Jan Laras
Jan Laras (němsce Hans Laras; * 12. nowembra 1845 w Lejnje, † 6. oktobra 1921 w Jablunkovje) bě serbski pedagog a spisowaćel, profesor w čěskej Šleskej a přełožer psalmow.
Žiwjenje[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]
Narodźi so jako syn Lejnjanskeho žiwnosćerja a bě wot 1861 hač do 1870 chowanc Serbskeho seminara w Praze, hdźež wopytowaše hač do lěta 1867 němskorěčny Małostronski gymnazij. Wot 1867 do 1870 studowaše teologiju a filozofiju. Přestawši studować sta so přez posrědkowanje přiwuznych z domjacym wučerjom pola hrabje Larischa w Prostřednej Suchej a pozdźišo w Karvínje a Ćěšinje w čěskej Šleskej. Tam załoži w lěće 1889 hólči pensionat a žiwješe so jako priwatny wučer. Za čas Prěnjeje swětoweje wójny přesydli so k dźowce do Jablunkova.
Skutkowanje[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]
Laras bě sobustaw Praskeho serbskeho towarstwa Serbowki a wot 1868 do 1870 jeho starši. Do Kwětkow podawaše basnje a nastawki. Přełoži z hebrejšćiny Psalmy, kotrež wuńdźechu 1872 w Budyšinje. Jako wučer w Ćěšinje wuda pedagogisku přiručku Der Hofmeister (Teschen 1876) a didaktiske powědančko Vater Niklas (1907), kotrež wuńdźe 1911 w serbskim přełožku jako Šibakec nan. W reportaži Kamjenjo-wuhlowe podkopki pod Karpatami (Łužica 1883) zaběraše so ze socialnej problematiku podkarpatskeje industrijoweje krajiny.
W Ćěšinje skutkowaše nimo toho jako spěwar a dirigent we wuměłskich towarstwach Čechow a Polakow. Krótko do swojeje smjerće wotkaza Maćicy Serbskej, kotrejež čłon bě hižo wot 1864, wulki dźěl swojeho zamóženja.
Žórła[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]
- Franc Šěn: Laras, Jan. W: Jan Šołta, Pětr Kunze, Franc Šěn (wud.): Nowy biografiski słownik k stawiznam a kulturje Serbow. Ludowe nakładnistwo Domowina, Budyšin 1984, str. 332
- Josef Páta: Lužickosrbská čítanka, online
