Sernjany
| ||
| gmejna: | Ralbicy-Róžant | |
| zagmejnowanje: | 1974 (do Róžanta) | |
| wobydlerstwo: | 211 (31. decembra 2023)[1] | |
| wysokosć: | 147 metrow n.m.hł. | |
51.28111111111114.237777777778147
| ||
| póstowe čisło: | 01920 | |
| předwólba: | 035796 | |
 Stołp z lěta 1790 wuchodnje Sernjan | ||
wikidata: Sernjany (Q160597)
| ||
Sernjany (němsce Zerna) su wjes z 211 wobydlerjemi[2] w srjedźišću hornjołužiskeho wokrjesa Budyšin, kotraž słuša wot 1994 do gmejny Ralbicy-Róžant. Hač do lěta 1974 běchu Sernjany samostatna gmejna z wjesnym dźělom Hrańca (wot 1957), po tym dźěl Róžeńčanskeje gmejny.
Geografija[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]
Sernjany leža we wysokosći 147 metrow nad mórskej hładźinu na lěwym brjoze Klóšterskeje wody w serbskich Delanach. Susodne wjeski su Nowoslicy na sewjerowuchodźe, Hrańca na juhu a Róžant na sewjerozapadźe.
Stawizny[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]
Po sydlišćowej formje jedna so wo rozšěrjeny kulowc. Prěnje historiske naspomnjenje jako Czscherna pochadźa urbarija krajneho bohotstwa Hornjeje Łužicy z lěta 1419. Po Arnošće Muce wotwodźuje so wjesne mjeno wot sornow, prawdźepodobniša je pak hladajo na prěnju dokumentowanu formu wotwodźenka wot ćernjow.[3] Ležownostne knjejstwo porno susodnym wsam klóšter njewukonješe, ale hižo 1570 naspomnjene ryćerkubło we wsy samej.[4] Cyrkwinsce słušachu Sernjany do wutworjenja Ralbičanskeje wosady w lěće 1716 do Chrósćic.
Dnja 4. julija 1787 zniči wulki woheń nimale cyłu wjesku a tež knježi dwór ze wšěmi pódlanskimi twarjenjemi, młyn a kowarnju. Při dalšim wohnju wotpali 24. awgusta 1884 šěsć statokow.
W Druhej swětowej wójnje padny 12 Sernjanskich muži.[5] Sernjany same běchu kaž susodne wsy w poslednich dnjach wójny wot ćežkeho wojowanja potrjechene.
Nazymu 1981 bu něhdyši Sernjanski hród zwottorhany.
Wobydlerstwo[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]
W lěće 1884 měješe wjes po Mukowej statistice 160 wobydlerjow, kiž běchu bjez wuwzaća Serbja.[6] Arnošt Černik zwěsći 1956 serbski podźěl wobydlerstwa wot 98 %.[7]
Wosobiny[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]
- Róža Domašcyna (* 1951) – lyrikarka a spisowaćelka, rodźena w Sernjanach
Žórła[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]
- Pawoł Rota: Sernjany – serbska wjes w Hornjej Łužicy. W Rozhledźe 7/8 1993, str. 253–260
- Józef Mauder: 1419–2019. 600 lět Sernjany. W Serbskej protyce 2019, str. 81–86
- ↑ staw: 31. decembra 2023; am-klosterwasser.de
- ↑ staw: 31. decembra 2023; am-klosterwasser.de
- ↑ Pawoł Rota: Mjeno Sernjany nima ničo zhromadneho ze „sorna“. W Rozhledźe 10/2020, str. 24–27.
- ↑ Sernjany w Digitalnym stawizniskim zapisu městnow Sakskeje (němsce)
- ↑ Pawoł Rota: 70 lět po kóncu Druheje swětoweje wójny – dźěćace dožiwjenja a wójnske wopory (3). W: Serbske Nowiny, Předźenak, 29. meje 2015, str. 3.
- ↑ Ernst Tschernik: Die Entwicklung der sorbischen Bevölkerung. Akademie-Verlag, Berlin 1954, str. 101. → wšě wjeski
- ↑ Ludwig Elle: Sprachenpolitik in der Lausitz. Ludowe nakładnistwo Domowina, Budyšin 1995, str. 252. [194 wobydlerjow, z nich 143 dorosćenych z aktiwnymi znajomosćemi serbšćiny, 0 z pasiwnymi, 47 serbskich dźěći a młodostnych, 4 bjez znajomosćow] → wšě wjeski
Wotkaz[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]
Commons: Zerna/Sernjany – Zběrka wobrazow, widejow a awdiodatajow