Łučna pyskawa
| |
| Łučna pyskawa (Geranium pratense) | |
| systematika | |
|---|---|
| Domena | Eukaryoty |
| Swět | Rostlinstwo |
| Rosidy Eurosidy II | |
| rjad: | (Geraniales) |
| swójba: | Pyskowničkowe rostliny (Geraniaceae) |
| ród: | Pyskawa[1][2] (Geranium) |
| družina: | Łučna pyskawa |
| wědomostne mjeno | |
| Geranium pratense | |
| L. | |
Łučna pyskawa (Geranium pratense) je rostlina ze swójby pyskowničkowych rostlinow (Geraniaceae).
Etymologija[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]
Botaniske mjeno Geranium wotwodźuje so wot grjekskeho słowa γερνιον. Słowo je diminutiw słowa γρανος. Woznamjenja telko kaž žoraw a poćahowa na podobu płoda.
Wopis[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]
Łučna pyskawa je trajne zelo, kotrež docpěje wysokosć wot 1 m (20-60cm) a ma seršćaće kosmate, wobšěrne stołpiki.
Stołpiki su zady wotstejo kosmate, horjeka žałzowe a kaž widły rozhałužkowane.
Łopjena[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]
Łopjena docpěja šěrokosć wot 20 cm. Spódnje łopjena a najniše stołpikowe łopjena su 5- hač do 7-dźělene a škropawje kosmate. Wone wobsteja z wuskich, našćěpanych wotrězkow.
Kćenja[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]
Wona kćěje wot junija hač do awgusta. Kćenja su fijałkomódre hač do jasnofijałkojte ze ćěmnišimi žiłkami a přesahuja łopjena. Kćenjowe łopješka docpěja dołhosć wot 2 cm (wot 2,5 hač do 4 cm). Krónowe łopješka su prědku skulojćene a docpěja dołhosć wot 12 hač 20 cm. Próškowe nitki su na spódku třiróžkaće wušěrjene. Kćenjowe stołpiki su po kćěwje dele zhibnjene, so pak za čas wuzrawjenosće płoda zaso horje měrja.
Płody[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]
Płód ma pysčičk a docpěje dołhosć wot 2,5 hač do 3,5 cm.
Stejnišćo[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]
Łučna pyskawa rosće na włóžnych syčołukach, na brjohach rěčkow.
Rozšěrjenje[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]
Wona je wot Pyrenejow hač do Japanskeje rozšěrjena, ale w srjedźnej Europje zdźěla faluje abo je rědka.
Podobnej družinje[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]
- Lěsna pyskawa (Geranium sylvaticum) ma kćenjowe łopjena, kotrež su čerwjenojte hač do fijałkojte. Kćenjowe stołpiki su po kćenju zrunane. Łopjena su mjeńšo dźělene. Rosće we wyšich regionach, ale w nižina je rědki.
- Bahnowa pyskawa (Geranium palustre) ma stołpiki bjez žałzowych kosmow. Kćenjowe łopjena su purpurčerwjene. Rosće w bahnach, na rěčnych kromach a w brjohowych kerčinach.
Wobrazy[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]
-
Łučna pyskawa z kćenjom w Danskej -
Łučna pyskawa z kćenjom -
Ilustracija (Elly Waterman) -
Nóžki[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]
- ↑ Pawoł Völkel: Prawopisny słownik hornjoserbskeje rěče. Hornjoserbsko-němski słownik. Ludowe nakładnistwo Domowina, Budyšin 2005, ISBN 3-7420-1920-1, str. 410.
- ↑ W internetowym słowniku: Storchschnabel
Žórła[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]
- GU Maxi-Kompaß Blumen, ISBN 3-7742-3852-9, strona 13 (němsce)
- GU Naturführer Blumen, ISBN 3-7742-1507-3, strona 10 (němsce)
- Schauer - Caspari: Pflanzenführer für unterwegs, ISBN 978-3-8354-0354-3, 2. nakład, 2008, strona 282 (němsce)
- Seidel/Eisenreich: BLV Bestimmungsbuch Blütenpflanzen, ISBN 3-405-13557-5, stronje 200-201 (němsce)
- Spohn, Aichele, Golte-Bechtle, Spohn: Was blüht denn da? Kosmos Naturführer (2008), ISBN 978-3-440-11379-0, strona 204 (němsce)
- Kral, Jurij: Serbsko-němski słownik hornjołužiskeje rěče. Maćica Serbska, Budyšin(1927)
- Rězak, Filip: Němsko-serbski wšowědny słownik hornjołužiskeje rěče. Donnerhak, Budyšin(1920)
Wotkazy[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]
- Garten-Datenbank (němsce)
- atlas-roslin.pl (pól.)