Zahrodny banjowc

Z Wikipedije, swobodneje encyklopedije
(ze strony „Cukini” sposrědkowane)
Zahrodny banjowc
Zahrodny banjowc
systematika
Domena Eukaryoty
Swět Rostlinstwo
  Rosidy
Eurosidy I
rjad: (Cucurbitales)
swójba: Banjowcowe rostliny (Cucurbitaceae)
ród: Banjowc[1] (Cucurbita)
družina: Zahrodny banjowc
wědomostne mjeno
Cucurbita pepo
L.
Wobdźěłać
p  d  w

Zahrodny banjowc (Cucurbita pepo) je rostlina ze swójby banjowcowych rostlinow (Cucurbitaceae). Sorta je zucchini.

Wopis[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]

Systematika[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]

Zahrodny banjowc je na formach bohata družina roda banjowcow (Cucurbita). Tuž, so wjacore poddružiny rozeznawaja, ale tež wjacore sortowe skupiny. Wobaj systemaj hodźitej so kombinować kaž sćěhuje:[2][3]

  • subsp. fraterna wobsahuje dźiwje formy w juhowuchodźe Mexika.
  • subsp. ovifera wobsahuje dwě warjeteće:[4]
    • var. texana wobsahuje dźiwje formy w USA, kotrež bu prjedy jako swójsku družinu Cucurbita texana wodźene.
    • var. ovifera wobsahuje pyšne a jědźne sorty:
      • Acorn-skupina: ma małki płód, deckelförmig, gerillt, am Blütenende zugespitzt
      • Crookneck-skupina: dołhi płód njese křiwu šiju
      • Scallop-skupina: małki, wopłonjeny płód, typiski z wuzhibnjenej kromu
      • Straightneck-skupina: płód je cylindriski z zrunanym, lochko zwusćenej šiju
      • Oviform-skupina pyšne formy
  • subsp. pepo wobsahuje najbóle jědźne sorty a někotre pyšne formy. Dźiwje formy njejsu znate.
    • Cocozelle-skupina: płód je dołhi, cylindriski, wot šěrokeho kónca kćenja bywacy wuži; poměr mjez dołhosću a šěrokosću je wjace 3,5.
    • Pumpkin-skupina: płód je oranžowy, kulojty abo owalny
    • Vegetable marrow-skupina: płód je krótki, cylindriski, wot šěrokeho kónca kćenja k wuskemu kóncej stołpika bywacy wuži. Sem słuša spaghettijowy banjowc
    • Zucchini-skupina: płód je dołhi, cylindriski, małko abo nic wuži bywacy do kónca.
    • Spherical pyšne formy
    • Warted pyšne formy

Fylogenetiske přepytowanja su pokazali, zo zajradowanje na bazy płodowych formow zwjetša tež wobstejnosćam přiwuznosće wotpowěduja.[3]

Stejnišćo[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]

Rozšěrjenje[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]

Wužiwanje[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]

Nóžki[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]

  1. Pawoł Völkel: Prawopisny słownik hornjoserbskeje rěče. Hornjoserbsko-němski słownik. Ludowe nakładnistwo Domowina, Budyšin 2005, ISBN 3-7420-1920-1, str. 36.
  2. R. W. Robinson, D. S. Decker-Walters: Cucurbits. CAB International, Wallingford 1997, S. 78. ISBN 0-85199-133-5
  3. 3,0 3,1 N. Katzir, Y. Tadmor, G. Tzuri, E. Leshzeshen, N. Mozes-Daube, Y. Danin-Poleg, H.S. Paris: Further ISSR and preliminary SSR analysis of relationships among accessions of Cucurbita pepo. W: N. Katzir, H.S. Paris: Proceedings of 7th EUCARPIA Meeting on Cucurbit Genetics and Breeding. Acta Horticulturae, Band 510, 2000, S. 433-439. ISBN 90-6605-852-8
  4. Deena S. Decker: Origin(s), Evolution, and Systematics of Cucurbita pepo (Cucurbitaceae). Economic Botany, Band 42, S. 1988, S. 4-15.

Žórła[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]

  • Aichele, D., Golte-Bechtle, M.: Was blüht denn da: Wildwachsende Blütenpflanzen Mitteleuropas. Kosmos Naturführer (1997)
  • Brankačk, Jurij: Wobrazowy słownik hornjoserbskich rostlinskich mjenow na CD ROM. Rěčny centrum WITAJ, wudaće za serbske šule. Budyšin 2005.
  • Kubát, K. (Hlavní editor): Klíč ke květeně České republiky. Academia, Praha (2002)
  • Lajnert, Jan: Rostlinske mjena. Serbske. Němske. Łaćanske. Rjadowane po přirodnym systemje. Volk und Wissen Volkseigener Verlag Berlin (1954)
  • Rězak, Filip: Němsko-serbski wšowědny słownik hornjołužiskeje rěče. Donnerhak, Budyšin (1920)
Z Wikipedije, swobodneje encyklopedije