lajnert, Jan: Rostlinske mjena. Serbske. Němske. Łaćanske. Rjadowane po přirodnym systemje. Volk und Wissen Volkseigener Verlag Berlin (1954)
  • Rězak, Filip: Němsko-serbski wšowědny słownik hornjołužiskeje rěče. Donnerhak, Budyšin (1920)
Z Wikipedije, swobodneje encyklopedije