Apioideae

Z Wikipedije, swobodneje encyklopedije
Apioideae
Ilustracija anisa (Pimpinella anisum)(Koehler 1887)
systematika
Domena Eukaryoty
Swět Rostlinstwo
  Jadrowe eudikotyledony
  Asteridy
Euasteridy II
rjad: (Apiales)
swójba: Wokołkowe rostliny (Apiaceae)
podswójba: Apioideae
wědomostne mjeno
Apioideae
Seem.
Wobdźěłać
p  d  w

Apioideae su podswójba znutřka swójby wokołkowych rostlinow (Apiaceae abo Umbelliferae). Z wjace 400 rodami a 3500 družinami su na formach najbóle bohata podswójba.

Wopis[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]

Systematika[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]

Kladogram wot Apiaceae z Apioideae a druhimi podswójbami wokołkowych rostlinow (Apiaceae):



Mackinlayoideae




Azorelloideae




Apioideae s.l.






Habitus a kwětnistwa Peloponnesischen Schirmdolde (Molopospermum peloponnesiacum).

W podswójbje Apioideae je wjace 400 rodow a něhdźe 3500 družinow. Moderne přepytowanja z gentechniskimi metodami pokazuja, zo starodawna na morfologiji płodow bazowaca klasifikacija znutřka podswójby w šěrokich dźělach njetrjechaca być dyrbi a je k wjele njemonofyletiskim (přir. kladistika) skupinam wjedła. Rozdźělenje podswójby do tribusow a rodow je tohodla w běhu a aktualnje předmjet intensiwneho botaniskeho slědźenja. Z Anthony R. Magee u. a. 2010 słušeja tež rody něhdyšich Saniculoideae jako dwaj tribusaj Steganotaenieae a Saniculeae sem.

Podswójba Apioideae so tuchwilu do 21 tribusow rozrjaduje a někotre rody hišće njejsu do žanoho tribusa zarjadowane (po Steven R. Downie u. a. 2001,[1] F.-J. Sun u. a. 2004,[2] A. R. Magee u. a. 2009[3]), přidatne informacije su „Germplasm Resources Information Network[4], „The Plant List - A working list of all plant species“[5]a „The Euro+Med Plantbase - the information resource for Euro-Mediterranean plant diversity“[6] wuwzate) (wuběrk na rody):

Habitus, lisćowe łopjena a dwójne wokołkowe kwětnistwa kopricy (Foeniculum vulgare).
Habitus, lisćowe łopjena a kwětnistwo9 wot Bupleurum angulosum.
Sróčnik (Aegopodium podagraria)
Lichtensteinia lacera
  • Tribus Lichtensteinieae Magee, C.I.Calviño, M.Liu, S.R.Downie, P.M.Tilney & B.-E. van Wyk: Z jeničkim rodom:
  • Tribus Marlothielleae Magee, C.I.Calviño, M.Liu, S.R.Downie, P.M.Tilney & B.-E. van Wyk: Z jenož jednym rodom:
    • Marlothiella H.Wolff: Z rozšěrjenjom w južnoafrikaniskej Namibiji.
Habitus a lisćowe łopjena Großen Wasserfenchel (Oenanthe aquatica).
Große Bibernelle (Pimpinella major)
Wulki bělan (Astrantia major)
  • Tribus Saniculeae Burnett: Z wósom rodami a něhdźe 333 družinami:
    • Bělan[30] (Astrantia L.): Z dźesać družinami a přewažnym rozšěrjenjom w Europje.
    • Mannstreu (Eryngium L.): Z něhdźe 230 hač 250 družinami we wšěch měrnych a ćopłych regionach, předewšěm w Centralnej Americe a Južnej Americe.
    • Hacquetia Neck. ex DC.: Z jeničkej družinu:
      • Schaftdolde (Hacquetia epipactis DC.): Wustupuje předewšěm w srjedźnej Europje.
    • Hojawa[31][32] (Sanicula L.): Z něhdźe 37 hač 40 družinami a hłownym rozšěrjenjom w Sewjernej Americe a wuchodnej Azeji; jedna družina wustupuje w srjedźnej Europje.
  • Tribus Scandiceae Spreng.:
Laser trilobium
Strahlen-Breitsame (Orlaya grandiflora)
Süßdolde (Myrrhis odorata)
Venuskamm (Scandix pecten-veneris)
Gewöhnlicher Klettenkerbel (Torilis japonica)
Wurězk kwětnistwa Hundspetersilie (Aethusa cynapium)
Arznei-Engelwurz (Angelica archangelica)
Hirschwurz-Haarstrang (Peucedanum cervaria), Blütenstandsausschnitt
Kümmelblättrige Silge (Selinum carvifolia)
Pferdeeppich (Smyrnium olusatrum)
Wurězk kwětnistwa z młodymi płodami Alpen-Augenwurz (Athamanta cretensis).
Strahliger Hohlsame (Bifora radians), Wurězk kwětnistwa.

Nóžki[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]

  1. Steven R. Downie, G. M. Plunkett, M. F. Watson, K. Spalik, D. S. Katz-Downie, C. M. Valiejo-Roman, E. I. Terentieva, A. V. Troitsky, B.-Y. Lee, J. Lahham, A. El-Oqlah: Tribes and clades within Apiaceae subfamily Apioideae: the contribution of molecular data. In Edinburgh Journal of Botany, 58 (2), 2001, S. 301–330, doi:10.1017/S0960428601000658, (PDF, 10,5 MB).
  2. F.-J. Sun, S. R. Downie, & R.L. Hartman: An ITS-based phylogenetic analysis of the perennial, endemic Apiaceae subfamily Apioideae of western North America. In Systematic Botany, 29 (2), 2004, S. 419–431, doi:10.1600/036364404774195601, (PDF).
  3. A. R. Magee, C. I. Calviño, M. Liu, S. R. Downie, P. M. Tilney & B.-E. van Wyk: New tribal delimitations in African Apiaceae. In South African Journal of Botany, 75 (2), 2009, S. 410–411, doi:10.1016/j.sajb.2009.02.077.
  4. GRIN Taxonomy for Plants. Genera of Apiaceae. W: Germplasm Resources Information Network. United States Department of Agriculture - Agricultural Research Service, Beltsville Area, wotwołany dnja 17. decembra 2011 (jendźelšćina).
  5. The Plant List. A working list of all plant species. 2010-01-01 aktualisiert, wotwołany dnja 24. januara 2012 (jendźelšćina, Apiaceae - Einschätzung von Artennamen hinsichtlich des Wahrscheinlichkeitsgrades ihrer Gültigkeit).
  6. Details for: Apiaceae. Included taxa. W: The Euro+Med Plantbase - the information resource for Euro-Mediterranean plant diversity. Botanic Garden and Botanical Museum Berlin-Dahlem, 2011-01-00 aktualisiert, wotwołany dnja 24. januara 2012 (jendźelšćina).
  7. C.J.Webb: Breeding Systems and the Evolution of Dioecy in New Zealand apioid Umbelliferae. W: Society for the Study of Evolution (wud.): Evolution. 33, Nr. 2, St. Louis 1979, ISSN 00143820, str. 662 (retrodigitalisiert von JSTOR, wotwołany dnja 17. decembra 2011).
  8. Zapisk při Red List of South African Plants při sanbi.org.
  9. Zapisk při Red List of South African Plants při sanbi.org.
  10. Zapisk při Red List of South African Plants při sanbi.org.
  11. 11,0 11,1 11,2 She Menglan, Mark F. Watson: Apiaceae. W: Wu Zheng-yi & Peter H.Raven (wud.): Flora of China. Volume 14, Science Press u.a., Beijing u.a., ISBN 0-915279-24-X (Gattungsliste mit weiterführendem Link, Online).
  12. Pawoł Völkel: Prawopisny słownik hornjoserbskeje rěče. Hornjoserbsko-němski słownik. Ludowe nakładnistwo Domowina, Budyšin 2005, ISBN 3-7420-1920-1, str. 210.
  13. W internetowym słowniku: Dill
  14. Pawoł Völkel: Prawopisny słownik hornjoserbskeje rěče. Hornjoserbsko-němski słownik. Ludowe nakładnistwo Domowina, Budyšin 2005, ISBN 3-7420-1920-1, str. 452.
  15. W internetowym słowniku: Sellerie
  16. Anthony Richard Magee, Ben-Erik van Wyk, Patricia M. Tilney, Fatima Sales, Ian Hedge, Stephen R. Downie: Billburttia, a new genus of Apiaceae (tribe Apieae) endemic to Madagascar. W: Plant Systematics and Evolution. Nr. 283, Springer Verlag, Wien u.a. 2009, ISSN 1615-6110, str. 237–245 (Online, wotwołany dnja 18. decembra 2011).
  17. Pawoł Völkel: Prawopisny słownik hornjoserbskeje rěče. Hornjoserbsko-němski słownik. Ludowe nakładnistwo Domowina, Budyšin 2005, ISBN 3-7420-1920-1, str. 209.
  18. W internetowym słowniku: Fenchel
  19. Pawoł Völkel: Prawopisny słownik hornjoserbskeje rěče. Hornjoserbsko-němski słownik. Ludowe nakładnistwo Domowina, Budyšin 2005, ISBN 3-7420-1920-1, str. 329.
  20. W internetowym słowniku: Petersilie
  21. 21,0 21,1 Pawoł Völkel: Prawopisny słownik hornjoserbskeje rěče. Hornjoserbsko-němski słownik. Ludowe nakładnistwo Domowina, Budyšin 2005, ISBN 3-7420-1920-1, str. 192, pod hesłom "Kümmel".
  22. 22,0 22,1 W internetowym słowniku: Kümmel
  23. Alessio Papini, Francesca Banci, Enio Nardi: Molecular evidence of polyphyletism in the plant genus Carum L. (Apiaceae). W: Sociedade Brasileira de Genética (wud.): Genetics and Molecular Biology. 30, Nr. 2, São Paulo März 2007, ISSN 1415-4757, doi:10.1590/S1415-47572007000300029 (PDF-Datei Online, 218,26KB).
  24. 24,0 24,1 Taxon: Tribe Echinophoreae. Classification by Systema Naturae 2000. W: The Taxonomicon. wotwołany dnja 24. januara 2012 (jendźelšćina).
  25. Pawoł Völkel: Prawopisny słownik hornjoserbskeje rěče. Hornjoserbsko-němski słownik. Ludowe nakładnistwo Domowina, Budyšin 2005, ISBN 3-7420-1920-1, str. 37.
  26. W internetowym słowniku: Bärenklau
  27. Pawoł Völkel: Prawopisny słownik hornjoserbskeje rěče. Hornjoserbsko-němski słownik. Ludowe nakładnistwo Domowina, Budyšin 2005, ISBN 3-7420-1920-1, str. 102.
  28. W internetowym słowniku: Zirmet
  29. Pawoł Völkel: Prawopisny słownik hornjoserbskeje rěče. Hornjoserbsko-němski słownik. Ludowe nakładnistwo Domowina, Budyšin 2005, ISBN 3-7420-1920-1, str. 354.
  30. W internetowym słowniku: Sterndolde
  31. Pawoł Völkel: Prawopisny słownik hornjoserbskeje rěče. Hornjoserbsko-němski słownik. Ludowe nakładnistwo Domowina, Budyšin 2005, ISBN 3-7420-1920-1, str. 148.
  32. W internetowym słowniku: Sanikel
  33. Pawoł Völkel: Prawopisny słownik hornjoserbskeje rěče. Hornjoserbsko-němski słownik. Ludowe nakładnistwo Domowina, Budyšin 2005, ISBN 3-7420-1920-1, str. 268.
  34. W internetowym słowniku: Möhre
  35. W internetowym słowniku: Mutterwurz
  36. Pawoł Völkel: Prawopisny słownik hornjoserbskeje rěče. Hornjoserbsko-němski słownik. Ludowe nakładnistwo Domowina, Budyšin 2005, ISBN 3-7420-1920-1, str. 526.
  37. W internetowym słowniku: Kälberkropf
  38. Pawoł Völkel: Prawopisny słownik hornjoserbskeje rěče. Hornjoserbsko-němski słownik. Ludowe nakładnistwo Domowina, Budyšin 2005, ISBN 3-7420-1920-1, str. 65.
  39. W internetowym słowniku: Süßdolde
  40. GRIN Taxonomy for Plants. Taxon: Coelopleurum Ledeb.. W: Germplasm Resources Information Network. United States Department of Agriculture - Agricultural Research Service, Beltsville Area, wotwołany dnja 5. oktobra 2011 (jendźelšćina).
  41. GRIN Taxonomy for Plants. Taxon: Sphenosciadium A.Gray. W: Germplasm Resources Information Network. United States Department of Agriculture - Agricultural Research Service, Beltsville Area, wotwołany dnja 5. oktobra 2011 (jendźelšćina).
  42. W internetowym słowniku: Schierling
  43. Pawoł Völkel: Prawopisny słownik hornjoserbskeje rěče. Hornjoserbsko-němski słownik. Ludowe nakładnistwo Domowina, Budyšin 2005, ISBN 3-7420-1920-1, str. 241.
  44. W internetowym słowniku: Liebstöckel

Žórła[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]

Wotkazy[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]

 Commons: Apioideae – Zběrka wobrazow, widejow a awdiodatajow
Z Wikipedije, swobodneje encyklopedije