Pěskecy
| ||
| gmejna: | Njebjelčicy | |
| zagmejnowanje: | 1974 (do Róžanta) | |
| wobydlerstwo: | 228 (31. decembra 2023)[1] | |
| wysokosć: | 163 metrow n.m.hł. | |
51.28361111111114.188888888889163
| ||
| póstowe čisło: | 01920 | |
| předwólba: | 03578 | |
 Pěskečanski hród wokoło 1860 | ||
wikidata: Pěskecy (Q160989)
| ||
Pěskecy (němsce Piskowitz) su hornjołužiska serbska wjes, kotraž ke gmejnje Njebjelčicy słuša. Leža w srjedźišću Budyskeho wokrjesa a maja 228 wobydlerjow (2023).
Geografija[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]
Wjes leži wosrjedź chójnoweho lěsa něhdźe šěsć kilometrow wuchodnje Kamjenca při puću do Róžanta. Wjesne hona maja přestrjeń wot 8,41 km² a wobsteja zwjetša z jehlinoweho lěsa na pěskojtych pódach, na čož pokazuje tež wjesne mjeno. Najbóle w sewjeru ležacy Njebjelčanski gmejnski dźěl leži při małym přitoku Klóšterskeje wody.
Južna wokolina Pěskec je chětro hórkata; najwyši dypk je Pěskečanska Šibjeńca (200 m) při lěsnym puću do Serbskich Pazlic. Porno tomu je krajina sewjernje wsy přewažnje płona.
Susodne wsy su Smjerdźaca w sewjerowuchodźe, Róžant we wuchodźe, Serbske Pazlicy w juhu a Němske Pazlicy w zapadźe.
Stawizny[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]
Prěnje historiske naspomnjenje nawsowca jako Pezkwicz běše w lěće 1280. Mjez Pěskecami a Smjerdźacej so pak 17 mohilowych rowow namakaja, kiž hodźa so Łužiskej kulturje srjedźneje bronzoweje doby přirjadować.
Pěskečanske ryćerkubło słušeše w 13. lětstotku k wobsydstwu Kamjenskich hrodowych hrabjow. Najwuznamniši knježa na hrodźe běchu von Zezschwitz. Z rólnej reformu lěta 1946 skónči so eksistenca ryćerkubła.
W Druhej swětowej wójnje słužeše wotležana serbska wjeska nachwilnje židowskemu intelektualcej Victorej Klempererej z Drježdźan jako wućek.
Hač do lěta 1974 běchu Pěskecy samostatna gmejna bjez wjesnych dźělow, potom so najprjedy do Róžanta a w lěće 1994 do Njebjelčic zagmejnowachu.
Wobydlerstwo[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]
| Podaća po cencusu 2011; staw: 9.5.2011[2] | Pěskecy | gmejna |
|---|---|---|
| ličba wobydlerjow | 204 | 1196 |
| ličba domjacnosćow | 74 | 411 |
| wosoby na domjacnosć | 2,8 | 2,9 |
| swójby | 60 | 366 |
| bydlenske twarjenja | 64 | 336 |
| bydlenska přestrjeń na wosobu (m²) | 38,1 | 36,6 |
| přerězna staroba w lětach | 41,1 | 41,6 |
| kwocient młodostnycha | 23 | 28 |
| kwocient starychb | 22 | 26 |
| podźěl prózdne stejacych bydlenjow | 6,3 % | 3,8 % |
| a: poměr ličby wosobow pod 18 lětami k 100 wosobam mjez 18 a 65 b: poměr ličby wosobow nad 65 lětami k 100 wosobam mjez 18 a 65 | ||
Po Mukowej statistice mějachu Pěskecy we 1880tych lětach 197 wobydlerjow, mjez nimi 187 Serbow (95 %) a dźesać Němcow.[3] Arnošt Černik zwěsći 1956 serbskorěčny podźěl wobydlerstwa Pěskečanskeje gmejny wot 83,8 %.[4]
W lěće 1925 bě mjez 186 wobydlerjemi 156 katolskich (83,9 %) a 30 ewangelskich. Katolscy wěriwi słušeja z lěta 1765 k Njebjelčanskej wosadźe (prjedy ke Chróšćanskej), ewangelscy chodźa do Smječkec. W Pěskecach je mała katolska kapałka, kotraž so duchownje z Njebjelčic zastaruje.
Infrastruktura[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]
Hač do 20. lětstotka wudobywachu we wokolinje Pěskec poch a šćerk, wot 1947 do 1959 tež brunicu. Něhdyša jama južnje wsy je dźensa woblubowane kupanišćo. Najwažniši dźěłodawar we wsy je E. ZIEGLER AG (wobdźěłanje metala) z 200 sobudźěłaćerjemi.
Pěskecy maja lěsne sportnišćo zapadnje Serbskopazličanskeho puća, kotrež so wot Sportoweho towarstwa Pěskecy wužiwa. Tam so tež wjesny klub namaka.
Pomniki[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]
K zajimawym pomnikam słušatej stary kamjentny křiž při křižowanišćo Kamjenskeje z Parkowej dróhu a modlerski stołp při Kamjenskej napřećo ryćerkubłu.
Hlej tež: Lisćinu kulturnych pomnikow w Pěskecach
Žórła[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]
- Westliche Oberlausitz zwischen Kamenz und Königswartha (= Werte unserer Heimat. Zwjazk 51). 1. nakład. Akademie Verlag, Berlin 1990, ISBN 3-05-000708-7, str. 106sl.
- Pěskecy w Digitalnym stawizniskim zapisu městnow Sakskeje (němsce)
- Cornelius Gurlitt: Piskowitz. W: Beschreibende Darstellung der älteren Bau- und Kunstdenkmäler des Königreichs Sachsen. 35. Zwjazk: Amtshauptmannschaft Kamenz (Land). C. C. Meinhold, Dresden 1912, str. 276.
- ↑ staw: 31. decembra 2023; am-klosterwasser.de
- ↑ Statistiski krajny zarjad Sakskeje: gmejna Njebjelčicy (němsce)
- ↑ Ernst Tschernik: Die Entwicklung der sorbischen Bevölkerung. Akademie-Verlag, Berlin 1954, str. 100. → wšě wjeski
- ↑ Ludwig Elle: Sprachenpolitik in der Lausitz. Ludowe nakładnistwo Domowina, Budyšin 1995, str. 251. [265 wobydlerjow, z nich 163 dorosćenych z aktiwnymi znajomosćemi serbšćiny, 1 z pasiwnymi, 58 serbskich dźěći a młodostnych, 43 bjez znajomosćow] → wšě wjeski
Wotkaz[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]
Commons: Pěskecy – Zběrka wobrazow, widejow a awdiodatajow