Lutobč

Z Wikipedije, swobodneje encyklopedije
Lutobč
Luttowitz
Połoženje Lutobča na karće Hornjeje Łužicy
Połoženje Lutobča na karće Hornjeje Łužicy
DEC
Połoženje Lutobča
Połoženje Lutobča
gmejna: Radwor
zagmejnowanje: 1994
wobydlerstwo: 161 (31. decembra 2022)[1]
přestrjeń: 2,96 km²
wysokosć: 174 metrow n.m.hł.
51.24138888888914.420833333333174
póstowe čisło: 02627
předwólba: 035935
wotwodźene
słowa:
wobydler/ka:
Lutobčan/-ka
adjektiw:
Lutobčanski
skłonowanje:
Lutobča, Lutobčej, Lutobč, Lutobčom, w Lutobču
Powětrowy wobraz Lutobča
Powětrowy wobraz Lutobča

Powětrowy wobraz Lutobča

Lutobč (prjedy tež Lutowč; němsce Luttowitz) je wjes ze 161 wobydlerjemi[2] na wuchodźe hornjołužiskeho wokrjesa Budyšin. Słuša wot lěta 1994 ke gmejnje Radwor a leži w Hornjołužiskich honach we wysokosći 174 m nad mórskej hładźinu sewernje Budyšina při křižowance statneju dróhow S 106 (Mały WjelkowMinakał) a 107 (Delnja HórkaRadwor). Hač do lěta 1994 bě Lutobč samostatna gmejna, wot lěta 1936 sem z Měrkowom jako wjesny dźěl.

Geografija[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]

Susodne wjeski su Měrkow na sewjeru, Chwaćicy a Dalicy na juhowuchodźe, Křiwa Boršć na juhu, Boranecy na juhozapadźe a Radwor na zapadźe.

Ležownostne mjena[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]

Michał Rostok naliči 1887 slědowace serbske ležownostne mjena w Lutobču: Winica, Křińca, Čorna hora, Klak-hora, Zeleny haj, Psyča hora, Lada, Jeńkec kuski, Sucha łuka, Planir-łuka, Mrózec kuski, Kača łuža, Pola duba.[3]

Stawizny[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]

Sydlerskostawiznisce je Lutobč kulowc. Prěnje historiske naspomnjenje jako Lutevicz je z lěta 1362.[4] Wjes bě tež knježe sydło.

Wot lěta 1906 měješe Lutobč zastanišćo při železniskej čarje Lubij–Radwor, kotrež so wšak chětro zdalene wot wsy mjez Měrkowom a Kamjeneju namakaše. W nazymje 1972 bu wosobowy wobchad zastajeny a 1973 so čara mjez Lubijom a Bartom zawrě. Wotrězk Bart–Radwor wužiwaše so hišće hač do 1994 za nakładowy wobchad.

Wobydlerstwo a rěč[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]

W lěće 1884 měješe wjes po Mukowej statistice 109 wobydlerjow, z nich 100 Serbow.[5] Arnošt Černik zwěsći 1956 serbskorěčny podźěl wobydlerstwa wot hišće 67,4 %.[6]

Po ludličenju w lěće 2011 bydlachu we wsy 173 wobydlerjow w přerěznej starobje wot 42,4 lět (Sakska: 46,4).[7]

Křesćanscy Lutobčenjo su přewažnje protestanća, kiž přisłušeja Chwačanskej wosadźe. Katolscy wobydlerjo słušeja k Radworskej wosadźe.

Literatura[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]

  • Luttowitz/Lutobč mit Merka/Měrkow. W: Oberlausitzer Heide- und Teichlandschaft (= Werte der deutschen Heimat. Zwjazk 67). 1. nakład. Böhlau, Köln/Weimar/Wien 2005, ISBN 978-3-412-08903-0, str. 228sl.


Žórła[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]

  1. staw: 31. decembra 2022; Podaća gmejnskeho zarjada Radwor
  2. staw: 31. decembra 2022; Podaća gmejnskeho zarjada Radwor
  3. Michał Rostok: Ležownostne mjena. W: ČMS 40 (1887), str. 3–50, tu str. 24 (digitalizat).
  4. Lutobč w Digitalnym stawizniskim zapisu městnow Sakskeje (němsce)
  5. Ernst Tschernik: Die Entwicklung der sorbischen Bevölkerung. Akademie-Verlag, Berlin 1954, str. 56. → wšě wjeski
  6. Ludwig Elle: Sprachenpolitik in der Lausitz. Ludowe nakładnistwo Domowina, Budyšin 1995, str. 245. [371 wobydlerjow, z nich 143 dorosćenych z aktiwnymi znajomosćemi serbšćiny, 44 z pasiwnymi, 63 serbskich dźěći a młodostnych, 121 bjez znajomosćow] → wšě wjeski
  7. Wuslědki ludličenja 2011 za Radwor (pdf)

Wotkaz[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]

 Commons: Lutobč – Zběrka wobrazow, widejow a awdiodatajow
Z Wikipedije, swobodneje encyklopedije